UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trafić

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

śr.-w.-niem. treffen 'dosięgnąć, trafić, spotkać'

Do polskiego przejęte w postaci trafić z śr.-niem.# dialektów wschodnich (Bor.).

1. w cel

Definicja

strzelając, uderzając lub rzucając czymś, dosięgnąć celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  chybić, spudłować

Połączenia

  • koszykarz, myśliwy, piłkarz, snajper, strzelec; cios, dysk, kamień, odłamek, pocisk trafił; kula, strzała trafiła
  • trafić dzika, kaczkę, napastnika
  • trafić kamieniem, krążkiem, piłką; rykoszetem
  • trafić do bramki, do celu, do kosza, do łuzy, do siatki
  • trafić w cel, w bramkę, w dołek, w głowę, w mur, w otwór, w plecy, w poprzeczkę, w siatkę, w słupek, w ścianę, w światło bramki, w tarczę, w twarz; w piłkę
  • trafić z bliska, z daleka, ze 100 (200...) metrów
  • !?celnie trafić
  • udało się trafić
  • wystrzelił i trafił, wycelował i trafił

Cytaty

Mężczyzna zaczął strzelać z dwóch pistoletów. Dwie kule trafiły w ścianę, jedna - w sufit.

źródło: NKJP: (EK): Nie ukrywała „Wowki”, Dziennik Polski, 2000-03-04

Usiłowaliśmy trafić kamykami w wyraźnie widoczne na piaszczystym dnie […] kraby rzeczne.

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Rzutem zza połowy boiska trafił piłką do kosza.

źródło: NKJP: (MARO): Dąb leży, Dziennik Polski, 2001-12-22

Dach nad gankiem zapadł się od trafienia w słupek.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Napastnik strzelił. Trafiony pociskiem w pierś, premier opadł na krzesło.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: trafiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. trafiony
trafiony
trafiony
trafione
trafiona
D. trafionego
trafionego
trafionego
trafionego
trafionej
C. trafionemu
trafionemu
trafionemu
trafionemu
trafionej
B. trafionego
trafionego
trafiony
trafione
trafioną
N. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
trafioną
Ms. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
trafionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. trafieni
trafieni
trafione
trafione
D. trafionych
trafionych
trafionych
trafionych
C. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
B. trafionych
trafionych
trafionych
trafione
N. trafionymi
trafionymi
trafionymi
trafionymi
Ms. trafionych
trafionych
trafionych
trafionych

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

Rz osobowy + trafić +
(CZYM) + w KOGO/CO | do CZEGO
Rz osobowy + trafić +
KOGO/CO + (CZYM) + (w CO)
Rz nieżywotny + trafić +
w KOGO/CO
Rz nieżywotny + trafić +
KOGO/CO + (w CO)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w połączeniu celnie trafić.

2. w dziurkę od klucza

Definicja

celując, umieścić coś we wnętrzu lub na powierzchni jakiegoś niewielkiego obiektu

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • trafić igłą, kluczem, palcem
  • trafić do zamka
  • trafić w dziurkę od klucza, w rękawy, w żyłę
  • nie móc trafić

Cytaty

Wkładała habit. […] Nie mogła trafić w rękawy i rozcięcie na głowę.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

Był tak rozdygotany, że nie mógł trafić w odpowiednie przyciski na klawiaturze komórki.

źródło: NKJP: Schiza, 2008

Gdy za czwartym podejściem nie trafiła kluczykiem w stacyjkę, zrezygnowana puściła mnie za kierownicę.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003

Z pilotem, który nie trafił w tak duże lądowisko, musiało być kiepsko.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kusiny, 2008

Rozlewa wódkę po terakocie. Nie może trafić w kieliszki.

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

Rz osobowy + trafić +
(CZYM) + GDZIE

3. do domu

Definicja

w wyniku działania przypadku lub innych osób znaleźć drogę do jakiegoś miejsca

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dotrzeć

Połączenia

  • trafić do domu, do gniazda, do hotelu, do łazienki, do kuchni, do muzeum, do ośrodka, do pensjonatu, do pokoju, do sąsiada
  • trafić na parking; na czas
  • trafić po ciemku
  • trafić pod wskazany adres
  • łatwo, nietrudno, obok, prosto, przypadkiem, trudno, źle trafić
  • trafić jak po sznurku
  • pomóc trafić

Cytaty

Do państwa Malińskich łatwo trafić. Jeden z pierwszych domów, zadbany ogród, mnóstwo kwiatów i krzewów.

źródło: NKJP: R. Marut: To nie był „friendly fire”, Tygodnik Ciechanowski, 2004-10-18

Wracającemu z pracy w Holandii mężczyźnie raciborscy strażnicy miejscy pomogli trafić do domu.

źródło: NKJP: (Adk): Podróż na gazie, Nowiny Raciborskie, 2007-07-17

Bywa, że nie można trafić drugi raz w to samo miejsce, ponieważ przez noc zmienił się układ ulic.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Sny i kamienie, 1999

Rozwidnia się - warknęła. - I dobrze. Łatwiej trafię.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

Rz żywotny + trafić +
GDZIE

4. do szpitala

Definicja

znaleźć się gdzieś lub zostać komuś przekazanym

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • chory, morderca, więzień; postulat, towar trafił gdzieś; skarga, sprawa, uchwała trafiła gdzieś; pismo trafiło gdzieś; akcje, informacje odpady, pieniądze trafiły gdzieś
  • trafić do aresztu, do drużyny, do gazet, do instytucji, do kadry, do niewoli, do obozu, do reprezentacji, do sądu, do sklepów, do szpitala
  • trafić na czyjeś biurko, na giełdę, na konkurs, na listę, na łamy, na obserwację, na ostry dyżur, na półki, na śmietnik, na wokandę
  • trafić pod komendę, pod obrady, pod opiekę, pod skrzydła
  • trafić w posiadanie; w objęcia; w (czyjeś, dobre, godne, niepowołane, obce, złe) ręce
  • trafić za kratki; po nitce do kłębka

Cytaty

Kierowca potrącił dwóch 12-letnich chłopców – trafili do szpitala z podejrzeniem wstrząsu mózgu.

źródło: NKJP: Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-18

Syn brytyjskiego następcy tronu książę William znowu trafił na pierwsze strony gazet.

źródło: NKJP: Krwawy następca, Dziennik Polski, 2003-08-12

Każda z bomb, będąca pozostałością po II wojnie światowej, waży […] 100 kilogramów. Gdyby trafiła w niepowołane ręce, mogłoby się to skończyć potężnym wybuchem.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Saperzy mają w Gołotach dużo pracy, Tygodnik Ciechanowski, 2006-11-11

Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego Sokołów SA będzie pierwszą firmą z terenów Polski wschodniej, której akcje trafią na giełdę.

źródło: NKJP: Paweł Wujec: Na giełdę marsz, Gazeta Wyborcza, 1993-05-14

Mam takie same szanse na trafienie do […] raju jak wy.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

bez ograniczeń + trafić +
GDZIE

5. na trop

Definicja

przypadkowo znaleźć lub spotkać

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  natknąć się, natrafić
hiperonimy:  spotkać, znaleźć

Połączenia

  • trafić na ślad, na trop; na (dociekliwego, niezastąpionego, porządnego, wspaniałego) człowieka, na służbistę, na trudnego przeciwnika; na nieoczekiwaną przeszkodę
  • trafić pod właściwy adres
  • trafić dobrze, kiepsko, nieszczęśliwie, niespodziewanie, przypadkiem, szczęśliwie, szybko, źle

Cytaty

Redakcja trafiła na tę sprawę przypadkiem.

źródło: NKJP: Współpracownik: Ruina nafaszerowana chroniona dokumentacją. Akta potraktowane jak śmieci, Tygodnik Ciechanowski, 2007-03-01

Do dziś dziękuję Bogu, że trafiłem na takich porządnych ludzi.

źródło: NKJP: M. Rutkowska: Historie życiem pisane. Feliks Jurkiewicz – żywa historia Płońska, Tygodnik Ciechanowski, 2008-03-01

Częściej na ten śląski typ architektury można trafić w dzielnicach.

źródło: NKJP: Cegły patrzą na nas, Tygodnik Rybnicki, 2008-01-22

Trafił dobrze, w szkole jest znakomita atmosfera.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Stypendyści premiera: Strongman na piątkę, Tygodnik Ciechanowski, 2006-11-18

Chłopcy nigdzie nie byli notowani i pochodzili z dobrych rodzin. To znacznie utrudniało policji trafienie na ich ślad.

źródło: NKJP: (EM): Groźne niewiniątka, Dziennik Polski, 1998-11-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

Rz osobowy + trafić +
na KOGO/CO + (GDZIE)
Rzosobowy + trafić +
JAK

6. na awanturę

Definicja

znaleźć się w jakimś miejscu w czasie, kiedy coś się odbywa lub dzieje

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • trafić na czas czegoś, na moment, na okres, na czyjeś rządy; na awanturę, na obiad, na początek filmu; na deszcz, na dobrą pogodę, na upał
  • trafić w dobry (idealny, odpowiedni, właściwy) moment

Cytaty

Wygodna szeroka ścieżka na Halę Gąsienicową przez Boczań potrafi być nie do przebrnięcia nawet dla rutynowanych turystów, jeśli trafią akurat na wiatr i śnieżycę.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Pani, która starała się dojechać do wsi, musiała trafić akurat na okres remontu.

źródło: NKJP: Lucyna Zdanowska: Przepraszam za utrudnienia w ruchu, Tygodnik Tucholski, 2008

Kurator musi być przygotowany na to, że podczas wykonywania swojej pracy trafi na awantury, sceny przemocy domowej czy kłótnie i libacje alkoholowe.

źródło: Internet

Komisarz Dyna wywołał Ludmiłę i trafił w idealny moment, bo kroiła się niezła awanturka.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

Rz osobowy + trafić +
na CO | w CO

7. do wyborców

Definicja

używane do opisania sytuacji, kiedy ktoś lub coś ma takie cechy, które powodują, że określone osoby są skłonne tego kogoś lub to coś zaakceptować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • apel, informacja, propozycja trafiła; słowa trafiły
  • trafić do serca, do wyobraźni; do młodych, do odbiorców, do telewidzów
  • trafić na podatny grunt
  • trafić w gust/gusta, w oczekiwania
  • chcieć trafić, starać się trafić

Cytaty

Przygrywał zespół Calypso. Chyba trafił w gusta młodzieży i dorosłych, bo wszyscy świetnie się bawili.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Gołotczyzna. Bal na 200 par, Tygodnik Ciechanowski, 2004-02-07

Nie ma żadnego kryzysu teatru! Ludzie chcą do niego przychodzić. Trzeba tylko trafić do nich z repertuarem.

źródło: NKJP: K. Zalewski: Jestem aktorem prowincjonalnym, Tygodnik Ciechanowski, 2005-04-25

Przewiduję, że […] nasza propozycja podatkowa trafi w oczekiwania wielu osób.

źródło: NKJP: Platforma przyzwoitych, Dziennik Polski, 2001-02-03

Szczegóły kampanii przeciwko narkotykom mają zostać ustalone w późniejszym terminie. Jej zadaniem będzie trafienie do jak największej grupy uczniów.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Wizyta Marka Kotańskiego: Wojenka przeciw narkotykom, Tygodnik Ciechanowski, 2002-08-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

bez ograniczeń + trafić +
do KOGO | w CO

8. szóstkę

Definicja

prawidłowo odgadnąć lub przewidzieć coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • trafić szóstkę

Cytaty

Był szczęśliwy, jakby trafił szóstkę w totolotka.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Choć media często mylą się, przyklejając różnym zjawiskom niepotrzebne etykiety, tym razem trafiły.

źródło: NKJP: Dzieci blokowiska, Dziennik Polski, 2001-04-07

Nie znałem poprawnej odpowiedzi, ale trafiłem.

źródło: Internet

Wygranie przez Polskę meczu w Sztokholmie jest prawdopodobne, ale tak jak trafienie szóstki, no, może piątki w Dużego Lotka.

źródło: NKJP: (KRZYK): Sytuacja, Dziennik Polski, 2003-06-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: trafiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. trafiony
trafiony
trafiony
trafione
trafiona
D. trafionego
trafionego
trafionego
trafionego
trafionej
C. trafionemu
trafionemu
trafionemu
trafionemu
trafionej
B. trafionego
trafionego
trafiony
trafione
trafioną
N. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
trafioną
Ms. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
trafionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. trafieni
trafieni
trafione
trafione
D. trafionych
trafionych
trafionych
trafionych
C. trafionym
trafionym
trafionym
trafionym
B. trafionych
trafionych
trafionych
trafione
N. trafionymi
trafionymi
trafionymi
trafionymi
Ms. trafionych
trafionych
trafionych
trafionych

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

bez ograniczeń + trafić +
(CO)

9. za kimś

Definicja

pot. 
zrozumieć, o co komuś chodzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • trudno za kimś trafić
  • nie można za kimś trafić

Cytaty

Myślisz, że tak go kocha? Bo niekiedy z jej słów wynika coś przeciwnego. – Ach, Sandra Coluna. Nie trafisz za nią.

źródło: NKJP: Witold Horwath, Ultra Montana, 2005

Nikt za nim nie trafi.

źródło: Internet

W obecnych czasach trudno trafić za człowiekiem i do człowieka.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafię
trafimy
2 os. trafisz
traficie
3 os. trafi
trafią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłem
+(e)m trafił
trafiłam
+(e)m trafiła
trafiłom
+(e)m trafiło
trafiliśmy
+(e)śmy trafili
trafiłyśmy
+(e)śmy trafiły
2 os. trafiłeś
+(e)ś trafił
trafiłaś
+(e)ś trafiła
trafiłoś
+(e)ś trafiło
trafiliście
+(e)ście trafili
trafiłyście
+(e)ście trafiły
3 os. trafił
trafiła
trafiło
trafili
trafiły

bezosobnik: trafiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. trafmy
2 os. traf
trafcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. trafiłbym
bym trafił
trafiłabym
bym trafiła
trafiłobym
bym trafiło
trafilibyśmy
byśmy trafili
trafiłybyśmy
byśmy trafiły
2 os. trafiłbyś
byś trafił
trafiłabyś
byś trafiła
trafiłobyś
byś trafiło
trafilibyście
byście trafili
trafiłybyście
byście trafiły
3 os. trafiłby
by trafił
trafiłaby
by trafiła
trafiłoby
by trafiło
trafiliby
by trafili
trafiłyby
by trafiły

bezosobnik: trafiono by

bezokolicznik: trafić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: trafiwszy

gerundium: trafienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trafienie
trafienia
D. trafienia
trafień
C. trafieniu
trafieniom
B. trafienie
trafienia
N. trafieniem
trafieniami
Ms. trafieniu
trafieniach
W. trafienie
trafienia

Składnia

Rz osobowy + trafić +
za KIM

10. trafiło na kogoś

Definicja

pot. 
zdarzyć się komuś lub czemuś losowo

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  paść

Cytaty

Pracodawcy, broniąc się, szukali oszczędności i trafiło na studentów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.11.2003

Chociaż wobec mnie Chodup był w porządku, prawdą jest, że czasem dokuczał niektórym uczniom. I właśnie trafiło na Ewę.

źródło: NKJP: Będę cię pytał... aż się rozpłaczesz, Tygodnik Ciechanowski, 2003-09-26

Szukałam czegokolwiek w zasięgu wzroku, co może mnie poratować… i trafiło na jakieś czasopismo branżowe.

źródło: NKJP: Internet

Niektóre rynki dla wyrobów tej firmy są zamknięte. [...] Nie wiem, dlaczego w latach siedemdziesiątych akurat trafiło na Agros i proszę mnie o to nie pytać.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.01.1996

Pavarotti niedokładnie liczył czas, agenci podatkowi - tak. Wpadł i zapłacił. Kilkanaście milionów dolarów, jako że na biednego nie trafiło.

źródło: NKJP: Podatkowi patrioci, Dziennik Polski, 2002-02-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. trafi

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. trafiło

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. trafiłoby
by trafiło

bezokolicznik: trafić

odpowiednik aspektowy: trafiać

Składnia

bez ograniczeń + trafić +
na KOGO/CO

Frazeologizmy

coś poszło pod młotek
coś trafiło pod młotek
coś trafiło do przekonania komuś
coś trafiło pod strzechy
coś trafiło w próżnię
ktoś poszedł pod nóż
ktoś trafił pod nóż
ktoś trafił jak kulą w płot
ktoś trafił w dziesiątkę
ktoś trafił w sedno
ktoś trafił w punkt
ktoś trafił z formą na coś
ktoś uderzył w czułą strunę
ktoś trafił w czułą strunę
ktoś wpadł z deszczu pod rynnę
ktoś trafił z deszczu pod rynnę
ktoś zasiadł na ławie oskarżonych
ktoś trafił na ławę oskarżonych
ktoś/coś trafił/trafiło na ulicę
na chybił trafił
niech szlag trafi kogoś/coś
niech jasny szlag trafi kogoś/coś
szlag by to trafił
niech szlag trafi kogoś/coś
niech jasny szlag trafi kogoś/coś
szlag by to trafił
szlag trafił coś
szlag trafił kogoś
trafiony zatopiony
za kimś nie trafisz

Przysłowia

Trafiło się (jak) ślepej kurze ziarno
Trafiło mi / nam/... się jak ślepej kurze ziarno
Trafiła kosa na kamień
Trafił swój na swego
Trafił więc swój na swego
Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj