UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeciw

przeciwko

Chronologizacja

XIV w., Bańk
XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *pretivъ 'znajdujący się po drugiej stronie, leżący naprzeciw, przeciwległy; przeciwstawny, odmienny; nieprzyjemny, nieprzyjazny'

1. lekarstwo przeciw grypie

Definicja

stan rzeczy, o którym mówi nadawca, jest sprzeczny z sytuacją, w której to, o czym mowa, mogłoby istnieć/dziać się bez przeszkód

Warianty

  • przeciwko

Kategoria znaczeniowa

wykładnik ustalania relacji

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  wbrew
(quasi)antonimy:  na korzyść

Cytaty

Ratunkiem dla zdrowia i budżetu mogą być szczepionki przeciw rakowi szyjki macicy, ale są one dla Polek zbyt drogie.

źródło: NKJP: Agata Pustułka: Na chorobie można oszczędzić, Dziennik Zachodni, 2008-03-17

W kodeksie pojawiły się całe nowe rozdziały - nieznane wcześniej przestępstwa przeciw środowisku naturalnemu, przeciwko pokojowi i ludzkości oraz przeniesione z ustawy o ochronie obrotu gospodarczego przestępstwa ekonomiczne.

źródło: NKJP: Katarzyna Kęsicka: Mniej krat, Gazeta Wyborcza, 1997-03-19

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

przeciw CZEMU
szyk: stały: antepozycja

2. walczyć przeciw sobie

Definicja

tak, że jeden z działających jest przeciwnikiem drugiego

Warianty

  • przeciwko

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji wzajemności

Cytaty

Ludka zaczepia mnie i prowokuje, usiłuje zmobilizować wszystkich przeciw mnie.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1995

Jeżeli broń przeciwnika nas niszczy - obróćmy ją przeciw niemu.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1995

Temperamenty rosły. Większość była teraz przeciw Surmie.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Nagle zobaczyli, że młodzież buntuje się przeciw komunistom.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Na czele ruchu skierowanego przeciw akcji germanizacyjnej stanęli pastorzy i inni działacze mazurscy: Gustaw Gizewiusz, Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, Fryderyk Tymoteusz Krieger i inni.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

przeciw KOMU / CZEMU
szyk: stały: antepozycja
Data ostatniej modyfikacji: 17.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj