UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

_, jeżeli nie _

1. jeżeli nie on, to kto?

Definicja

nadawca mówi, że tylko nazwany przez niego obiekt może w danej sytuacji spełniać warunki tego, o czym mowa

Noty o użyciu

komentarz przyrematyczny

Kategoria znaczeniowa

wykładnik ustalania relacji

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  jak II

Cytaty

Jeżeli ty nie będziesz eksperymentował, to kto będzie?

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997

Jeżeli nie my, to kto, jeżeli nie teraz, to kiedy.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

Stawiam jednak na Szarotkę, bo gdzie, jeżeli nie na swoim boisku będzie zdobywać punkty?

źródło: NKJP: Szlagier w Miejscu Piastowym, Dziennik Polski, 2003-10-24

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: przyzdaniowy

Składnia

_, jeżeli nie _: w pierwszej pozycji zaimek pytajny nazywający kategorię obiektu wprowadzanego w drugiej pozycji
Jeżeli nie _, to _: w drugiej pozycji zaimek pytajny nazywający kategorię obiektu wprowadzanego w pierwszej pozycji konstytuuje wyłącznie pytania
korelat: obowiązkowy, jeśli wypowiedzenie zaczyna się od jeżeli nie
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Cz.
konstytuuje wyłącznie pytania
szyk: zewnętrzny: zmienny
wewnętrzny: stały: obligatoryjne rozsunięcie

2. większość, jeżeli nie wszystko

Definicja

powiedzieć coś o nazwanym stanie rzeczy to według nadawcy być może za dużo, dlatego nazywa jego drugą cechę, która odnosi się do tego samego, ale wskazuje na mniejsze natężenie tego

Noty o użyciu

komentarz dorematyczny

Kategoria znaczeniowa

wykładnik korekty wypowiedzi

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  jak II

Cytaty

Dolina ma dobry klimat, bo chronią ją z trzech stron jeżeli nie góry, to przynajmniej wysokie wzgórza.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Kiedy jestem chory, mam nadzieję, jeżeli nie pewność, że wyzdrowieję.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Ten kierunek automatyzacji należy uznać za bardzo ważny (jeżeli nie najważniejszy), ponieważ umożliwia wprowadzenie w stosunkowo krótkim czasie dużej liczby istniejących już obrabiarek do automatyzowanych procesów technologicznych.

źródło: NKJP: Jan Kosmol: Automatyzacja obrabiarek i obróbki skrawaniem, 1995

[...] w Ameryce, gdzie „zapatrzenie”, to jest właściwie chęć upodobnienia się do wzorów przekazywanych przez środki masowego przekazu, wpłynęło w stopniu równym jeżeli nie większym niż sposób odżywiania.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Zniewolony umysł, 1995

Krach ten naraził dziesiątki, jeżeli nie setki tysięcy drobnych ciułaczy na całkowity przepadek oszczędności zebranych w ciągu całego życia [...].

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: przyzdaniowy

Składnia

_, jeżeli nie _: w drugiej pozycji cecha tego samego rodzaju co w pierwszej, ale o większym natężeniu
jeżeli nie _, to _: w drugiej pozycji cecha tego samego rodzaju co w pierwszej, ale o mniejszym natężeniu
korelat: to - obligatoryjny, gdy oba porównywane obiekty pojawiają się dopiero po jeśli nie
szyk: zewnętrzny: zmienny
wewnętrzny: stały: obligatoryjne rozsunięcie
Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj