UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wcielić się

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil: pod: wcielać, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wcielić, ciało

1. w rolę

Definicja

odtworzyć jakąś postać w spektaklu lub filmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odegrać, zagrać

Połączenia

  • aktor wcielił się; aktorka, piosenkarka wcieliła się
  • wcielić się w bohatera, w dyktatora, w Hamleta, w postać, w rolę, w wodza

Cytaty

W Eugeniusza Oniegina wcielił się Mariusz Kwiecień, na co dzień pracujący między innymi w nowojorskiej Metropolitan Opera.

źródło: KWSJP: Aleksandra Więcka: Tarantino w operze, Ozon, 2005, nr 4

Jeżeli mam się wcielić w jakąś postać, muszę ją najpierw dokładnie przestudiować.

źródło: KWSJP: Lucyna Legut: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości, 1983

Dzieduszycki wcielił się w postać tradycyjnego konferansjera.

źródło: KWSJP: Stefan Otwinowski: Pamiątki i herezje, 1968

Jego otyła małżonka, mająca za chwilę wcielić się w rolę First Lady, dreptała energicznie w swym kanarkowym kostiumie.

źródło: KWSJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wcielę się
wcielimy się
2 os. wcielisz się
wcielicie się
3 os. wcieli się
wcielą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wcieliłem się
+(e)m się wcielił
wcieliłam się
+(e)m się wcieliła
wcieliłom się
+(e)m się wcieliło
wcieliliśmy się
+(e)śmy się wcielili
wcieliłyśmy się
+(e)śmy się wcieliły
2 os. wcieliłeś się
+(e)ś się wcielił
wcieliłaś się
+(e)ś się wcieliła
wcieliłoś się
+(e)ś się wcieliło
wcieliliście się
+(e)ście się wcielili
wcieliłyście się
+(e)ście się wcieliły
3 os. wcielił się
wcieliła się
wcieliło się
wcielili się
wcieliły się

bezosobnik: wcielono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wcielmy się
2 os. wciel się
wcielcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wcieliłbym się
bym się wcielił
wcieliłabym się
bym się wcieliła
wcieliłobym się
bym się wcieliło
wcielilibyśmy się
byśmy się wcielili
wcieliłybyśmy się
byśmy się wcieliły
2 os. wcieliłbyś się
byś się wcielił
wcieliłabyś się
byś się wcieliła
wcieliłobyś się
byś się wcieliło
wcielilibyście się
byście się wcielili
wcieliłybyście się
byście się wcieliły
3 os. wcieliłby się
by się wcielił
wcieliłaby się
by się wcieliła
wcieliłoby się
by się wcieliło
wcieliliby się
by się wcielili
wcieliłyby się
by się wcieliły

bezosobnik: wcielono by się

bezokolicznik: wcielić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wcieliwszy się

gerundium: wcielenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wcielenie się
wcielenia się
D. wcielenia się
wcieleń się
C. wcieleniu się
wcieleniom się
B. wcielenie się
wcielenia się
N. wcieleniem się
wcieleniami się
Ms. wcieleniu się
wcieleniach się
W. wcielenie się
wcielenia się

odpowiednik aspektowy: wcielać się

Składnia

Rzosobowy + wcielić się +
w KOGO/CO

2. w zwierzę

Definicja

stać się istotą kogoś lub czegoś, stanowiącą o ich charakterze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Połączenia

  • demon, diabeł, duch wcielił się; zło wcieliło się
  • wcielić się w człowieka, w historię

Cytaty

Polska była epicentrum Zagłady, krajem, gdzie wzniesiono „drugą Golgotę”, gdzie dokonał się przełom w dziejach ludzkości, gdzie w historię wcieliło się zło absolutne i gdzie spełniła się zbrodnia i ofiara Holocaustu.

źródło: KWSJP: Igor Figa: O „Religii Holocaustu”, Fronda, 1998, nr 9-10

Hele był człowiekiem, w którego wcielił się demon.

źródło: KWSJP: Kamil Giżycki: Listy z Archipelagu Salomona, 1969

Dla wierzącego, iż Bóg jest wszechpotęgą, bluźnierstwem jest samo pomyślenie, że Wszechmoc i Wszechmądrość nieogarniona zniżyć się może do wcielenia się w tak nędzny kształt jak natura ludzka.

źródło: KWSJP: Teodor Parnicki: Srebrne orły, 1945

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wcielę się
wcielimy się
2 os. wcielisz się
wcielicie się
3 os. wcieli się
wcielą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wcieliłem się
+(e)m się wcielił
wcieliłam się
+(e)m się wcieliła
wcieliłom się
+(e)m się wcieliło
wcieliliśmy się
+(e)śmy się wcielili
wcieliłyśmy się
+(e)śmy się wcieliły
2 os. wcieliłeś się
+(e)ś się wcielił
wcieliłaś się
+(e)ś się wcieliła
wcieliłoś się
+(e)ś się wcieliło
wcieliliście się
+(e)ście się wcielili
wcieliłyście się
+(e)ście się wcieliły
3 os. wcielił się
wcieliła się
wcieliło się
wcielili się
wcieliły się

bezosobnik: wcielono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wcielmy się
2 os. wciel się
wcielcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wcieliłbym się
bym się wcielił
wcieliłabym się
bym się wcieliła
wcieliłobym się
bym się wcieliło
wcielilibyśmy się
byśmy się wcielili
wcieliłybyśmy się
byśmy się wcieliły
2 os. wcieliłbyś się
byś się wcielił
wcieliłabyś się
byś się wcieliła
wcieliłobyś się
byś się wcieliło
wcielilibyście się
byście się wcielili
wcieliłybyście się
byście się wcieliły
3 os. wcieliłby się
by się wcielił
wcieliłaby się
by się wcieliła
wcieliłoby się
by się wcieliło
wcieliliby się
by się wcielili
wcieliłyby się
by się wcieliły

bezosobnik: wcielono by się

bezokolicznik: wcielić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wcieliwszy się

gerundium: wcielenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wcielenie się
wcielenia się
D. wcielenia się
wcieleń się
C. wcieleniu się
wcieleniom się
B. wcielenie się
wcielenia się
N. wcieleniem się
wcieleniami się
Ms. wcieleniu się
wcieleniach się
W. wcielenie się
wcielenia się

odpowiednik aspektowy: wcielać się

Składnia

bez ograniczeń + wcielić się +
w KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj