UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmartwychwstawać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Od: zmartwychwstać

1. Chrystus

Definicja

powracać do życia po śmierci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zmartwychpowstawać

Cytaty

„Bóg pragnie jedności całego rozproszonego rodzaju ludzkiego. Dlatego zesłał swego Syna, aby umierając za nas i zmartwychwstając, obdarzył nas swoim Duchem miłości.

źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat / z M. Ziębą rozmawia Adam Pawłowicz, 1997

[...] człowiek samotny albo uwikłany w złe więzi, cierpi i nie wierzy w miłość. Nie potrafi kochać i być kochanym. Z tego powodu Chrystus nie tylko za nas umiera, ale także dla nas zmartwychwstaje, by nadal być obecnym na tej ziemi.

źródło: NKJP: Ks. Marek Dziewiecki: Zmartwychwstały jest obecny, Wychowawca, 2003-04

Grzebiemy ciało u kresu jego żywotności – a powstaje obdarzone życiem Bożym. – Zasiewane jest ciało zmysłowe – a zmartwychwstaje ciało duchowe.

źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie : nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne. Tom 3., 1999

Bóg umiera na krzyżu za nasze grzechy i zmartwychwstaje jako pierwszy spośród tych, co pomarli, dając nam nadzieję odkupienia i zmartwychwstania na końcu czasów.

źródło: NKJP: (red.): Wielkanoc, Gazeta Goleniowska, 2009-04-15

Jezus zmartwychwstaje po to, aby pokazać, że miłość do nieprzyjaciół jest mocniejsza od śmierci.

źródło: NKJP: Henryk Dziadosz SJ: Doświadczyć Boga:życie chrześcijańskie w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmartwychwstaję
zmartwychwstajemy
2 os. zmartwychwstajesz
zmartwychwstajecie
3 os. zmartwychwstaje
zmartwychwstają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmartwychwstawałem
+(e)m zmartwychwstawał
zmartwychwstawałam
+(e)m zmartwychwstawała
zmartwychwstawałom
+(e)m zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliśmy
+(e)śmy zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyśmy
+(e)śmy zmartwychwstawały
2 os. zmartwychwstawałeś
+(e)ś zmartwychwstawał
zmartwychwstawałaś
+(e)ś zmartwychwstawała
zmartwychwstawałoś
+(e)ś zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliście
+(e)ście zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyście
+(e)ście zmartwychwstawały
3 os. zmartwychwstawał
zmartwychwstawała
zmartwychwstawało
zmartwychwstawali
zmartwychwstawały

bezosobnik: zmartwychwstawano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zmartwychwstawał
będę zmartwychwstawać
będę zmartwychwstawała
będę zmartwychwstawać
będę zmartwychwstawało
będę zmartwychwstawać
będziemy zmartwychwstawali
będziemy zmartwychwstawać
będziemy zmartwychwstawały
będziemy zmartwychwstawać
2 os. będziesz zmartwychwstawał
będziesz zmartwychwstawać
będziesz zmartwychwstawała
będziesz zmartwychwstawać
będziesz zmartwychwstawało
będziesz zmartwychwstawać
będziecie zmartwychwstawali
będziecie zmartwychwstawać
będziecie zmartwychwstawały
będziecie zmartwychwstawać
3 os. będzie zmartwychwstawał
będzie zmartwychwstawać
będzie zmartwychwstawała
będzie zmartwychwstawać
będzie zmartwychwstawało
będzie zmartwychwstawać
będą zmartwychwstawali
będą zmartwychwstawać
będą zmartwychwstawały
będą zmartwychwstawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmartwychwstawajmy
2 os. zmartwychwstawaj
zmartwychwstawajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmartwychwstawałbym
bym zmartwychwstawał
zmartwychwstawałabym
bym zmartwychwstawała
zmartwychwstawałobym
bym zmartwychwstawało
zmartwychwstawalibyśmy
byśmy zmartwychwstawali
zmartwychwstawałybyśmy
byśmy zmartwychwstawały
2 os. zmartwychwstawałbyś
byś zmartwychwstawał
zmartwychwstawałabyś
byś zmartwychwstawała
zmartwychwstawałobyś
byś zmartwychwstawało
zmartwychwstawalibyście
byście zmartwychwstawali
zmartwychwstawałybyście
byście zmartwychwstawały
3 os. zmartwychwstawałby
by zmartwychwstawał
zmartwychwstawałaby
by zmartwychwstawała
zmartwychwstawałoby
by zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliby
by zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyby
by zmartwychwstawały

bezosobnik: zmartwychwstawano by

bezokolicznik: zmartwychwstawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zmartwychwstając

gerundium: zmartwychwstawanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania
D. zmartwychwstawania
zmartwychwstawań
C. zmartwychwstawaniu
zmartwychwstawaniom
B. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania
N. zmartwychwstawaniem
zmartwychwstawaniami
Ms. zmartwychwstawaniu
zmartwychwstawaniach
W. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zmartwychwstający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstająca
D. zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającej
C. zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającej
B. zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstającą
N. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającą
Ms. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstające
D. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
C. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
B. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstające
N. zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
Ms. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających

odpowiednik aspektowy: zmartwychwstać

Składnia

Rzosobowy + zmartwychwstawać + bez ograniczeń

2. Polska

Definicja

zaczynać istnieć po pewnym okresie nieistnienia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zmartwychpowstawać

Cytaty

Oto po upływie dwustu bez mała lat Polska zmartwychwstaje... Prawdopodobnie nie potrafimy zrozumieć ówczesnej euforii.

źródło: NKJP: Romantyczny pragmatyzm, Dziennik Polski - Magazyn, 1998-05-15

Jakimś kaprysem historii i skutkiem schizofrenii wyborców umarły reżim zmartwychwstaje i obejmuje władzę nad krajem, który wysadził w powietrze imperium zła.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

Idea pomnika zmartwychwstawała kilkakrotnie, ale zawsze brakowało pieniędzy lub dobrych chęci.

źródło: NKJP: Katarzyna Bik: Kraków Kantorowi, Gazeta Wyborcza, 1995-12-09

Przypominał stare drzewo w połowie uschnięte i ledwo już zmartwychwstające z każdą wiosną.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Śródmieście, po pięćdziesięciu latach letargu, budziło się do życia. Barwne reklamy, przedstawicielstwa wielkich firm i luksusowe sklepy przyciągały wzrok. Frik lubił przyglądać się temu zmartwychwstawaniu miasta.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmartwychwstaję
zmartwychwstajemy
2 os. zmartwychwstajesz
zmartwychwstajecie
3 os. zmartwychwstaje
zmartwychwstają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmartwychwstawałem
+(e)m zmartwychwstawał
zmartwychwstawałam
+(e)m zmartwychwstawała
zmartwychwstawałom
+(e)m zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliśmy
+(e)śmy zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyśmy
+(e)śmy zmartwychwstawały
2 os. zmartwychwstawałeś
+(e)ś zmartwychwstawał
zmartwychwstawałaś
+(e)ś zmartwychwstawała
zmartwychwstawałoś
+(e)ś zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliście
+(e)ście zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyście
+(e)ście zmartwychwstawały
3 os. zmartwychwstawał
zmartwychwstawała
zmartwychwstawało
zmartwychwstawali
zmartwychwstawały

bezosobnik: zmartwychwstawano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zmartwychwstawał
będę zmartwychwstawać
będę zmartwychwstawała
będę zmartwychwstawać
będę zmartwychwstawało
będę zmartwychwstawać
będziemy zmartwychwstawali
będziemy zmartwychwstawać
będziemy zmartwychwstawały
będziemy zmartwychwstawać
2 os. będziesz zmartwychwstawał
będziesz zmartwychwstawać
będziesz zmartwychwstawała
będziesz zmartwychwstawać
będziesz zmartwychwstawało
będziesz zmartwychwstawać
będziecie zmartwychwstawali
będziecie zmartwychwstawać
będziecie zmartwychwstawały
będziecie zmartwychwstawać
3 os. będzie zmartwychwstawał
będzie zmartwychwstawać
będzie zmartwychwstawała
będzie zmartwychwstawać
będzie zmartwychwstawało
będzie zmartwychwstawać
będą zmartwychwstawali
będą zmartwychwstawać
będą zmartwychwstawały
będą zmartwychwstawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmartwychwstawajmy
2 os. zmartwychwstawaj
zmartwychwstawajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmartwychwstawałbym
bym zmartwychwstawał
zmartwychwstawałabym
bym zmartwychwstawała
zmartwychwstawałobym
bym zmartwychwstawało
zmartwychwstawalibyśmy
byśmy zmartwychwstawali
zmartwychwstawałybyśmy
byśmy zmartwychwstawały
2 os. zmartwychwstawałbyś
byś zmartwychwstawał
zmartwychwstawałabyś
byś zmartwychwstawała
zmartwychwstawałobyś
byś zmartwychwstawało
zmartwychwstawalibyście
byście zmartwychwstawali
zmartwychwstawałybyście
byście zmartwychwstawały
3 os. zmartwychwstawałby
by zmartwychwstawał
zmartwychwstawałaby
by zmartwychwstawała
zmartwychwstawałoby
by zmartwychwstawało
zmartwychwstawaliby
by zmartwychwstawali
zmartwychwstawałyby
by zmartwychwstawały

bezosobnik: zmartwychwstawano by

bezokolicznik: zmartwychwstawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zmartwychwstając

gerundium: zmartwychwstawanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania
D. zmartwychwstawania
zmartwychwstawań
C. zmartwychwstawaniu
zmartwychwstawaniom
B. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania
N. zmartwychwstawaniem
zmartwychwstawaniami
Ms. zmartwychwstawaniu
zmartwychwstawaniach
W. zmartwychwstawanie
zmartwychwstawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zmartwychwstający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstająca
D. zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstającej
C. zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającemu
zmartwychwstającej
B. zmartwychwstającego
zmartwychwstającego
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstającą
N. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającą
Ms. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmartwychwstający
zmartwychwstający
zmartwychwstające
zmartwychwstające
D. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
C. zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
zmartwychwstającym
B. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstające
N. zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
zmartwychwstającymi
Ms. zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających
zmartwychwstających

odpowiednik aspektowy: zmartwychwstać

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj