Chronologizacja
Pochodzenie
płn. psł. *kotъ 'kot'
z łac. cattus
1. domowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- biały, bury, czarny, rudy, szary; długowłosy, krótkowłosy; duży, mały, ogromny, wielki; dorosły; chory; głodny, przerażony, zdechły; bezdomny, bezpański, zdziczały; najpiękniejszy, ukochany, wspaniały; rasowy kot; dzikie; święte koty
- kot rasy jakiejś
- kot z rodowodem
- kot na kolanach; na płocie, na podwórku; w klatce
- kot i kotek, kot i kotka, kot i mysz, kot i pies; koty i szczury; koń i kot, kura i kot
- łapy, łeb, ogon, pazury, sierść kota; hodowca, miłośnik, opiekun, właściciel; hodowla; rasa; festiwal, pokaz, wystawa; zdjęcia; rozmnażanie; zachowanie; sterylizacja kotów
- jedzenie, karma dla kotów; miłość do kotów
- kot miauczy, mruczy; patrzy; wygrzewa się gdzieś; siedzi; śpi; bawi się; chodzi; wskoczył; łapie, poluje na coś, złapał coś; je, zjadł coś; czuje coś; czeka na adopcję, nowy dom
- pomagać kotom
- szukać; hodować, posiadać; trzymać; wziąć; głaskać, pogłaskać; karmić, nakarmić; wykastrować; zabić; zobaczyć kota; oceniać; dokarmiać; kochać, uwielbiać koty
- rozmawiać z kotem
- oblizywać się; mruczeć; przeciągnąć się; rzygać, wymiotować jak kot
- czarny kot przebiegł komuś drogę
Cytaty
|
W jej domu niepodzielnie panował szary kot. Rozścielał się na miękkich poduszkach, wskakiwał, choć szybko przeganiany, zawsze tak samo uparcie na stół. Pasował do jej swetrów. Tak samo miękki i puszysty. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
|
|
Wspinała się po schodach oblężonych przez wychudzone koty, które rozbiegły się z piskiem, kiedy nas spostrzegły. Tylko jeden z nich, rudy niedorostek, został na kamiennej balustradzie i miauczał żałośnie. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
Faktem niezaprzeczalnym jest to, że wyznawcy islamu mają do dzisiaj nakazany obowiązek karmienia przynajmniej jednego bezdomnego kota. źródło: NKJP: Jurata Bogna Serafińska: Kot w literaturze i sztuce, Akant, 2006 |
|
|
Fringilla Vigo pogłaskała kota, który ocierał się o jej łydkę, mrucząc i prężąc grzbiet, udając, że to gest sympatii, a nie zawoalowana sugestia, by czarnowłosa czarodziejka wyniosła się z fotela. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001 |
|
|
Odbędzie się także specjalistyczna wystawa kotów syjamskich i orientalnych. źródło: NKJP: (gz.): Koty przed galą, Express Ilustrowany, 2002-11-14 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kot |
koty |
|
| D. | kota |
kotów |
|
| C. | kotu |
kotom |
|
| B. | kota |
koty |
|
| N. | kotem |
kotami |
|
| Ms. | kocie |
kotach |
|
| W. | kocie |
koty |
2. drapieżnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | zwierzę |
Połączenia
- duże; drapieżne koty
Cytaty
|
Oprócz jaguara mogły wyskoczyć przed myśliwym inne drapieżne koty, z których jednego, płowego całkiem jak lew, pumą nazywał Pedro. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1974 |
|
|
Nie tylko na lwicy samiec robi duże wrażenie. Potężne zwierzę, z bujną, czarną grzywą, chętnie prezentujące ogromne kły i donośny ryk, zachwyca także pracowników ogrodu i odwiedzających. Na razie duże drapieżne koty zajmują niezbyt wygodne, ciasne klatki, jedne z najstarszych w ogrodzie. źródło: NKJP: Anna Agaciak: Bąbel odnowiciel, Gazeta Krakowska, 2006-11-22 |
|
|
Mamy już część pieniędzy na budowę wybiegu dla lwów. Za dwa lata chcemy ściągnąć dzikie koty z powrotem do wygodnych wybiegów. źródło: NKJP: Monika Gawor: Dzikie koty wrócą do Oliwy, Wieczór Wybrzeża, 2000-09-02 |
|
|
Na nowe wybiegi czekać teraz będą pozostałe duże koty - jaguary i lwy. źródło: NKJP: (jś): Siatka na wielkie koty, Dziennik Polski, 2006-09-11 |
|
|
Pół godziny wcześniej zauważył odciski łap dzikiego kota. Sądząc po ich wielkości prawdopodobnie był to leopard lub puma. źródło: NKJP: Raymond E. Feist: Król lisów, Esencja, nr 9, 2005-11 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kot |
koty |
|
| D. | kota |
kotów |
|
| C. | kotu |
kotom |
|
| B. | kota |
koty |
|
| N. | kotem |
kotami |
|
| Ms. | kocie |
kotach |
|
| W. | kocie |
koty |
Inne uwagi
Zwykle lm
3. zając
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | zając |
Cytaty
|
Dawniej łowy rozpoczynano bezpośrednio po żniwach, bywali więc tak rozmiłowani w łowach ziemianie, iż zarządzali wykoszenie kawałka łanu już w czerwcu, byle tylko zapolować na zajączka, a nie złamać prawa. Polowano na nie z gończakami, z ułożonymi ptakami łowczymi (sokoły, jastrzębie), z chartami, par force, na pomyka (czyli indywidualnie spacerując po polu z psem lub bez niego i strzelając do podrywających się kotów) [...]. źródło: Internet |
|
|
Siedziałem sobie na kozła przy śródleśnej polance, wieczór dogasał, ciepło i bajkowo. Wtem kniazienie kota, okropnie przeraźliwe i głośne. Cisza. Lisów sam nie widziałem już od dawna, przynajmniej w tej części obwodu. Zająca tym bardziej, czyżby się odrodziły? źródło: Internet |
|
|
Teraz już wiesz, po czym każdy myśliwy poznaje zająca Szaraka? Nie po sierści, tylko po turzycy! Nie po oczach, tylko po trzeszczach! Nie po ogonie, tylko po omyku! Nie po zębach, tylko po strugach! Nie po nogach, tylko po skokach! A jeśli chcesz być dobrym myśliwym, to nie mów na mnie: zając, ale ot, mów: kot! kot! kot! źródło: Internet |
|
|
Gwara myśliwska w znacznej mierze opiera się na skojarzeniach i poczuciu humoru omyk, skoki, słuchy, trzeszcze - i co szarak nosi jeszcze? A jak w pracy powiedziałem, że strzeliłem kota i będę nim częstował, to już mi nikt kanapek nie podkrada. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kot |
koty |
|
| D. | kota |
kotów |
|
| C. | kotu |
kotom |
|
| B. | kota |
koty |
|
| N. | kotem |
kotami |
|
| Ms. | kocie |
kotach |
|
| W. | kocie |
koty |
4. w wojsku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
Cytaty
|
Przestań płakać, młody kocie, stary żołnierz życzy ci, żeby służba ci zleciała przez te pięćset parę dni. źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek, 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000 |
|
|
Co o swoich panienkach opowiadał, wolę nie powtarzać, chociaż ci pewnie w koszarach trochę uszy stwardniały. Wykręcał się od pracy, tej sensownej też. Szedł falowo i zanim się zastrzelił, zdążył awansować na dziadka i zgnoić paru kotów. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Cała falanga kotów zaplątała się razem z Jakubczakiem; znowu powtarzali za nim gorącą litanię, bez żadnej pewności, że czegoś nie przekręcą i nie pominą: Ja, obywatel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, stając w szeregach Wojska Polskiego, przysięgam Narodowi... źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009 |
|
|
Kolejna część imprezy to PREZENTACJA KOTÓW – przedstawicieli wszystkich klas pierwszych. Prosimy na środek po pięć osób z każdej klasy. źródło: Internet |
|
|
Wszyscy przeszli chrzest, więc oświadczam, że kotów już w szkole nie ma - powiedziała Maria Maciecka - Zbróg, dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych. źródło: NKJP: (I.O.): Otrzęsiny pierwszaków, Dziennik Malborski, 1999-10-01 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kot |
kotowie |
ndepr |
| koty |
depr | ||
| D. | kota |
kotów |
|
| C. | kotu |
kotom |
|
| B. | kota |
kotów |
|
| N. | kotem |
kotami |
|
| Ms. | kocie |
kotach |
|
| W. | kocie |
kotowie |
ndepr |
| koty |
depr |
Inne uwagi
Spotykana również forma C. lp kotowi