Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. siąść
1. z samochodu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- kierowca, szofer wysiadł; pasażerowie wysiedli
- wysiąść na ląd
- wysiąść na dworcu, na (najbliższym) przystanku, na stacji
- wysiąść z auta, z autobusu, z łodzi, z pociągu, z powozu, z radiowozu, z samochodu, z samolotu, z taksówki, z tramwaju, z wagonu, z windy, z wozu
- wysiąść w Gdyni, w Paryżu...
- wysiąść wcześniej
- wysiąść i pójść
Cytaty
|
Pod delikatesami stał samochód. Wysiadł z niego starszy, elegancki pan. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
|
|
Wysiadła na następnym przystanku. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
|
[...] jeżeli pojutrze pojedziemy lokalnym o dziesiątej trzy i wysiądziemy w Rosarno, to powinniśmy tam złapać pociąg na północ [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądę |
wysiądziemy |
|||
| 2 os. |
wysiądziesz |
wysiądziecie |
|||
| 3 os. |
wysiądzie |
wysiądą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłem +(e)m wysiadł |
wysiadłam +(e)m wysiadła |
wysiadłom +(e)m wysiadło |
wysiedliśmy +(e)śmy wysiedli |
wysiadłyśmy +(e)śmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłeś +(e)ś wysiadł |
wysiadłaś +(e)ś wysiadła |
wysiadłoś +(e)ś wysiadło |
wysiedliście +(e)ście wysiedli |
wysiadłyście +(e)ście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadł |
wysiadła |
wysiadło |
wysiedli |
wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądźmy |
|
| 2 os. |
wysiądź |
wysiądźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłbym bym wysiadł |
wysiadłabym bym wysiadła |
wysiadłobym bym wysiadło |
wysiedlibyśmy byśmy wysiedli |
wysiadłybyśmy byśmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłbyś byś wysiadł |
wysiadłabyś byś wysiadła |
wysiadłobyś byś wysiadło |
wysiedlibyście byście wysiedli |
wysiadłybyście byście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadłby by wysiadł |
wysiadłaby by wysiadła |
wysiadłoby by wysiadło |
wysiedliby by wysiedli |
wysiadłyby by wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto by
bezokolicznik: wysiąść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wysiadłszy
gerundium: wysiądnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| D. | wysiądnięcia |
wysiądnięć |
| C. | wysiądnięciu |
wysiądnięciom |
| B. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| N. | wysiądnięciem |
wysiądnięciami |
| Ms. | wysiądnięciu |
wysiądnięciach |
| W. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
odpowiednik aspektowy: wysiadać
Składnia
| Rzżywotny | + | wysiąść | + |
(z CZEGO)
|
2. zepsuć się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zbabrać się, zrąbać się |
Połączenia
- akumulator, aparat, komputer, radio; serce komuś wysiadło; kręgosłup komuś wysiadł, nerki komuś wysiadły
Cytaty
|
[...] w całym wagonie wysiadło ogrzewanie i ludzie trzęśli się z zimna. źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010 |
|
|
Sekundnik ciężko przeskoczył i zatrzymał się na trzeciej kresce po dwójce. Wysiadła bateria. źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010 |
|
|
[...] Edek Meloman, któremu wysiadło serce, bo wlazł do gorącej wody, do wanny, bo chciał się wykąpać, a był pijany. źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006 |
|
|
Po co ma żyć 140 lat, skoro ostatnie siedemdziesiąt będzie starcem? Na pewno wysiądą oczy, pewnie i nogi. źródło: NKJP: Drwalisty: Funeral futureal, Blog „Zasuwaniec”, 2007-05-30 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądę |
wysiądziemy |
|||
| 2 os. |
wysiądziesz |
wysiądziecie |
|||
| 3 os. |
wysiądzie |
wysiądą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłem +(e)m wysiadł |
wysiadłam +(e)m wysiadła |
wysiadłom +(e)m wysiadło |
wysiedliśmy +(e)śmy wysiedli |
wysiadłyśmy +(e)śmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłeś +(e)ś wysiadł |
wysiadłaś +(e)ś wysiadła |
wysiadłoś +(e)ś wysiadło |
wysiedliście +(e)ście wysiedli |
wysiadłyście +(e)ście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadł |
wysiadła |
wysiadło |
wysiedli |
wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądźmy |
|
| 2 os. |
wysiądź |
wysiądźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłbym bym wysiadł |
wysiadłabym bym wysiadła |
wysiadłobym bym wysiadło |
wysiedlibyśmy byśmy wysiedli |
wysiadłybyśmy byśmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłbyś byś wysiadł |
wysiadłabyś byś wysiadła |
wysiadłobyś byś wysiadło |
wysiedlibyście byście wysiedli |
wysiadłybyście byście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadłby by wysiadł |
wysiadłaby by wysiadła |
wysiadłoby by wysiadło |
wysiedliby by wysiedli |
wysiadłyby by wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto by
bezokolicznik: wysiąść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wysiadłszy
gerundium: wysiądnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| D. | wysiądnięcia |
wysiądnięć |
| C. | wysiądnięciu |
wysiądnięciom |
| B. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| N. | wysiądnięciem |
wysiądnięciami |
| Ms. | wysiądnięciu |
wysiądnięciach |
| W. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
odpowiednik aspektowy: wysiadać
Składnia
| Rznieżywotny | + | wysiąść | + |
|
3. osłabnąć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Cytaty
|
Pół trasy to już jest coś - myślę sobie. Nawet jak teraz wysiądę, nie będzie wstyd. źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader, współpraca Konrad Niklewicz: Moja Czomolungma, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07 |
|
|
Pogoda sprawiła, że chłopcy wysiedli kondycyjnie. Sędzia niesłusznie nie uznał dwóch bramek – dodał. źródło: NKJP: Ewelina Żemełka: Hat trick Strączka, Nowiny Raciborskie, 2007-05-21 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądę |
wysiądziemy |
|||
| 2 os. |
wysiądziesz |
wysiądziecie |
|||
| 3 os. |
wysiądzie |
wysiądą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłem +(e)m wysiadł |
wysiadłam +(e)m wysiadła |
wysiadłom +(e)m wysiadło |
wysiedliśmy +(e)śmy wysiedli |
wysiadłyśmy +(e)śmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłeś +(e)ś wysiadł |
wysiadłaś +(e)ś wysiadła |
wysiadłoś +(e)ś wysiadło |
wysiedliście +(e)ście wysiedli |
wysiadłyście +(e)ście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadł |
wysiadła |
wysiadło |
wysiedli |
wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wysiądźmy |
|
| 2 os. |
wysiądź |
wysiądźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wysiadłbym bym wysiadł |
wysiadłabym bym wysiadła |
wysiadłobym bym wysiadło |
wysiedlibyśmy byśmy wysiedli |
wysiadłybyśmy byśmy wysiadły |
| 2 os. |
wysiadłbyś byś wysiadł |
wysiadłabyś byś wysiadła |
wysiadłobyś byś wysiadło |
wysiedlibyście byście wysiedli |
wysiadłybyście byście wysiadły |
| 3 os. |
wysiadłby by wysiadł |
wysiadłaby by wysiadła |
wysiadłoby by wysiadło |
wysiedliby by wysiedli |
wysiadłyby by wysiadły |
bezosobnik: wysiądnięto by
bezokolicznik: wysiąść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wysiadłszy
gerundium: wysiądnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| D. | wysiądnięcia |
wysiądnięć |
| C. | wysiądnięciu |
wysiądnięciom |
| B. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
| N. | wysiądnięciem |
wysiądnięciami |
| Ms. | wysiądnięciu |
wysiądnięciach |
| W. | wysiądnięcie |
wysiądnięcia |
odpowiednik aspektowy: wysiadać
Składnia
| Rzżywotny | + | wysiąść | + |
|