UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddzielać

Chronologizacja

1455, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielam
oddzielamy
2 os. oddzielasz
oddzielacie
3 os. oddziela
oddzielają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałem
+(e)m oddzielał
oddzielałam
+(e)m oddzielała
oddzielałom
+(e)m oddzielało
oddzielaliśmy
+(e)śmy oddzielali
oddzielałyśmy
+(e)śmy oddzielały
2 os. oddzielałeś
+(e)ś oddzielał
oddzielałaś
+(e)ś oddzielała
oddzielałoś
+(e)ś oddzielało
oddzielaliście
+(e)ście oddzielali
oddzielałyście
+(e)ście oddzielały
3 os. oddzielał
oddzielała
oddzielało
oddzielali
oddzielały

bezosobnik: oddzielano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę oddzielał
będę oddzielać
będę oddzielała
będę oddzielać
będę oddzielało
będę oddzielać
będziemy oddzielali
będziemy oddzielać
będziemy oddzielały
będziemy oddzielać
2 os. będziesz oddzielał
będziesz oddzielać
będziesz oddzielała
będziesz oddzielać
będziesz oddzielało
będziesz oddzielać
będziecie oddzielali
będziecie oddzielać
będziecie oddzielały
będziecie oddzielać
3 os. będzie oddzielał
będzie oddzielać
będzie oddzielała
będzie oddzielać
będzie oddzielało
będzie oddzielać
będą oddzielali
będą oddzielać
będą oddzielały
będą oddzielać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielajmy
2 os. oddzielaj
oddzielajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałbym
bym oddzielał
oddzielałabym
bym oddzielała
oddzielałobym
bym oddzielało
oddzielalibyśmy
byśmy oddzielali
oddzielałybyśmy
byśmy oddzielały
2 os. oddzielałbyś
byś oddzielał
oddzielałabyś
byś oddzielała
oddzielałobyś
byś oddzielało
oddzielalibyście
byście oddzielali
oddzielałybyście
byście oddzielały
3 os. oddzielałby
by oddzielał
oddzielałaby
by oddzielała
oddzielałoby
by oddzielało
oddzielaliby
by oddzielali
oddzielałyby
by oddzielały

bezosobnik: oddzielano by

bezokolicznik: oddzielać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oddzielając

gerundium: oddzielanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddzielanie
oddzielania
D. oddzielania
oddzielań
C. oddzielaniu
oddzielaniom
B. oddzielanie
oddzielania
N. oddzielaniem
oddzielaniami
Ms. oddzielaniu
oddzielaniach
W. oddzielanie
oddzielania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oddzielający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielający
oddzielający
oddzielający
oddzielające
oddzielająca
D. oddzielającego
oddzielającego
oddzielającego
oddzielającego
oddzielającej
C. oddzielającemu
oddzielającemu
oddzielającemu
oddzielającemu
oddzielającej
B. oddzielającego
oddzielającego
oddzielający
oddzielające
oddzielającą
N. oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
oddzielającą
Ms. oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
oddzielającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzielający
oddzielający
oddzielające
oddzielające
D. oddzielających
oddzielających
oddzielających
oddzielających
C. oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
oddzielającym
B. oddzielających
oddzielających
oddzielających
oddzielające
N. oddzielającymi
oddzielającymi
oddzielającymi
oddzielającymi
Ms. oddzielających
oddzielających
oddzielających
oddzielających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oddzielany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielany
oddzielany
oddzielany
oddzielane
oddzielana
D. oddzielanego
oddzielanego
oddzielanego
oddzielanego
oddzielanej
C. oddzielanemu
oddzielanemu
oddzielanemu
oddzielanemu
oddzielanej
B. oddzielanego
oddzielanego
oddzielany
oddzielane
oddzielaną
N. oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
oddzielaną
Ms. oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
oddzielanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzielani
oddzielani
oddzielane
oddzielane
D. oddzielanych
oddzielanych
oddzielanych
oddzielanych
C. oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
oddzielanym
B. oddzielanych
oddzielanych
oddzielanych
oddzielane
N. oddzielanymi
oddzielanymi
oddzielanymi
oddzielanymi
Ms. oddzielanych
oddzielanych
oddzielanych
oddzielanych

odpowiednik aspektowy: oddzielić

Pochodzenie

Zob. dzielić

1. mięso od kości

Definicja

powodować, że coś przestaje z czymś stanowić całość i zaczyna istnieć samodzielnie

Wymowa

[oddzielać] lub pot. [odździelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  łączyć

Cytaty

Kiedy mięso jest już miękkie, wyjmujemy je i oddzielamy od kości.

źródło: NKJP: (JEC): Trenerska „dieta”, Dziennik Polski, 2006-04-08

Niektóre zioła i przyprawy, jak np. majeranek, dziurawiec, tymianek, suszy się w pęczkach. Po wysuszeniu oddzielamy zdrewniałe łodygi od reszty i wyrzucamy.

źródło: NKJP: (ICH): Jesienne suszenie, Dziennik Bałtycki, 2000-09-14

W starej orawskiej chałupie można oglądać narzędzia, którymi len się zbierało, tłukło, suszyło, przędło, tkało. Są tu rafy do oddzielania ziarna od łodygi, kilof do tłuczenia, międlica, szczecie grzebieniowe, kołowrotek.

źródło: NKJP: (ASz): Wraca moda na len, Gazeta Krakowska, 2003-08-09

Składnia

bez ograniczeń + oddzielać +
CO + od CZEGO

2. dziecko od matki

Definicja

sprawiać, że jacyś ludzie lub jakieś rzeczy przestają być razem

Wymowa

[oddzielać] lub pot. [odździelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozdzielać

Cytaty

Policja nie oddzielała dzieci od matek, nie stosowała siły.

źródło: NKJP: Iza Pur Rahnama: Raport NIK o likwidacji koczowisk cygańskich, Gazeta Wyborcza, 1996-12-24

- Dopiero w polskich sortowniach oddziela się rzeczy, które nadają się do sprzedaży, od niepełnowartościowych.

źródło: NKJP: Biznes na kilogramy, Dziennik Polski, 2002-03-22

Składnia

bez ograniczeń + oddzielać +
KOGO/CO + od KOGO/CZEGO

3. murem

Definicja

ustawiać w jakimś miejscu przeszkodę, lub granicę (rzeczywistą lub wyobrażoną) między wskazanymi obiektami

Wymowa

[oddzielać] lub pot. [odździelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dzielić

Połączenia

  • barierka, brama, płot, przepierzenie, szlaban, szyba, ściana, trawnik, wał, zasłona, żywopłot oddziela

Cytaty

– W każdym pokoju stoi kilkanaście łóżek. Pomieszczenia oddzielamy kotarami, a księgowe mają biura w piwnicy – mówi Iwona Kraczkowska, dyrektor Pogotowia Opiekuńczego.

źródło: NKJP: Sylwia Królikowska: Za drogi interes, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2005-02-08

Na drewnianej podłodze leżały maty z morskiej trawy, ściany ozdabiały makaty, kolorowa derka oddzielała kąt do spania.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Nasyp oddzielał od reszty miasta kwartały zamieszkane przez najlepszych rzemieślników i najbogatszych kupców.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

W momencie rozpoczęcia koncertu większość ochroniarzy oddzielała zespół od tłumu, który nacierał na scenę.

źródło: NKJP: Elżbieta Machoczek: Pijana młodzież zepsuła imprezę, Gazeta Krakowska, 2007-09-26

Składnia

bez ograniczeń + oddzielać +
KOGO/CO + (CZYM) + (od KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + oddzielać +
CO + od CZEGO

4. życie zawodowe od prywatnego

Definicja

traktować niezależnie różne sprawy, zagadnienia, sfery życia i działalności człowieka, nie pozwalając, by mieszały się ze sobą

Wymowa

[oddzielać] lub pot. [odździelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Nie twierdzę bynajmniej, że wszyscy uczeni to ateiści, chcę natomiast z całą mocą stwierdzić, że jest dobrym obyczajem tego środowiska ścisłe oddzielanie wiary od wiedzy, traktowanie przekonań religijnych jako domeny prywatności.

źródło: NKJP: Stanisław Mrówczyński: Eureka i już, Polityka, 2000-01-15

Człowiek potrzebuje zarówno myśli i opinii, jak uczuć. Ale kiedy ich nie oddziela od siebie, popada w zmieszanie.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: Grzech czy choroba?, 2005

Już bardzo dawno, wyrażałem pogląd, że nie można oddzielać od siebie emocji i myśli, postrzegania, rozumienia i działania.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Oddzielali pracę od prywatnego życia, ona miała swoje podróże, on miał swoje, spotykali się w domu, w mieszkaniu na Manhattanie.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Imię twoje, 2008

Składnia

bez ograniczeń + oddzielać +
CO + od CZEGO

Frazeologizmy

ktoś/coś oddziela ziarno od plew
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj