UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

porąbać

Chronologizacja

SStp, SPXVI: porębać, SKN: porąbić, SJPXVII, STR, SL: pod: porąbić, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rąbać

1. na części

Definicja

podzielić na części za pomocą silnych uderzeń ostrym narzędziem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pociąć, rozrąbać
hiperonimy:  podzielić, rozdrobnić

Połączenia

  • porąbać drewno, drzwi
  • porąbać siekierą
  • porąbać na kawałki

Cytaty

Prawie po omacku pójdzie się do komórki, na wyczucie porąbie drewno na drzazgi, wsypie oślizły groszek węgla w uśpione kubły.

źródło: NKJP: Karol Maliszewski: Faramucha, 2001

W knajpie w Żurawicy ktoś siekierą porąbał umywalkę i kran, pod Medyką ciągnik sam przejechał swojego właściciela, na moście w Nagnajowie od dwóch tygodni leży zdechły pies.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Według wierzeń egipskich bowiem podły bóg Set porąbał ciało swojego brata Ozyrysa na trzynaście części, które rozrzucił po całym państwie.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Ja porąbię drewno – oświadczył. – Gdzie jest siekiera?

źródło: NKJP: Powrót Wygnańca: Powrót Wygnańca, Esensja, 2006

W kącie podwórka leżały porąbane polana, rzucona końska derka.

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1986

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porąbię
porąbiemy
2 os. porąbiesz
porąbiecie
3 os. porąbie
porąbią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porąbałem
+(e)m porąbał
porąbałam
+(e)m porąbała
porąbałom
+(e)m porąbało
porąbaliśmy
+(e)śmy porąbali
porąbałyśmy
+(e)śmy porąbały
2 os. porąbałeś
+(e)ś porąbał
porąbałaś
+(e)ś porąbała
porąbałoś
+(e)ś porąbało
porąbaliście
+(e)ście porąbali
porąbałyście
+(e)ście porąbały
3 os. porąbał
porąbała
porąbało
porąbali
porąbały

bezosobnik: porąbano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porąbmy
2 os. porąb
porąbcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porąbałbym
bym porąbał
porąbałabym
bym porąbała
porąbałobym
bym porąbało
porąbalibyśmy
byśmy porąbali
porąbałybyśmy
byśmy porąbały
2 os. porąbałbyś
byś porąbał
porąbałabyś
byś porąbała
porąbałobyś
byś porąbało
porąbalibyście
byście porąbali
porąbałybyście
byście porąbały
3 os. porąbałby
by porąbał
porąbałaby
by porąbała
porąbałoby
by porąbało
porąbaliby
by porąbali
porąbałyby
by porąbały

bezosobnik: porąbano by

bezokolicznik: porąbać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: porąbawszy

gerundium: porąbanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. porąbanie
porąbania
D. porąbania
porąbań
C. porąbaniu
porąbaniom
B. porąbanie
porąbania
N. porąbaniem
porąbaniami
Ms. porąbaniu
porąbaniach
W. porąbanie
porąbania

imiesłów przymiotnikowy bierny: porąbany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. porąbany
porąbany
porąbany
porąbane
porąbana
D. porąbanego
porąbanego
porąbanego
porąbanego
porąbanej
C. porąbanemu
porąbanemu
porąbanemu
porąbanemu
porąbanej
B. porąbanego
porąbanego
porąbany
porąbane
porąbaną
N. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbaną
Ms. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. porąbani
porąbani
porąbane
porąbane
D. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbanych
C. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
B. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbane
N. porąbanymi
porąbanymi
porąbanymi
porąbanymi
Ms. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbanych

odpowiednik aspektowy: rąbać

Składnia

Rz[sub[osobowy[/sub] + porąbać +
CO + (CZYM) + (na CO)

2. ofiarę

Definicja

zadać wiele ran ciętych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pociąć
hiperonimy:  poranić, zranić

Cytaty

Na dodatek w mieście pojawił się zabójca, który na zlecenie porąbał maczetą jednego z mieszkańców i jego małżonkę.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: Wściekła szatkownica, 2009

Kiedy porąbali ci twarz, odczuwałeś ból? Odwrócił od niej pokiereszowane oblicze, potem uniósł ręce i przesunął palcami po rozszczepionym drewnie w miejscu, gdzie niegdyś miał oczy. – Tak. – Zmarszczył czoło, zrobił wdech i dodał szybko: – Właściwie nie pamiętam.

źródło: NKJP: Robin Hobb: Szalony statek. Tom 1, 2007

Nie obawiaj się o życie swego brata, szlachetny panie - dodałem uspokajająco - choć mocno go porąbali, rany są powierzchowne i jeśli tylko nie wda się zgnilizna, chłopak prędko odzyska siły.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porąbię
porąbiemy
2 os. porąbiesz
porąbiecie
3 os. porąbie
porąbią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porąbałem
+(e)m porąbał
porąbałam
+(e)m porąbała
porąbałom
+(e)m porąbało
porąbaliśmy
+(e)śmy porąbali
porąbałyśmy
+(e)śmy porąbały
2 os. porąbałeś
+(e)ś porąbał
porąbałaś
+(e)ś porąbała
porąbałoś
+(e)ś porąbało
porąbaliście
+(e)ście porąbali
porąbałyście
+(e)ście porąbały
3 os. porąbał
porąbała
porąbało
porąbali
porąbały

bezosobnik: porąbano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porąbmy
2 os. porąb
porąbcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porąbałbym
bym porąbał
porąbałabym
bym porąbała
porąbałobym
bym porąbało
porąbalibyśmy
byśmy porąbali
porąbałybyśmy
byśmy porąbały
2 os. porąbałbyś
byś porąbał
porąbałabyś
byś porąbała
porąbałobyś
byś porąbało
porąbalibyście
byście porąbali
porąbałybyście
byście porąbały
3 os. porąbałby
by porąbał
porąbałaby
by porąbała
porąbałoby
by porąbało
porąbaliby
by porąbali
porąbałyby
by porąbały

bezosobnik: porąbano by

bezokolicznik: porąbać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: porąbawszy

gerundium: porąbanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. porąbanie
porąbania
D. porąbania
porąbań
C. porąbaniu
porąbaniom
B. porąbanie
porąbania
N. porąbaniem
porąbaniami
Ms. porąbaniu
porąbaniach
W. porąbanie
porąbania

imiesłów przymiotnikowy bierny: porąbany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. porąbany
porąbany
porąbany
porąbane
porąbana
D. porąbanego
porąbanego
porąbanego
porąbanego
porąbanej
C. porąbanemu
porąbanemu
porąbanemu
porąbanemu
porąbanej
B. porąbanego
porąbanego
porąbany
porąbane
porąbaną
N. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbaną
Ms. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. porąbani
porąbani
porąbane
porąbane
D. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbanych
C. porąbanym
porąbanym
porąbanym
porąbanym
B. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbane
N. porąbanymi
porąbanymi
porąbanymi
porąbanymi
Ms. porąbanych
porąbanych
porąbanych
porąbanych

Składnia

Rzosobowy + porąbać +
(CZYM) + KOGO/CO
Rzosobowy + porąbać +
KOMU + CO + (CZYM)

3. kogoś

Definicja

pot. 
sprawić, że ktoś zachowuje się w sposób dziwny lub świadczący o chorobie psychicznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

Porąbało cię, chłopie? Z kretynem się na głowę zamieniłeś?

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Kurwa, co to za syf? No nie, całe opakowanie wjebałaś. I co ja mam teraz robić? Kurwa, co teraz należy robić? Porąbało cię?

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski: Ostatni weekend, 2007

Chcecie posłać dziewczynę czort wie dokąd z facetem poszukiwanym przez wszystkie policje świata?! Porąbało was?!

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. porąbie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. porąbało

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. porąbałoby
by porąbało

bezokolicznik: porąbać

Składnia

⌀ + porąbać +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś da się posiekać
ktoś da się porąbać
Data ostatniej modyfikacji: 16.08.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj