UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrąbywać

Chronologizacja

SStp: wyrębować, SKN: *wyrębować, SJPXVII, STR: *wyrębować, SL: wyrębować, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rąbać

1. las

Definicja

silnymi uderzeniami ostrego narzędzia przerywać życie roślin

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rąbać, ścinać, wycinać, zrąbywać

Połączenia

  • wyrąbywać drzewo

Cytaty

Ale ludzie już marzli i wyrąbywali sady, by się ogrzać w cieple palonych jabłoni i grusz.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

I dopiero na wiosnę tego roku zgrabną oficynkę wystawił pan Firk, uważany za dobrego fachowca. Zrobiono dla niej miejsce nad samą Ławatią, wyrąbując w tym celu kilkanaście drzew.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbuję
wyrąbujemy
2 os. wyrąbujesz
wyrąbujecie
3 os. wyrąbuje
wyrąbują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałem
+(e)m wyrąbywał
wyrąbywałam
+(e)m wyrąbywała
wyrąbywałom
+(e)m wyrąbywało
wyrąbywaliśmy
+(e)śmy wyrąbywali
wyrąbywałyśmy
+(e)śmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałeś
+(e)ś wyrąbywał
wyrąbywałaś
+(e)ś wyrąbywała
wyrąbywałoś
+(e)ś wyrąbywało
wyrąbywaliście
+(e)ście wyrąbywali
wyrąbywałyście
+(e)ście wyrąbywały
3 os. wyrąbywał
wyrąbywała
wyrąbywało
wyrąbywali
wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wyrąbywał
będę wyrąbywać
będę wyrąbywała
będę wyrąbywać
będę wyrąbywało
będę wyrąbywać
będziemy wyrąbywali
będziemy wyrąbywać
będziemy wyrąbywały
będziemy wyrąbywać
2 os. będziesz wyrąbywał
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywała
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywało
będziesz wyrąbywać
będziecie wyrąbywali
będziecie wyrąbywać
będziecie wyrąbywały
będziecie wyrąbywać
3 os. będzie wyrąbywał
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywała
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywało
będzie wyrąbywać
będą wyrąbywali
będą wyrąbywać
będą wyrąbywały
będą wyrąbywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbujmy
2 os. wyrąbuj
wyrąbujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałbym
bym wyrąbywał
wyrąbywałabym
bym wyrąbywała
wyrąbywałobym
bym wyrąbywało
wyrąbywalibyśmy
byśmy wyrąbywali
wyrąbywałybyśmy
byśmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałbyś
byś wyrąbywał
wyrąbywałabyś
byś wyrąbywała
wyrąbywałobyś
byś wyrąbywało
wyrąbywalibyście
byście wyrąbywali
wyrąbywałybyście
byście wyrąbywały
3 os. wyrąbywałby
by wyrąbywał
wyrąbywałaby
by wyrąbywała
wyrąbywałoby
by wyrąbywało
wyrąbywaliby
by wyrąbywali
wyrąbywałyby
by wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano by

bezokolicznik: wyrąbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrąbując

gerundium: wyrąbywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrąbywanie
wyrąbywania
D. wyrąbywania
wyrąbywań
C. wyrąbywaniu
wyrąbywaniom
B. wyrąbywanie
wyrąbywania
N. wyrąbywaniem
wyrąbywaniami
Ms. wyrąbywaniu
wyrąbywaniach
W. wyrąbywanie
wyrąbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrąbujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbująca
D. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującej
C. wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującej
B. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbującą
N. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującą
Ms. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbujące
D. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
C. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
B. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujące
N. wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
Ms. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrąbywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywana
D. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanej
C. wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanej
B. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywaną
N. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywaną
Ms. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbywani
wyrąbywani
wyrąbywane
wyrąbywane
D. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
C. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
B. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywane
N. wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
Ms. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych

odpowiednik aspektowy: wyrąbać

Składnia

Rzosobowy + wyrąbywać +
CO

2. otwór

Definicja

wykonywać otwór lub wgłębienie silnymi uderzeniami ostrego narzędzia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rąbać

Cytaty

Nożem do patroszenia ryb począł wyrąbywać dziurę w dnie łodzi.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Serpente w raju, 2001

Ale gdy mróz był niewielki, wkopywaliśmy te słupy, kilofami wyrąbując zmarzłą ziemię.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Czasem zachodziłem nad zamarzniętą rzekę i z czarnych jamek w gliniastym brzegu wyciągałem gołą dłonią tchórze lub wyrąbując w lodzie przeręble, łowiłem ryby na podrywkę.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbuję
wyrąbujemy
2 os. wyrąbujesz
wyrąbujecie
3 os. wyrąbuje
wyrąbują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałem
+(e)m wyrąbywał
wyrąbywałam
+(e)m wyrąbywała
wyrąbywałom
+(e)m wyrąbywało
wyrąbywaliśmy
+(e)śmy wyrąbywali
wyrąbywałyśmy
+(e)śmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałeś
+(e)ś wyrąbywał
wyrąbywałaś
+(e)ś wyrąbywała
wyrąbywałoś
+(e)ś wyrąbywało
wyrąbywaliście
+(e)ście wyrąbywali
wyrąbywałyście
+(e)ście wyrąbywały
3 os. wyrąbywał
wyrąbywała
wyrąbywało
wyrąbywali
wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wyrąbywał
będę wyrąbywać
będę wyrąbywała
będę wyrąbywać
będę wyrąbywało
będę wyrąbywać
będziemy wyrąbywali
będziemy wyrąbywać
będziemy wyrąbywały
będziemy wyrąbywać
2 os. będziesz wyrąbywał
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywała
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywało
będziesz wyrąbywać
będziecie wyrąbywali
będziecie wyrąbywać
będziecie wyrąbywały
będziecie wyrąbywać
3 os. będzie wyrąbywał
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywała
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywało
będzie wyrąbywać
będą wyrąbywali
będą wyrąbywać
będą wyrąbywały
będą wyrąbywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbujmy
2 os. wyrąbuj
wyrąbujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałbym
bym wyrąbywał
wyrąbywałabym
bym wyrąbywała
wyrąbywałobym
bym wyrąbywało
wyrąbywalibyśmy
byśmy wyrąbywali
wyrąbywałybyśmy
byśmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałbyś
byś wyrąbywał
wyrąbywałabyś
byś wyrąbywała
wyrąbywałobyś
byś wyrąbywało
wyrąbywalibyście
byście wyrąbywali
wyrąbywałybyście
byście wyrąbywały
3 os. wyrąbywałby
by wyrąbywał
wyrąbywałaby
by wyrąbywała
wyrąbywałoby
by wyrąbywało
wyrąbywaliby
by wyrąbywali
wyrąbywałyby
by wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano by

bezokolicznik: wyrąbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrąbując

gerundium: wyrąbywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrąbywanie
wyrąbywania
D. wyrąbywania
wyrąbywań
C. wyrąbywaniu
wyrąbywaniom
B. wyrąbywanie
wyrąbywania
N. wyrąbywaniem
wyrąbywaniami
Ms. wyrąbywaniu
wyrąbywaniach
W. wyrąbywanie
wyrąbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrąbujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbująca
D. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującej
C. wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującej
B. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbującą
N. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującą
Ms. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbujące
D. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
C. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
B. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujące
N. wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
Ms. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrąbywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywana
D. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanej
C. wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanej
B. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywaną
N. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywaną
Ms. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbywani
wyrąbywani
wyrąbywane
wyrąbywane
D. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
C. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
B. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywane
N. wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
Ms. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych

odpowiednik aspektowy: wyrąbać

Składnia

Rzosobowy + wyrąbywać +
CO + (CZYM) + (w CZYM)

3. drzwi

Definicja

rozbijać silnymi uderzeniami ostrego narzędzia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wybijać
hiperonimy:  niszczyć

Cytaty

Do ostatniej, położonej w znacznym oddaleniu od pozostałych kajuty wioślarze nie mogli się dostać w żaden sposób. Wreszcie zaczęli wyrąbywać sobie przejście mieczami.

źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009

W kuchni była lodówka na lód wyrąbywany zimą z Wisły oraz specjalne urządzenie do rozłupywania drewna.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbuję
wyrąbujemy
2 os. wyrąbujesz
wyrąbujecie
3 os. wyrąbuje
wyrąbują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałem
+(e)m wyrąbywał
wyrąbywałam
+(e)m wyrąbywała
wyrąbywałom
+(e)m wyrąbywało
wyrąbywaliśmy
+(e)śmy wyrąbywali
wyrąbywałyśmy
+(e)śmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałeś
+(e)ś wyrąbywał
wyrąbywałaś
+(e)ś wyrąbywała
wyrąbywałoś
+(e)ś wyrąbywało
wyrąbywaliście
+(e)ście wyrąbywali
wyrąbywałyście
+(e)ście wyrąbywały
3 os. wyrąbywał
wyrąbywała
wyrąbywało
wyrąbywali
wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wyrąbywał
będę wyrąbywać
będę wyrąbywała
będę wyrąbywać
będę wyrąbywało
będę wyrąbywać
będziemy wyrąbywali
będziemy wyrąbywać
będziemy wyrąbywały
będziemy wyrąbywać
2 os. będziesz wyrąbywał
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywała
będziesz wyrąbywać
będziesz wyrąbywało
będziesz wyrąbywać
będziecie wyrąbywali
będziecie wyrąbywać
będziecie wyrąbywały
będziecie wyrąbywać
3 os. będzie wyrąbywał
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywała
będzie wyrąbywać
będzie wyrąbywało
będzie wyrąbywać
będą wyrąbywali
będą wyrąbywać
będą wyrąbywały
będą wyrąbywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrąbujmy
2 os. wyrąbuj
wyrąbujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrąbywałbym
bym wyrąbywał
wyrąbywałabym
bym wyrąbywała
wyrąbywałobym
bym wyrąbywało
wyrąbywalibyśmy
byśmy wyrąbywali
wyrąbywałybyśmy
byśmy wyrąbywały
2 os. wyrąbywałbyś
byś wyrąbywał
wyrąbywałabyś
byś wyrąbywała
wyrąbywałobyś
byś wyrąbywało
wyrąbywalibyście
byście wyrąbywali
wyrąbywałybyście
byście wyrąbywały
3 os. wyrąbywałby
by wyrąbywał
wyrąbywałaby
by wyrąbywała
wyrąbywałoby
by wyrąbywało
wyrąbywaliby
by wyrąbywali
wyrąbywałyby
by wyrąbywały

bezosobnik: wyrąbywano by

bezokolicznik: wyrąbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrąbując

gerundium: wyrąbywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrąbywanie
wyrąbywania
D. wyrąbywania
wyrąbywań
C. wyrąbywaniu
wyrąbywaniom
B. wyrąbywanie
wyrąbywania
N. wyrąbywaniem
wyrąbywaniami
Ms. wyrąbywaniu
wyrąbywaniach
W. wyrąbywanie
wyrąbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrąbujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbująca
D. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbującej
C. wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującemu
wyrąbującej
B. wyrąbującego
wyrąbującego
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbującą
N. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującą
Ms. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbujący
wyrąbujący
wyrąbujące
wyrąbujące
D. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
C. wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
wyrąbującym
B. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujące
N. wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
wyrąbującymi
Ms. wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących
wyrąbujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrąbywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywana
D. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywanej
C. wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanemu
wyrąbywanej
B. wyrąbywanego
wyrąbywanego
wyrąbywany
wyrąbywane
wyrąbywaną
N. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywaną
Ms. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrąbywani
wyrąbywani
wyrąbywane
wyrąbywane
D. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
C. wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
wyrąbywanym
B. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywane
N. wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
wyrąbywanymi
Ms. wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych
wyrąbywanych

odpowiednik aspektowy: wyrąbać

Składnia

Rzosobowy + wyrąbywać +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 15.04.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj