Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. sunąć
1. o krześle
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | przysunąć się | |
| hiperonimy: | oddalić się |
Połączenia
- odsunąć się na bezpieczną odległość, na bok
- odsunąć się o krok
- odsunąć się od drzwi, od okna, od stołu
- odsunąć się gwałtownie, nagle, odruchowo, przezornie; nieco, nieznacznie, trochę
Cytaty
|
Blady i przestraszony aspirant odsunął się od stołu. źródło: NKJP: Paweł Pollak: Kanalia, 2006 |
|
|
Lufa, lekko drżąc w rękach większego z chłopców, odsunęła się od tramwaju w przypadkowym kierunku, aż na wysokość pierwszego piętra, i nagle na muszce znalazła się sylwetka kobiety tkwiącej w oknie kamienicy pod siódemką, matki rodziny, żony notariusza. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006 |
|
|
Mieszkaniec sąsiedniej celi przezornie odsunął się w głąb, spoglądając z nienawiścią na przybyłych. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód. Kroniki Drugiego Kręgu. Księga III, 2003 |
|
|
Złota kula słońca nieznacznie odsunęła się od wierzchołka Białej Góry, a raczej uniosła się lekko nad ten wierzchołek, i zbocze nie przypominało już złotej szaty, poróżowiało. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Wielkolud z Jaskini Piratów, albo tajemnica czwartej ściany, 2001 |
|
|
Był dobrze zbudowany. Potężne mięśnie przedramion napinały się pod skórą ozdobioną tatuażami. Mock odsunął się od niego, podszedł do okna i przyjrzał się futrynie. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009 |
|
|
Nie wygłupiaj się. Odsuń się trochę, bo naprawdę polecisz. źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
odsunę się |
odsuniemy się |
|||
| 2 os. |
odsuniesz się |
odsuniecie się |
|||
| 3 os. |
odsunie się |
odsuną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłem się +(e)m się odsunął |
odsunęłam się +(e)m się odsunęła |
odsunęłom się +(e)m się odsunęło |
odsunęliśmy się +(e)śmy się odsunęli |
odsunęłyśmy się +(e)śmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłeś się +(e)ś się odsunął |
odsunęłaś się +(e)ś się odsunęła |
odsunęłoś się +(e)ś się odsunęło |
odsunęliście się +(e)ście się odsunęli |
odsunęłyście się +(e)ście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunął się |
odsunęła się |
odsunęło się |
odsunęli się |
odsunęły się |
bezosobnik: odsunięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
odsuńmy się |
|
| 2 os. |
odsuń się |
odsuńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłbym się bym się odsunął |
odsunęłabym się bym się odsunęła |
odsunęłobym się bym się odsunęło |
odsunęlibyśmy się byśmy się odsunęli |
odsunęłybyśmy się byśmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłbyś się byś się odsunął |
odsunęłabyś się byś się odsunęła |
odsunęłobyś się byś się odsunęło |
odsunęlibyście się byście się odsunęli |
odsunęłybyście się byście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunąłby się by się odsunął |
odsunęłaby się by się odsunęła |
odsunęłoby się by się odsunęło |
odsunęliby się by się odsunęli |
odsunęłyby się by się odsunęły |
bezosobnik: odsunięto by się
bezokolicznik: odsunąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odsunąwszy się
gerundium: odsunięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| D. | odsunięcia się |
odsunięć się |
| C. | odsunięciu się |
odsunięciom się |
| B. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| N. | odsunięciem się |
odsunięciami się |
| Ms. | odsunięciu się |
odsunięciach się |
| W. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
odpowiednik aspektowy: odsuwać się
Składnia
|
+ | odsunąć się | + |
(DOKĄD)
|
|
|
+ | odsunąć się | + |
(od KOGO/CZEGO)
|
2. o zasuwce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zasunąć się | |
| hiperonimy: | przesunąć się |
Połączenia
- firanka odsunęła się
Cytaty
|
I w tej samej chwili tuż naprzeciw mnie odsunęła się firanka i ich głowy przylgnęły do szyby, wychylając się z ciemności, ze stojących w oknie pelargonii. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
|
Zasuwka odsunęła się, oczom złodzieja ukazał się zaspany wzrok strażnika. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
odsunę się |
odsuniemy się |
|||
| 2 os. |
odsuniesz się |
odsuniecie się |
|||
| 3 os. |
odsunie się |
odsuną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłem się +(e)m się odsunął |
odsunęłam się +(e)m się odsunęła |
odsunęłom się +(e)m się odsunęło |
odsunęliśmy się +(e)śmy się odsunęli |
odsunęłyśmy się +(e)śmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłeś się +(e)ś się odsunął |
odsunęłaś się +(e)ś się odsunęła |
odsunęłoś się +(e)ś się odsunęło |
odsunęliście się +(e)ście się odsunęli |
odsunęłyście się +(e)ście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunął się |
odsunęła się |
odsunęło się |
odsunęli się |
odsunęły się |
bezosobnik: odsunięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
odsuńmy się |
|
| 2 os. |
odsuń się |
odsuńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłbym się bym się odsunął |
odsunęłabym się bym się odsunęła |
odsunęłobym się bym się odsunęło |
odsunęlibyśmy się byśmy się odsunęli |
odsunęłybyśmy się byśmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłbyś się byś się odsunął |
odsunęłabyś się byś się odsunęła |
odsunęłobyś się byś się odsunęło |
odsunęlibyście się byście się odsunęli |
odsunęłybyście się byście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunąłby się by się odsunął |
odsunęłaby się by się odsunęła |
odsunęłoby się by się odsunęło |
odsunęliby się by się odsunęli |
odsunęłyby się by się odsunęły |
bezosobnik: odsunięto by się
bezokolicznik: odsunąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odsunąwszy się
gerundium: odsunięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| D. | odsunięcia się |
odsunięć się |
| C. | odsunięciu się |
odsunięciom się |
| B. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| N. | odsunięciem się |
odsunięciami się |
| Ms. | odsunięciu się |
odsunięciach się |
| W. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
odpowiednik aspektowy: odsuwać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | odsunąć się | + |
|
3. o członku rodziny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odwrócić się |
Połączenia
- ludzie odsunęli się
- odsunąć się od polityki
Cytaty
|
Dla Pawłowskiego nominacja Grzegorzewskiego jest „odsuniętą w czasie konsekwencją” zmian, jakie zaszły w polskim teatrze na przełomie lat 80. i 90., kiedy to artyści po nieudanych kontredansach z polityką odsunęli się od niej na zawsze. źródło: NKJP: Piotr Gruszczyński: Polska komedia, Gazeta Wyborcza, 1997-03-13 |
|
|
Gdy wrócił, koledzy z pracy odsunęli się od niego. - Byłem izolowany towarzysko - wyjaśnia. Nie zapraszali go na imieniny, nie rozdawali kart do gry, nie pytali: - Strzelisz piwko? źródło: NKJP: Mariusz Szczygieł: Klatka, Gazeta Wyborcza, 1992-04-25 |
|
|
Jak często w takich przypadkach bywa, od zespołu odsunęło się wielu starych wielbicieli, uznających, że ich idole się sprzedali. źródło: NKJP: Jacek Walewski: Bękarty wydawnicze, Esensja, 2009-10-12 |
|
|
Zbigniew Preisner, jeden z najsłynniejszych polskich kompozytorów muzyki filmowej, związany przez lata z Piwnicą pod Baranami, po premierze utworu „Requiem dla mojego przyjaciela”, dedykowanego Krzysztofowi Kieślowskiemu, odsunął się od muzycznego życia Krakowa. Wybiera własne ścieżki. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Boskie rejony, Polityka, 2001-06-02 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
odsunę się |
odsuniemy się |
|||
| 2 os. |
odsuniesz się |
odsuniecie się |
|||
| 3 os. |
odsunie się |
odsuną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłem się +(e)m się odsunął |
odsunęłam się +(e)m się odsunęła |
odsunęłom się +(e)m się odsunęło |
odsunęliśmy się +(e)śmy się odsunęli |
odsunęłyśmy się +(e)śmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłeś się +(e)ś się odsunął |
odsunęłaś się +(e)ś się odsunęła |
odsunęłoś się +(e)ś się odsunęło |
odsunęliście się +(e)ście się odsunęli |
odsunęłyście się +(e)ście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunął się |
odsunęła się |
odsunęło się |
odsunęli się |
odsunęły się |
bezosobnik: odsunięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
odsuńmy się |
|
| 2 os. |
odsuń się |
odsuńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłbym się bym się odsunął |
odsunęłabym się bym się odsunęła |
odsunęłobym się bym się odsunęło |
odsunęlibyśmy się byśmy się odsunęli |
odsunęłybyśmy się byśmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłbyś się byś się odsunął |
odsunęłabyś się byś się odsunęła |
odsunęłobyś się byś się odsunęło |
odsunęlibyście się byście się odsunęli |
odsunęłybyście się byście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunąłby się by się odsunął |
odsunęłaby się by się odsunęła |
odsunęłoby się by się odsunęło |
odsunęliby się by się odsunęli |
odsunęłyby się by się odsunęły |
bezosobnik: odsunięto by się
bezokolicznik: odsunąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odsunąwszy się
gerundium: odsunięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| D. | odsunięcia się |
odsunięć się |
| C. | odsunięciu się |
odsunięciom się |
| B. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| N. | odsunięciem się |
odsunięciami się |
| Ms. | odsunięciu się |
odsunięciach się |
| W. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
odpowiednik aspektowy: odsuwać się
Składnia
| Rzosobowy | + | odsunąć się | + |
od KOGO/CZEGO
|
4. o spotkaniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przełożyć się | |
| hiperonimy: | przesunąć się |
Cytaty
|
Z przyczyn technicznych odsunęło się nieco w czasie przybycie toprowskiego „Sokoła” z nową windą do podnoszenia poszkodowanych turystów. źródło: NKJP: Kronika TOPR, Tygodnik Podhalański, 1996 |
|
|
Jednak po rozmowach z wicemarszałkiem widzę, że jego propozycje są realne. Zamiar podjęcia takiej decyzji odsunął się więc dość daleko - mówił wczoraj Witold Kowalewski. źródło: NKJP: Jarosław Sulikowski: Obietnice marszałka, Gazeta Wrocławska, 2002-05-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
odsunę się |
odsuniemy się |
|||
| 2 os. |
odsuniesz się |
odsuniecie się |
|||
| 3 os. |
odsunie się |
odsuną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłem się +(e)m się odsunął |
odsunęłam się +(e)m się odsunęła |
odsunęłom się +(e)m się odsunęło |
odsunęliśmy się +(e)śmy się odsunęli |
odsunęłyśmy się +(e)śmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłeś się +(e)ś się odsunął |
odsunęłaś się +(e)ś się odsunęła |
odsunęłoś się +(e)ś się odsunęło |
odsunęliście się +(e)ście się odsunęli |
odsunęłyście się +(e)ście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunął się |
odsunęła się |
odsunęło się |
odsunęli się |
odsunęły się |
bezosobnik: odsunięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
odsuńmy się |
|
| 2 os. |
odsuń się |
odsuńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłbym się bym się odsunął |
odsunęłabym się bym się odsunęła |
odsunęłobym się bym się odsunęło |
odsunęlibyśmy się byśmy się odsunęli |
odsunęłybyśmy się byśmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłbyś się byś się odsunął |
odsunęłabyś się byś się odsunęła |
odsunęłobyś się byś się odsunęło |
odsunęlibyście się byście się odsunęli |
odsunęłybyście się byście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunąłby się by się odsunął |
odsunęłaby się by się odsunęła |
odsunęłoby się by się odsunęło |
odsunęliby się by się odsunęli |
odsunęłyby się by się odsunęły |
bezosobnik: odsunięto by się
bezokolicznik: odsunąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odsunąwszy się
gerundium: odsunięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| D. | odsunięcia się |
odsunięć się |
| C. | odsunięciu się |
odsunięciom się |
| B. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| N. | odsunięciem się |
odsunięciami się |
| Ms. | odsunięciu się |
odsunięciach się |
| W. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
odpowiednik aspektowy: odsuwać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | odsunąć się | + |
|
5. o sprawie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- odsunąć się na margines
- odsunąć się w cień
Cytaty
|
Jeśli w badaniach opinii publicznej większość badanych chce, aby duchowny, który miał chwilę słabości, odsunął się na margines, to gdzie tu chrześcijaństwo? źródło: NKJP: Pokuta: tak, ale..., Gazeta Krakowska, 2007-02-21 |
|
|
Po cichu jednak konfederaci napomykają, że po wyborach prezydenckich, jesienią 1995 r., Moczulski odsunie się w cień i ustąpi miejsca młodszemu. źródło: NKJP: Agata Nowakowska: Konfederaci zmyli głowy dziennikarzom, Gazeta Wyborcza, 1994-04-11 |
|
|
Za zwycięstwami Martiny zawsze stała matka, kto wie, czy nie bardziej zdeterminowana w dążeniu do sukcesu. Jej odsunięcie się na boczny tor było jednoznaczne z utratą części motywacji do gry, jaką Hingis miała. źródło: NKJP: Hubert Salik: Zaprogramowane na sukces, Ozon, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
odsunę się |
odsuniemy się |
|||
| 2 os. |
odsuniesz się |
odsuniecie się |
|||
| 3 os. |
odsunie się |
odsuną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłem się +(e)m się odsunął |
odsunęłam się +(e)m się odsunęła |
odsunęłom się +(e)m się odsunęło |
odsunęliśmy się +(e)śmy się odsunęli |
odsunęłyśmy się +(e)śmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłeś się +(e)ś się odsunął |
odsunęłaś się +(e)ś się odsunęła |
odsunęłoś się +(e)ś się odsunęło |
odsunęliście się +(e)ście się odsunęli |
odsunęłyście się +(e)ście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunął się |
odsunęła się |
odsunęło się |
odsunęli się |
odsunęły się |
bezosobnik: odsunięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
odsuńmy się |
|
| 2 os. |
odsuń się |
odsuńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
odsunąłbym się bym się odsunął |
odsunęłabym się bym się odsunęła |
odsunęłobym się bym się odsunęło |
odsunęlibyśmy się byśmy się odsunęli |
odsunęłybyśmy się byśmy się odsunęły |
| 2 os. |
odsunąłbyś się byś się odsunął |
odsunęłabyś się byś się odsunęła |
odsunęłobyś się byś się odsunęło |
odsunęlibyście się byście się odsunęli |
odsunęłybyście się byście się odsunęły |
| 3 os. |
odsunąłby się by się odsunął |
odsunęłaby się by się odsunęła |
odsunęłoby się by się odsunęło |
odsunęliby się by się odsunęli |
odsunęłyby się by się odsunęły |
bezosobnik: odsunięto by się
bezokolicznik: odsunąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odsunąwszy się
gerundium: odsunięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| D. | odsunięcia się |
odsunięć się |
| C. | odsunięciu się |
odsunięciom się |
| B. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
| N. | odsunięciem się |
odsunięciami się |
| Ms. | odsunięciu się |
odsunięciach się |
| W. | odsunięcie się |
odsunięcia się |
odpowiednik aspektowy: odsuwać się
Składnia
|
|
+ | odsunąć się | + |
DOKĄD
|