UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

legitymacja

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. légitimation 'uznanie nieślubnego dziecka; uwierzytelnienie'

niem. Legitimation

z łac. śred. legitimatio 'uprawnienie, legalizacja; uznanie dziecka za swoje'

1. służbowa

Definicja

dokument stwierdzający tożsamość osoby, potwierdzający jej status zawodowy, przynależność do organizacji i dający określone przywileje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  legityma
hiperonimy:  dokument

Połączenia

  • fałszywa; aktualna, nowa, stara legitymacja; legitymacja inwalidzka, kombatancka, partyjna, policyjna, poselska, prasowa, służbowa, studencka, szkolna, uczniowska
  • legitymacja emeryta, honorowego krwiodawcy, kombatanta, kontrolera, rencisty, seniora, żołnierza; jakiegoś klubu, jakiegoś stowarzyszenia, jakiegoś związku
  • legitymacja i bilet, legitymacja i odznaka, legitymacja i zaświadczenie; dowód osobisty i legitymacja, paszport i legitymacja; indeksy i legitymacje studenckie
  • posiadacz, właściciel; numer, ważność, wzór legitymacji; na podstawie legitymacji
  • fotografia, zdjęcie do legitymacji
  • opłata za legitymację
  • legitymacja uprawnia do czegoś, wystarczy
  • dostać, mieć, nosić, oddać/oddawać, odebrać, otrzymać, podrzeć, posiadać, wydać/wydawać, wystawić, zgubić; okazać, pokazać, rzucić, wyciągnąć, wyjąć; podrobić, sfałszować; honorować legitymację
  • machnąć/machać legitymacją
  • wpisać coś do legitymacji
  • wejść gdzieś na legitymację

Cytaty

Pacjent powinien przedstawić w izbie przyjęć następujące dokumenty: dowód osobisty, legitymację ubezpieczeniową lub legitymację rodzinną albo legitymację emeryta, rencisty [...], legitymację uczniowską, studencką lub zaświadczenie o opłacaniu składek zdrowotnych [...].

źródło: NKJP: (GB): Pacjent w szpitalu, Dziennik Łódzki, 2004-02-14

Wytwórnię fałszywych dokumentów zlikwidowała w Gdańsku policja wraz ze Strażą Graniczną. Zatrzymano 5 osób. Znaleziono m.in. fałszywe paszporty, indeksy i legitymacje studenckie [...].

źródło: NKJP: Paszporty i narkotyki..., Dziennik Polski, 1998-07-10

Ponieważ musiałam i tak zrobić sobie zdjęcia [...] do nowego dowodu i do legitymacji ZAiKS-u, więc zawiózł mnie tym nowym cackiem do fotografa [...].

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Na emeryturze będzie pan mógł poświęcić więcej czasu swej pasji, wędkarstwu, a z legitymacją dziennikarską wejdzie pan za darmo na każdą imprezę żużlową [...].

źródło: NKJP: (AR): Stefan Grys został dziennikarzem, Gazeta Poznańska, 2003-06-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. legitymacja
legitymacje
D. legitymacji
legitymacji
neut
legitymacyj
char
C. legitymacji
legitymacjom
B. legitymację
legitymacje
N. legitymacją
legitymacjami
Ms. legitymacji
legitymacjach
W. legitymacjo
legitymacje

Składnia

bez ograniczeń + legitymacja +
(JAKA)
bez ograniczeń + legitymacja +
(KOGO)

2. do sprawowania władzy

Definicja

prawo do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uprawnienie
hiperonimy:  prawo

Połączenia

  • moralna legitymacja
  • legitymacja do reprezentowania kogoś, do sukcesji, do (sprawowania) władzy
  • uzyskać legitymację do czegoś

Cytaty

Sytuacja jest [...] patowa: Skarb Państwa nie ma upoważnienia ustawowego - legitymacji prawnej do realizacji zaległych zobowiązań, ale nie może też uznać tych zobowiązań za nieaktualne lub przedawnione.

źródło: NKJP: (MIKO): Forum czytelników, Gazeta Poznańska, 2004-01-22

[...] udziałowcy PRL odkryli, że mają już nie tylko polityczną, ale i moralną legitymację do sukcesji po Polsce Ludowej oraz do sprawowania władzy.

źródło: NKJP: Zięba Maciej OP: Po szkodzie? Przed szkodą?: o Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996

[...] organizowanie dyskusji na uniwersytecie, przypieranie do muru prelegentów cytatami z młodego Marksa podawało w wątpliwość legitymację władzy. Zapewniającej, że realizuje wizje klasyków.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: W marcu jak w karcu, Polityka, 2003-03-08

Szef MSP uzyskał legitymację do dalszych rozmów z Holendrami, ale na kilkanaście godzin przed Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniem PZU SA porozumienie skonfliktowanych akcjonariuszy nie było zawarte.

źródło: NKJP: Artur Makowiecki: Nowa rzeczywistość na polskim rynku, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-10-13

Akt prawny może być uznany za nieważny, jeśli podczas jego zatwierdzania doszło do naruszenia istotnego wymogu proceduralnego albo nadużycia władzy. Legitymacja do wniesienia pozwu przysługuje wszystkim państwom członkowskim UE.

źródło: NKJP: Anna Wasilewska-Śpioch: Patenty: krajobraz po bitwie, Dziennik Internautów, 2005-03-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. legitymacja
legitymacje
D. legitymacji
legitymacji
neut
legitymacyj
char
C. legitymacji
legitymacjom
B. legitymację
legitymacje
N. legitymacją
legitymacjami
Ms. legitymacji
legitymacjach
W. legitymacjo
legitymacje

Składnia

bez ograniczeń + legitymacja +
do CZEGO

3. potwierdzenie

Definicja

potwierdzenie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  potwierdzenie

Połączenia

  • wystarczyć za legitymację

Cytaty

Wreszcie w najlepszej – obok „Rejsu” – polskiej komedii „Miś” (1980) wcielił się w postać [...] Jana Hochwandera, który kręci dzieło o wielkim, latającym słomianym misiu. To by wystarczyło za legitymację, że najlepszym aktorem komediowym jest i basta. Ale u nas nie ma tak hop, hop. Na nagrody trzeba czekać.

źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Mógłbym więcej grać, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2007-03-24

[...] mąż nie ma żadnej książeczki ubezpieczeniowej, bo musiał swoją zostawić w ZUS-ie dla obliczenia emerytury. W urzędzie pracy nie dostał żadnej legitymacji, że pobiera świadczenie przedemerytalne i ma ubezpieczenie zdrowotne.

źródło: NKJP: Bogumiła Hrapkowicz: Co warto wiedzieć o świadczeniach przedemerytalnych, Trybuna Śląska, 2002-02-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. legitymacja
legitymacje
D. legitymacji
legitymacji
neut
legitymacyj
char
C. legitymacji
legitymacjom
B. legitymację
legitymacje
N. legitymacją
legitymacjami
Ms. legitymacji
legitymacjach
W. legitymacjo
legitymacje

Składnia

bez ograniczeń + legitymacja +
że ZDANIE

Frazeologizmy

ktoś składa legitymację
ktoś złożył legitymację
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj