UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

napychać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	napycham	napychamy
2 os.	napychasz	napychacie
3 os.	napycha	napychają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napychałem +(e)m napychał	napychałam +(e)m napychała	napychałom +(e)m napychało	napychaliśmy +(e)śmy napychali	napychałyśmy +(e)śmy napychały
2 os.	napychałeś +(e)ś napychał	napychałaś +(e)ś napychała	napychałoś +(e)ś napychało	napychaliście +(e)ście napychali	napychałyście +(e)ście napychały
3 os.	napychał	napychała	napychało	napychali	napychały

bezosobnik: napychano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę napychał będę napychać	będę napychała będę napychać	będę napychało będę napychać	będziemy napychali będziemy napychać	będziemy napychały będziemy napychać
2 os.	będziesz napychał będziesz napychać	będziesz napychała będziesz napychać	będziesz napychało będziesz napychać	będziecie napychali będziecie napychać	będziecie napychały będziecie napychać
3 os.	będzie napychał będzie napychać	będzie napychała będzie napychać	będzie napychało będzie napychać	będą napychali będą napychać	będą napychały będą napychać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		napychajmy
2 os.	napychaj	napychajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napychałbym bym napychał	napychałabym bym napychała	napychałobym bym napychało	napychalibyśmy byśmy napychali	napychałybyśmy byśmy napychały
2 os.	napychałbyś byś napychał	napychałabyś byś napychała	napychałobyś byś napychało	napychalibyście byście napychali	napychałybyście byście napychały
3 os.	napychałby by napychał	napychałaby by napychała	napychałoby by napychało	napychaliby by napychali	napychałyby by napychały

bezosobnik: napychano by

bezokolicznik: napychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: napychając

gerundium: napychanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	napychanie	napychania
D.	napychania	napychań
C.	napychaniu	napychaniom
B.	napychanie	napychania
N.	napychaniem	napychaniami
Ms.	napychaniu	napychaniach
W.	napychanie	napychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: napychający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napychający	napychający	napychający	napychające	napychająca
D.	napychającego	napychającego	napychającego	napychającego	napychającej
C.	napychającemu	napychającemu	napychającemu	napychającemu	napychającej
B.	napychającego	napychającego	napychający	napychające	napychającą
N.	napychającym	napychającym	napychającym	napychającym	napychającą
Ms.	napychającym	napychającym	napychającym	napychającym	napychającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napychający	napychający	napychające	napychające
D.	napychających	napychających	napychających	napychających
C.	napychającym	napychającym	napychającym	napychającym
B.	napychających	napychających	napychających	napychające
N.	napychającymi	napychającymi	napychającymi	napychającymi
Ms.	napychających	napychających	napychających	napychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: napychany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napychany	napychany	napychany	napychane	napychana
D.	napychanego	napychanego	napychanego	napychanego	napychanej
C.	napychanemu	napychanemu	napychanemu	napychanemu	napychanej
B.	napychanego	napychanego	napychany	napychane	napychaną
N.	napychanym	napychanym	napychanym	napychanym	napychaną
Ms.	napychanym	napychanym	napychanym	napychanym	napychanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napychani	napychani	napychane	napychane
D.	napychanych	napychanych	napychanych	napychanych
C.	napychanym	napychanym	napychanym	napychanym
B.	napychanych	napychanych	napychanych	napychane
N.	napychanymi	napychanymi	napychanymi	napychanymi
Ms.	napychanych	napychanych	napychanych	napychanych

odpowiednik aspektowy: napchać

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać

1. siennik słomą

Definicja

umieszczać wewnątrz czegoś wiele osób lub rzeczy albo dużą ilość jakiejś substancji tak, że zapełnione jest miejsce do tego przewidziane

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wypychać

Połączenia

napychać kieszenie, usta
napychać jedzeniem

Cytaty

	Wieprzowy flak napychamy ziemniaczaną masą [...]. źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Jak ja kiszki jadł, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-10-20
	Palce kostniały z zimna, kiedy rozpalałam kuchenkę i napychałam śniegu do menażki. Himalajskie śniadanie to kubek gorącej zupy z torebki, która stygła szybciej niż byłam w stanie ją zjeść. źródło: NKJP: Edmund Jaworski: Felietony, Gazeta Poznańska, 2005-10-21
	Teraz napychano więc sienniki słomą i wnoszono je do ogromnej sali jadalnej i dwóch sąsiednich salonów. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994
	Nie da rady napychać w kichy zmielonych mięśni i innych lepiej-nie-wiedzieć składników, jeżeli tych mięśni nie ma. Skąd one się biorą? Ano z tych cielaków i krów, które już są za stare być mieć potomstwo, a tym samym dawać mleko. źródło: NKJP: Internet

Składnia

	+	napychać	+	CO + CZYM
	+	napychać	+	CZEGO + do CZEGO \| w CO

2. kogoś jedzeniem

Definicja

pot.

podawać komuś dużą ilość jedzenia, żeby nie odczuwał głodu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

karmić, pożywiać

Cytaty

[...] o piątej rano, zaraz po udoju, przychodzi z kubkiem ciepłego, spienionego mleka, solidną porcją chleba z szynką lub inną wędliną, spodeczkiem miodu czy konfitur i kawałkiem ciasta, budzi małą i półśpiącą napycha przyniesionymi specjałami.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Ty karmiłeś, jakby nic nigdy nie jedli, bo wybacz, ale napychałeś synka jak gęś przeznaczoną na tucz.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Co kilka godzin wyjmowaliśmy z dużego pudełka jerzyka w małym płaskim pudełeczku i na stole w kuchni napychaliśmy kluseczkami.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Żal jerzyka, żal, Gazeta Wyborcza, 1997-09-26

Składnia

napychać

KOGO/CO + (CZYM)

Frazeologizmy

ktoś/coś nabija kabzę
ktoś/coś napycha kabzę
ktoś/coś napycha kieszeń

Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2018