UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozproszyć

Chronologizacja

1450, SStp

Pochodzenie

ogsł. *orz-poršiti

Zob. prószyć

1. tłum

Definicja

sprawić, że każda z osób lub rzeczy tworzących jakąś grupę znajdzie się w innym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zdekoncentrować
antonimy:  skoncentrować

Połączenia

  • huragan, wiatr rozproszył; policja, salwa, wojna rozproszyła
  • rozproszyć liście, statki, stogi siana, zbiory; demonstrantów, stado, tłum
  • rozproszyć po polu, po całym świecie

Cytaty

[...] marzenie o powrocie do Syjonu było stale obecne wśród rozproszonych po świecie Żydów.

źródło: NKJP: Jakub Jaskółowski: Wrócić do Syjonu, Polityka, 2007-09-01

Rycerz Szachownicy wpadł na czmychających zbójców pierwszy, błyskawicznie zarąbał dwóch, resztę rozproszył jak jastrząb wróble.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

O świcie rozpoczęli poszukiwania rozproszonego stada.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu Księga I, cz 1, 2005

Po prostu brakowało im kogoś, kto by im pozwolił skupić wielorakie siły w jedno mocarstwo. [...] Rozproszone szeregi zewrzeć wokół wodza.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Julek [...] jeździł po wsiach i zbierał resztki rozproszonych zbiorów.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO

2. siły, środki

Definicja

osłabić coś jednorodnego, rozdzielając to na części

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • rozproszyć kapitały, majątek, środki; siły, talenty, wysiłki, zdolności

Cytaty

Rozproszą szybko jego spuściznę wraz z państwem, Elam już pono głowę podnosi.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Detektyw oprzytomniał [...] na tyle, że mógł teraz otworzyć także drugie oko i skumulować w jedną wiązkę rozproszone dotychczas resztki energii.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Prosiłabym też o ustosunkowanie się Ministerstwa Finansów co do kierunku, w jakim zmierza, jeśli chodzi o system kontroli. Czy dąży do rozproszenia sił i środków, czy do wzmocnienia i powołania jednolitej struktury, jaką by była policja finansowa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 99. posiedzenia Senatu RP w dniu 14 maja 1997 r.

Znacznie trudniejszą częścią naszego programu jest stworzenie zorganizowanego popytu na kapitał uwłaszczeniowy. Chcę zwrócić uwagę, że w dotychczasowych programach prywatyzacji nikt się o to nie martwił. Po prostu rozproszono kapitał.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.06.1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO

3. uwagę

Definicja

przeszkodzić w skupieniu się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zdekoncentrować

Połączenia

  • rozproszyć czyjeś myśli, czyjąś uwagę

Cytaty

Leżąc nieruchomo i z zamkniętymi oczami, usiłował zebrać rozproszone myśli. Na próżno. W jego udręczonym mózgu panował całkowity zamęt.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

– Przepraszam, coś mnie rozproszyło. Proszę mi jeszcze raz powiedzieć o tej próbie życia i śmierci.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Nie ujechaliśmy daleko, a znów miałem czarnych gości. Nie przysięgnę, że byli to ci sami, którzy wystraszyli mnie na peronie. Wtedy zresztą miałem zbyt rozproszoną uwagę, aby się im dokładnie przyglądać.

źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO

4. światło

Definicja

spowodować, że drobne cząsteczki czegoś znajdują się w wielu różnych miejscach na jakimś obszarze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Parę lamp dawało przyjemne, rozproszone światło.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

[...] elektron może jednak chwilami przypominać planetę, a jednocześnie być w zgodzie z mechaniką kwantową [...]. Dzieje się tak wtedy, gdy chmura elektronowa, równomiernie rozproszona wokół całego jądra, skupi się pod wpływem padających mikrofal w jednym miejscu na orbicie i zacznie obiegać jądro.

źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Fizyka, Gazeta Wyborcza, 1997-12-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO

5. ciemności

Definicja

sprawić, że coś staje się mniej intensywnym lub znika w ogóle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • księżyc rozproszył; błyskawica rozproszyła
  • rozproszyć ciemności, mgłę, mrok, półmrok
  • rozproszyć na moment
  • nie zdołać rozproszyć

Cytaty

Niebo zasnuły chmury [...], zrobiło się zimno. I ta ponura, wszechogarniająca ciemność, której nie było w stanie rozproszyć światło z okien słabo oświetlonych domów.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Słońce uniosło się wyżej, rozproszyło mgłę.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

[...] dźwięczny, perlisty śmiech kobiety rozproszył nagłą ciszę.

źródło: NKJP: Marek Wasielewski: Dzieje Tristana i Izoldy inaczej, Esensja, 2005, nr 8

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO

6. obawy

Definicja

sprawić, że ktoś przestanie coś odczuwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • rozproszyć nudę, obawy, podejrzenia, czyjąś senność, smutek, smutne myśli, wątpliwości
  • pragnąć, (nie) zdołać rozproszyć

Cytaty

Dobry klimat rozmów na wysokim szczeblu zależał od tego, czy uda mu się rozproszyć obawy francuskich komunistów przed narastaniem fali antysemityzmu w partii polskiej [...].

źródło: NKJP: Witold Zalewski, Zakładnicy, 2001

Żeby jakoś rozproszyć nudę, poszedłem odwiedzić Jesiołła w jego nowym działonie i razem przyglądaliśmy się pełnym temperamentu scenom, rozgrywającym się na szosie.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Paskudny nastrój, jaki ogarnął marszałka na widok miasteczka, rozproszyła czekająca na orszak wiadomość ze stolicy.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Chcąc rozproszyć napływający strach, pobiegł myślą do Sally. Ile to już czasu jej nie widział? Co porabia, czy myśli o nim, czy tęskni jak on za nią?

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły

bezosobnik: rozproszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły

bezosobnik: rozproszono by

bezokolicznik: rozproszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy

gerundium: rozproszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych

odpowiednik aspektowy: rozpraszać

Składnia

bez ograniczeń + rozproszyć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj