UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wypchnąć

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pchać

1. samochód

Definicja

pchając, spowodować przemieszczenie się kogoś lub czegoś w inne miejsce niż wcześniej

Warianty

  • wypchać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  wepchnąć
hiperonimy:  usunąć

Połączenia

  • sprawca, złodziej wypchnął; woda wypchnęła coś
  • wypchnąć drzwi, kratę, okno, szybę
  • wypchnąć siłą
  • wypchnąć do góry
  • wypchnąć na klatkę schodową, na powierzchnię, na ulicę
  • wypchnąć poza obręb czegoś
  • wypchnąć kogoś z pociągu; z całej siły
  • wypchnąć za burtę
  • wypchnąć delikatnie, gwałtownie, lekko, łatwo, szybko
  • próbować, usiłować wypchnąć

Cytaty

Zręcznym gestem otworzył bezszelestnie drzwi i lekko wypchnął mnie na schody.

źródło: KWSJP: Krystyna Nepomucka: Miłość niedoskonała, 1978

Przez chwilę wydawało się, że rywale wypchną go poza boisko, dlatego tym większe słowa uznania należą się piłkarzowi, który pokonał bramkarza z ostrego kąta.

źródło: NKJP: IV liga, Bielsko-Biała, Dziennik Polski, 2003-10-13

Reszty miał dokonać napierający węgiel: wypchnąć obluzowaną klapę i posypać się z szerokiej szpary czarnymi kawałami.

źródło: KWSJP: Janusz Krasiński: Haracz szarego dnia, 1973

Któregoś dnia spakowałam jego rzeczy, wypchnęłam walizkę na klatkę schodową i zatrzasnęłam za nim drzwi.

źródło: KWSJP: Kadry z życia, Życie na gorąco, nr 33, 1999

W dwie godziny po tym samolot został wypchnięty po drewnianych kładkach na równiejszy teren.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Kowalski: Zakręt '44, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnę
wypchniemy
2 os. wypchniesz
wypchniecie
3 os. wypchnie
wypchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłem
+(e)m wypchnął
wypchnęłam
+(e)m wypchnęła
wypchnęłom
+(e)m wypchnęło
wypchnęliśmy
+(e)śmy wypchnęli
wypchnęłyśmy
+(e)śmy wypchnęły
2 os. wypchnąłeś
+(e)ś wypchnął
wypchnęłaś
+(e)ś wypchnęła
wypchnęłoś
+(e)ś wypchnęło
wypchnęliście
+(e)ście wypchnęli
wypchnęłyście
+(e)ście wypchnęły
3 os. wypchnął
wypchnęła
wypchnęło
wypchnęli
wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnijmy
2 os. wypchnij
wypchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłbym
bym wypchnął
wypchnęłabym
bym wypchnęła
wypchnęłobym
bym wypchnęło
wypchnęlibyśmy
byśmy wypchnęli
wypchnęłybyśmy
byśmy wypchnęły
2 os. wypchnąłbyś
byś wypchnął
wypchnęłabyś
byś wypchnęła
wypchnęłobyś
byś wypchnęło
wypchnęlibyście
byście wypchnęli
wypchnęłybyście
byście wypchnęły
3 os. wypchnąłby
by wypchnął
wypchnęłaby
by wypchnęła
wypchnęłoby
by wypchnęło
wypchnęliby
by wypchnęli
wypchnęłyby
by wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto by

bezokolicznik: wypchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypchnąwszy

gerundium: wypchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypchnięcie
wypchnięcia
D. wypchnięcia
wypchnięć
C. wypchnięciu
wypchnięciom
B. wypchnięcie
wypchnięcia
N. wypchnięciem
wypchnięciami
Ms. wypchnięciu
wypchnięciach
W. wypchnięcie
wypchnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypchnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypchnięty
wypchnięty
wypchnięty
wypchnięte
wypchnięta
D. wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętej
C. wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętej
B. wypchniętego
wypchniętego
wypchnięty
wypchnięte
wypchniętą
N. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętą
Ms. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypchnięci
wypchnięci
wypchnięte
wypchnięte
D. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
C. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
B. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchnięte
N. wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
Ms. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych

odpowiednik aspektowy: wypychać

Składnia

bez ograniczeń + wypchnąć +
KOGO/CO + (GDZIE)

2. z rynku

Definicja

zmusić lub skłonić do opuszczenia jakiegoś miejsca

Warianty

  • rzadziej wypchać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wypędzić

Połączenia

  • wypchnąć kogoś z partii, z rynku

Cytaty

Ten samolot się rozbił, było zimno i cała ta delegacja pojechała do domu Moczara na wódkę. I oni tam mówili: że Żydów trzeba wypchnąć z Polski.

źródło: NKJP: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnę
wypchniemy
2 os. wypchniesz
wypchniecie
3 os. wypchnie
wypchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłem
+(e)m wypchnął
wypchnęłam
+(e)m wypchnęła
wypchnęłom
+(e)m wypchnęło
wypchnęliśmy
+(e)śmy wypchnęli
wypchnęłyśmy
+(e)śmy wypchnęły
2 os. wypchnąłeś
+(e)ś wypchnął
wypchnęłaś
+(e)ś wypchnęła
wypchnęłoś
+(e)ś wypchnęło
wypchnęliście
+(e)ście wypchnęli
wypchnęłyście
+(e)ście wypchnęły
3 os. wypchnął
wypchnęła
wypchnęło
wypchnęli
wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnijmy
2 os. wypchnij
wypchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłbym
bym wypchnął
wypchnęłabym
bym wypchnęła
wypchnęłobym
bym wypchnęło
wypchnęlibyśmy
byśmy wypchnęli
wypchnęłybyśmy
byśmy wypchnęły
2 os. wypchnąłbyś
byś wypchnął
wypchnęłabyś
byś wypchnęła
wypchnęłobyś
byś wypchnęło
wypchnęlibyście
byście wypchnęli
wypchnęłybyście
byście wypchnęły
3 os. wypchnąłby
by wypchnął
wypchnęłaby
by wypchnęła
wypchnęłoby
by wypchnęło
wypchnęliby
by wypchnęli
wypchnęłyby
by wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto by

bezokolicznik: wypchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypchnąwszy

gerundium: wypchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypchnięcie
wypchnięcia
D. wypchnięcia
wypchnięć
C. wypchnięciu
wypchnięciom
B. wypchnięcie
wypchnięcia
N. wypchnięciem
wypchnięciami
Ms. wypchnięciu
wypchnięciach
W. wypchnięcie
wypchnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypchnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypchnięty
wypchnięty
wypchnięty
wypchnięte
wypchnięta
D. wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętej
C. wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętej
B. wypchniętego
wypchniętego
wypchnięty
wypchnięte
wypchniętą
N. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętą
Ms. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypchnięci
wypchnięci
wypchnięte
wypchnięte
D. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
C. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
B. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchnięte
N. wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
Ms. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych

odpowiednik aspektowy: wypychać

Składnia

Rzosobowy + wypchnąć +
KOGO + (SKĄD)

3. pierś

Definicja

wysunąć do przodu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wypiąć
hiperonimy:  wysunąć

Połączenia

  • wypchnąć brzuch, klatkę piersiową, nogę, pierś, policzek, wargi
  • wypchnąć językiem
  • wypchnąć do przodu
  • wypchnąć naprzód

Cytaty

Stanął w żółtawym świetle przenikającym przez okno baraku, wsadził ręce do kieszeni i wypchnął naprzód chudy brzuch.

źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006

Zaaferowana, wypchnęła językiem policzek, jak ów aniołek ze słynnego płótna Rafaela.

źródło: KWSJP: Stanisław Dobiasz: Nienawidzę Seneki, 1984

Siedząc z wyprostowanymi nogami, podpieramy się rękami z tyłu. Łopatki ściągnięte, klatka piersiowa wypchnięta do przodu.

źródło: NKJP: (MAC): Ćwicz codziennie, Express Ilustrowany, 2004-03-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnę
wypchniemy
2 os. wypchniesz
wypchniecie
3 os. wypchnie
wypchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłem
+(e)m wypchnął
wypchnęłam
+(e)m wypchnęła
wypchnęłom
+(e)m wypchnęło
wypchnęliśmy
+(e)śmy wypchnęli
wypchnęłyśmy
+(e)śmy wypchnęły
2 os. wypchnąłeś
+(e)ś wypchnął
wypchnęłaś
+(e)ś wypchnęła
wypchnęłoś
+(e)ś wypchnęło
wypchnęliście
+(e)ście wypchnęli
wypchnęłyście
+(e)ście wypchnęły
3 os. wypchnął
wypchnęła
wypchnęło
wypchnęli
wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnijmy
2 os. wypchnij
wypchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłbym
bym wypchnął
wypchnęłabym
bym wypchnęła
wypchnęłobym
bym wypchnęło
wypchnęlibyśmy
byśmy wypchnęli
wypchnęłybyśmy
byśmy wypchnęły
2 os. wypchnąłbyś
byś wypchnął
wypchnęłabyś
byś wypchnęła
wypchnęłobyś
byś wypchnęło
wypchnęlibyście
byście wypchnęli
wypchnęłybyście
byście wypchnęły
3 os. wypchnąłby
by wypchnął
wypchnęłaby
by wypchnęła
wypchnęłoby
by wypchnęło
wypchnęliby
by wypchnęli
wypchnęłyby
by wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto by

bezokolicznik: wypchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypchnąwszy

gerundium: wypchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypchnięcie
wypchnięcia
D. wypchnięcia
wypchnięć
C. wypchnięciu
wypchnięciom
B. wypchnięcie
wypchnięcia
N. wypchnięciem
wypchnięciami
Ms. wypchnięciu
wypchnięciach
W. wypchnięcie
wypchnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypchnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypchnięty
wypchnięty
wypchnięty
wypchnięte
wypchnięta
D. wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętej
C. wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętej
B. wypchniętego
wypchniętego
wypchnięty
wypchnięte
wypchniętą
N. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętą
Ms. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypchnięci
wypchnięci
wypchnięte
wypchnięte
D. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
C. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
B. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchnięte
N. wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
Ms. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych

odpowiednik aspektowy: wypychać

Składnia

Rzosobowy + wypchnąć +
CO

4. towar

Definicja

pozbyć się czegoś niepotrzebnego lub uciążliwego

Warianty

  • rzadziej wypchać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pozbyć się
antonimy:  wepchnąć

Połączenia

  • wypchnąć sprawozdanie, towar

Cytaty

Należy powołać ekspertów - naukowców, filologów, biblioznawców - aby zastąpili „Dom Książki” przy ocenie, co wolno wypchnąć z magazynu jako zbędny balast, a czego ruszać nie wolno.

źródło: KWSJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998

[...] tych sprawozdań było dużo, teren przysyłał je na ostatnią chwilę i trzeba je było jak najszybciej wypchnąć pod koniec miesiąca czy kwartału.

źródło: KWSJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Jak ty łazisz po całym stadionie, to ja sprzedaję... Może stań trochę z boku, bo przepłaszasz sąsiadom klientów. [...] Wypchnąłem wszystkie hurtem Ruskom.

źródło: KWSJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnę
wypchniemy
2 os. wypchniesz
wypchniecie
3 os. wypchnie
wypchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłem
+(e)m wypchnął
wypchnęłam
+(e)m wypchnęła
wypchnęłom
+(e)m wypchnęło
wypchnęliśmy
+(e)śmy wypchnęli
wypchnęłyśmy
+(e)śmy wypchnęły
2 os. wypchnąłeś
+(e)ś wypchnął
wypchnęłaś
+(e)ś wypchnęła
wypchnęłoś
+(e)ś wypchnęło
wypchnęliście
+(e)ście wypchnęli
wypchnęłyście
+(e)ście wypchnęły
3 os. wypchnął
wypchnęła
wypchnęło
wypchnęli
wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypchnijmy
2 os. wypchnij
wypchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypchnąłbym
bym wypchnął
wypchnęłabym
bym wypchnęła
wypchnęłobym
bym wypchnęło
wypchnęlibyśmy
byśmy wypchnęli
wypchnęłybyśmy
byśmy wypchnęły
2 os. wypchnąłbyś
byś wypchnął
wypchnęłabyś
byś wypchnęła
wypchnęłobyś
byś wypchnęło
wypchnęlibyście
byście wypchnęli
wypchnęłybyście
byście wypchnęły
3 os. wypchnąłby
by wypchnął
wypchnęłaby
by wypchnęła
wypchnęłoby
by wypchnęło
wypchnęliby
by wypchnęli
wypchnęłyby
by wypchnęły

bezosobnik: wypchnięto by

bezokolicznik: wypchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypchnąwszy

gerundium: wypchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypchnięcie
wypchnięcia
D. wypchnięcia
wypchnięć
C. wypchnięciu
wypchnięciom
B. wypchnięcie
wypchnięcia
N. wypchnięciem
wypchnięciami
Ms. wypchnięciu
wypchnięciach
W. wypchnięcie
wypchnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypchnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypchnięty
wypchnięty
wypchnięty
wypchnięte
wypchnięta
D. wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętego
wypchniętej
C. wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętemu
wypchniętej
B. wypchniętego
wypchniętego
wypchnięty
wypchnięte
wypchniętą
N. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętą
Ms. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypchnięci
wypchnięci
wypchnięte
wypchnięte
D. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
C. wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
wypchniętym
B. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchnięte
N. wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
wypchniętymi
Ms. wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych
wypchniętych

odpowiednik aspektowy: wypychać

Składnia

Rzosobowy + wypchnąć +
CO + (KOMU) + (SKĄD)
Data ostatniej modyfikacji: 01.11.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj