UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dolecieć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. lecieć

1.a samolot, ptak

Definicja

osiągnąć cel, przemieszczając się w powietrzu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • ptak doleciał; piłka doleciała
  • dolecieć do celu, do gniazda, do Polski, do Warszawy
  • dolecieć na Księżyc

Cytaty

Trener Roman Bondaruk przypuszczał, że nabój mógł być wybrakowany i nie doleciał do celu...

źródło: NKJP: tok: Trafiała w cudze tarcze!, Dziennik Zachodni, 2007-02-06

Jej masa - 5,5 tony - jest tak wielka, że żadna rakieta nośna nie była w stanie nadać temu statkowi kosmicznemu wystarczającej prędkości, by mógł dolecieć bezpośrednio w okolice Saturna.

źródło: NKJP: Michał Czerny: Tajemnice władcy pierścieni, Polityka, 2004-06-12, nr 2456

Gdy ptaki dolecą już do swoich najdalej wysuniętych zimowisk, spędzą tam większą część roku.

źródło: NKJP: Drużynowe loty na czas, Polska Głos Wielkopolski, 2007-10-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolecę
dolecimy
2 os. dolecisz
dolecicie
3 os. doleci
dolecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałem
+(e)m doleciał
doleciałam
+(e)m doleciała
doleciałom
+(e)m doleciało
dolecieliśmy
+(e)śmy dolecieli
doleciałyśmy
+(e)śmy doleciały
2 os. doleciałeś
+(e)ś doleciał
doleciałaś
+(e)ś doleciała
doleciałoś
+(e)ś doleciało
dolecieliście
+(e)ście dolecieli
doleciałyście
+(e)ście doleciały
3 os. doleciał
doleciała
doleciało
dolecieli
doleciały

bezosobnik: doleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolećmy
2 os. doleć
dolećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałbym
bym doleciał
doleciałabym
bym doleciała
doleciałobym
bym doleciało
dolecielibyśmy
byśmy dolecieli
doleciałybyśmy
byśmy doleciały
2 os. doleciałbyś
byś doleciał
doleciałabyś
byś doleciała
doleciałobyś
byś doleciało
dolecielibyście
byście dolecieli
doleciałybyście
byście doleciały
3 os. doleciałby
by doleciał
doleciałaby
by doleciała
doleciałoby
by doleciało
dolecieliby
by dolecieli
doleciałyby
by doleciały

bezosobnik: doleciano by

bezokolicznik: dolecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doleciawszy

gerundium: dolecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dolecenie
dolecenia
D. dolecenia
doleceń
C. doleceniu
doleceniom
B. dolecenie
dolecenia
N. doleceniem
doleceniami
Ms. doleceniu
doleceniach
W. dolecenie
dolecenia

odpowiednik aspektowy: dolatywać

Składnia

bez ograniczeń + dolecieć +
DOKĄD

1.b samolotem

Definicja

osiągnąć cel, przemieszczając się w powietrzu środkiem lokomocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • pasażerowie dolecieli
  • dolecieć helikopterem, samolotem
  • dolecieć do bazy, do lotniska
  • dolecieć na miejsce, na czas
  • dolecieć szczęśliwie

Cytaty

Udało się nam zgasić ogień, nabraliśmy wysokości i dolecieliśmy do naszego lotniska. 

źródło: NKJP: Piotr Lipiński: 80 lat lotnictwa, Gazeta Wyborcza, 1998-09-11

Blokowanie dróg nie szkodzi ministrom, posłom czy wojewodom: oni i tak jakoś dojadą albo np. dolecą helikopterem.

źródło: NKJP: Paweł Rożyński: Rozmowa z Markiem Nowickim, Gazeta Wyborcza, 1999-02-02

Plan był bardzo prosty – dolecieć na biegun balonem.

źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolecę
dolecimy
2 os. dolecisz
dolecicie
3 os. doleci
dolecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałem
+(e)m doleciał
doleciałam
+(e)m doleciała
doleciałom
+(e)m doleciało
dolecieliśmy
+(e)śmy dolecieli
doleciałyśmy
+(e)śmy doleciały
2 os. doleciałeś
+(e)ś doleciał
doleciałaś
+(e)ś doleciała
doleciałoś
+(e)ś doleciało
dolecieliście
+(e)ście dolecieli
doleciałyście
+(e)ście doleciały
3 os. doleciał
doleciała
doleciało
dolecieli
doleciały

bezosobnik: doleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolećmy
2 os. doleć
dolećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałbym
bym doleciał
doleciałabym
bym doleciała
doleciałobym
bym doleciało
dolecielibyśmy
byśmy dolecieli
doleciałybyśmy
byśmy doleciały
2 os. doleciałbyś
byś doleciał
doleciałabyś
byś doleciała
doleciałobyś
byś doleciało
dolecielibyście
byście dolecieli
doleciałybyście
byście doleciały
3 os. doleciałby
by doleciał
doleciałaby
by doleciała
doleciałoby
by doleciało
dolecieliby
by dolecieli
doleciałyby
by doleciały

bezosobnik: doleciano by

bezokolicznik: dolecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doleciawszy

gerundium: dolecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dolecenie
dolecenia
D. dolecenia
doleceń
C. doleceniu
doleceniom
B. dolecenie
dolecenia
N. doleceniem
doleceniami
Ms. doleceniu
doleceniach
W. dolecenie
dolecenia

odpowiednik aspektowy: dolatywać

Składnia

Rzosobowy + dolecieć +
(CZYM) + DOKĄD

2. dźwięk

Definicja

rozchodząc się w powietrzu, dotrzeć gdzieś i zostać odebranym przez zmysły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Połączenia

  • dźwięk, szept, zapach doleciał

Cytaty

[...] od strony zamkniętych drzwi na taras doleciał nowy dźwięk, podobny do prędkiego drapania pazurów. 

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

[...] kiedy z narastającą coraz bardziej prędkością zsuwałem się po stromej, skalnej powierzchni, gdzieś z góry doleciał mnie jeszcze cichnący w oddali tupot biegnących ludzi.

źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Manuskrypt, Esensja, 2008-03, nr 02 (LXXIV)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolecę
dolecimy
2 os. dolecisz
dolecicie
3 os. doleci
dolecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałem
+(e)m doleciał
doleciałam
+(e)m doleciała
doleciałom
+(e)m doleciało
dolecieliśmy
+(e)śmy dolecieli
doleciałyśmy
+(e)śmy doleciały
2 os. doleciałeś
+(e)ś doleciał
doleciałaś
+(e)ś doleciała
doleciałoś
+(e)ś doleciało
dolecieliście
+(e)ście dolecieli
doleciałyście
+(e)ście doleciały
3 os. doleciał
doleciała
doleciało
dolecieli
doleciały

bezosobnik: doleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolećmy
2 os. doleć
dolećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałbym
bym doleciał
doleciałabym
bym doleciała
doleciałobym
bym doleciało
dolecielibyśmy
byśmy dolecieli
doleciałybyśmy
byśmy doleciały
2 os. doleciałbyś
byś doleciał
doleciałabyś
byś doleciała
doleciałobyś
byś doleciało
dolecielibyście
byście dolecieli
doleciałybyście
byście doleciały
3 os. doleciałby
by doleciał
doleciałaby
by doleciała
doleciałoby
by doleciało
dolecieliby
by dolecieli
doleciałyby
by doleciały

bezosobnik: doleciano by

bezokolicznik: dolecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doleciawszy

gerundium: dolecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dolecenie
dolecenia
D. dolecenia
doleceń
C. doleceniu
doleceniom
B. dolecenie
dolecenia
N. doleceniem
doleceniami
Ms. doleceniu
doleceniach
W. dolecenie
dolecenia

odpowiednik aspektowy: dolatywać

Składnia

Rznieżywotny + dolecieć +
(SKĄD) + (GDZIE)

3. do mety

Definicja

dotrzeć dokądś w pośpiechu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • dolecieć do mety, do okna

Cytaty

Nie dał ojciec Staśkowi dokończyć. Zerwał się, doleciał do drzwi, stanął na progu i rozkrzyżowawszy ręce o futrynę, trzęsącym się głosem zawołał: - Nigdzie nie pojedziesz!

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Młody chłopak na chwilę oddalił się od grupy kwestujących. Nagle doleciał do niego mężczyzna i grożąc nożem zażądał puszki z pieniędzmi.

źródło: NKJP: (mit): Raczej spokojnie, Dziennik Zachodni, 2002-01-15

Czasem posyłał woźnego, żeby odganiał, kiedy jakiś kundel zaczynał się kręcić koło dębu. Ale zanim woźny doleciał na skwerek, przeważnie było już za późno.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolecę
dolecimy
2 os. dolecisz
dolecicie
3 os. doleci
dolecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałem
+(e)m doleciał
doleciałam
+(e)m doleciała
doleciałom
+(e)m doleciało
dolecieliśmy
+(e)śmy dolecieli
doleciałyśmy
+(e)śmy doleciały
2 os. doleciałeś
+(e)ś doleciał
doleciałaś
+(e)ś doleciała
doleciałoś
+(e)ś doleciało
dolecieliście
+(e)ście dolecieli
doleciałyście
+(e)ście doleciały
3 os. doleciał
doleciała
doleciało
dolecieli
doleciały

bezosobnik: doleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolećmy
2 os. doleć
dolećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doleciałbym
bym doleciał
doleciałabym
bym doleciała
doleciałobym
bym doleciało
dolecielibyśmy
byśmy dolecieli
doleciałybyśmy
byśmy doleciały
2 os. doleciałbyś
byś doleciał
doleciałabyś
byś doleciała
doleciałobyś
byś doleciało
dolecielibyście
byście dolecieli
doleciałybyście
byście doleciały
3 os. doleciałby
by doleciał
doleciałaby
by doleciała
doleciałoby
by doleciało
dolecieliby
by dolecieli
doleciałyby
by doleciały

bezosobnik: doleciano by

bezokolicznik: dolecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doleciawszy

gerundium: dolecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dolecenie
dolecenia
D. dolecenia
doleceń
C. doleceniu
doleceniom
B. dolecenie
dolecenia
N. doleceniem
doleceniami
Ms. doleceniu
doleceniach
W. dolecenie
dolecenia

odpowiednik aspektowy: dolatywać

Składnia

Rzosobowy + dolecieć +
GDZIE
Data ostatniej modyfikacji: 30.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj