UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wybić się

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. bić

1. z rozbiegu

Definicja

odepchnąć się od czegoś z dużą siłą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odbić się

Połączenia

  • wybić się do góry
  • wybić się w górę

Cytaty

Witia w ostatniej chwili wskoczył na kant przewróconego stołu i wybiwszy się w górę, spadł na grzbiet rumaka.

źródło: KWSJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Wybił się z ręki wspartej o kredens. Tak było najszybciej, ale też słabiej.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Postępuj jak Adam Małysz: nie kalkuluj, ile konkretnie metrów skoczyć, myśl, żeby dobrze się wybić i polecieć daleko.

źródło: KWSJP: Marek Grębski: Nie bój się bać, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

odpowiednik aspektowy: wybijać się

Składnia

Rzosobowy + wybić się +
(z CZEGO)
Rzosobowy + wybić się +
(DOKĄD)

2. spośród innych

Definicja

stać się widocznym lub słyszalnym lepiej od innych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • głos wybił się

Cytaty

Z niewyraźnego szumu wybiło się parę taktów.

źródło: KWSJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

W pewnej chwili spośród nieregularnego huku wybiły się trzy strzały, oddane jeden po drugim.

źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966

W pewnym momencie wśród zamieszania i krzyżujących się okrzyków, płaczu dzieci wybił się nabrzmiały przerażeniem głos pani Heleny: -- Julian, gdzie jest Julian, czy ktoś go widział?

źródło: KWSJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Płakały dzieci. Nad te głosy wybił się wrzask: Niewolnicy rabują domy!

źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Po naklejeniu na pistację ten odcień wybił się jeszcze mocniej, więc pierwsze, co zrobiłam, to przemalowałam klucze na zielono, starając się wydobyć pierwotny motyw na smokach.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

odpowiednik aspektowy: wybijać się

Składnia

Rznieżywotny + wybić się +
(SKĄD)

3. na szczyt

Definicja

zająć stanowisko

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • wybić się na stanowisko

Cytaty

Mój brat cioteczny wybił się na stanowisko.

źródło: KWSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982

Na lidera pruszkowskiego pobojowiska próbował wybić się jego brat stryjeczny Adam, syn Wańki.

źródło: KWSJP: Piotr Pytlakowski: Mafia po nowemu, Polityka, 2005

Estella Warren: cud-miód Estella Warren, najnowsza sensacja agencji Next Models, w ciągu ostatnich lat wybiła się na szczyt jako modelka, biorąc udział w dużych kampaniach reklamowych i sesjach do najpopularniejszych magazynów.

źródło: KWSJP: Emanuel Ungaro: Estella Warren: cud-miód, Cosmopolitan nr 03, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

Składnia

Rzosobowy + wybić się +
(na KOGO/CO)

4. w świecie

Definicja

osiągnąć sukces

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś wypłynął na powierzchnię

Cytaty

Natomiast jedyny pisarz polskiego pochodzenia, który się wybił w świecie i wszędzie jest czytany, niestety nie pisał po polsku. Chodzi mi o Conrada.

źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998

Po co ludzie mają wiedzieć, są zawistni, chcą wykończyć każdego, kto się wybił, a wiesz, ile mnie kosztowała ta droga z Domu Dziecka tutaj, wyzwolenie się od tego muru i innych wspomnień.

źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

odpowiednik aspektowy: wybijać się

Składnia

Rzosobowy + wybić się +
(GDZIE)

5. ze snu

Definicja

nie móc wrócić do przerwanej czynności, zwykle snu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

  • wybić się ze snu

Cytaty

Wybił się ze snu; usłyszał, jak ojciec hałaśliwie strąca but na podłogę, ziewa.

źródło: KWSJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Trzy dzieweczki też nieco się wybiły z uwagi, urocza pani Kwieciszewska uśmiechała się pokrzepiająco do Konrada, jedna tylko wierna, kochana babcia poświęcała calutką swą uwagę Weselu i dotrwała w tym stanie do końca.

źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Na boisko weszły drużyny - tłum wybił się z letargu.

źródło: KWSJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

Składnia

Rzosobowy + wybić się +
z CZEGO

6. między sobą

Definicja

zabić jeden drugiego tak, że nikt z danej grupy nie pozostał żywy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyciąć się, wymordować się, wyrżnąć się

Cytaty

I czy rzeczywiście jedynie NATO może położyć kres barbarzyństwu na Bałkanach, czy raczej niech wszyscy umyją ręce, a barbarzyńcy wybiją się sami?

źródło: KWSJP: Somalia w Bośni, Polityka nr 22, 1995

Biedni i bezrobotni sami się wybiją, bogaci będą wybijani przez włamywaczy i zazdrosnych o ich majątek [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybiję się
wybijemy się
2 os. wybijesz się
wybijecie się
3 os. wybije się
wybiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłem się
+(e)m się wybił
wybiłam się
+(e)m się wybiła
wybiłom się
+(e)m się wybiło
wybiliśmy się
+(e)śmy się wybili
wybiłyśmy się
+(e)śmy się wybiły
2 os. wybiłeś się
+(e)ś się wybił
wybiłaś się
+(e)ś się wybiła
wybiłoś się
+(e)ś się wybiło
wybiliście się
+(e)ście się wybili
wybiłyście się
+(e)ście się wybiły
3 os. wybił się
wybiła się
wybiło się
wybili się
wybiły się

bezosobnik: wybito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wybijmy się
2 os. wybij się
wybijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wybiłbym się
bym się wybił
wybiłabym się
bym się wybiła
wybiłobym się
bym się wybiło
wybilibyśmy się
byśmy się wybili
wybiłybyśmy się
byśmy się wybiły
2 os. wybiłbyś się
byś się wybił
wybiłabyś się
byś się wybiła
wybiłobyś się
byś się wybiło
wybilibyście się
byście się wybili
wybiłybyście się
byście się wybiły
3 os. wybiłby się
by się wybił
wybiłaby się
by się wybiła
wybiłoby się
by się wybiło
wybiliby się
by się wybili
wybiłyby się
by się wybiły

bezosobnik: wybito by się

bezokolicznik: wybić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy się

gerundium: wybicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wybicie się
wybicia się
D. wybicia się
wybić się
C. wybiciu się
wybiciom się
B. wybicie się
wybicia się
N. wybiciem się
wybiciami się
Ms. wybiciu się
wybiciach się
W. wybicie się
wybicia się

odpowiednik aspektowy: wybijać się

Składnia

Rzosobowy + wybić się + bez ograniczeń

Frazeologizmy

ktoś wybił się na niepodległość
ktoś wybił się z tłumu
ktoś wybił się ponad tłum
ktoś/coś wysunął się/wysunęło się na pierwszy plan
Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj