UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zużyć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zużyję
zużyjemy
2 os. zużyjesz
zużyjecie
3 os. zużyje
zużyją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zużyłem
+(e)m zużył
zużyłam
+(e)m zużyła
zużyłom
+(e)m zużyło
zużyliśmy
+(e)śmy zużyli
zużyłyśmy
+(e)śmy zużyły
2 os. zużyłeś
+(e)ś zużył
zużyłaś
+(e)ś zużyła
zużyłoś
+(e)ś zużyło
zużyliście
+(e)ście zużyli
zużyłyście
+(e)ście zużyły
3 os. zużył
zużyła
zużyło
zużyli
zużyły

bezosobnik: zużyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zużyjmy
2 os. zużyj
zużyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zużyłbym
bym zużył
zużyłabym
bym zużyła
zużyłobym
bym zużyło
zużylibyśmy
byśmy zużyli
zużyłybyśmy
byśmy zużyły
2 os. zużyłbyś
byś zużył
zużyłabyś
byś zużyła
zużyłobyś
byś zużyło
zużylibyście
byście zużyli
zużyłybyście
byście zużyły
3 os. zużyłby
by zużył
zużyłaby
by zużyła
zużyłoby
by zużyło
zużyliby
by zużyli
zużyłyby
by zużyły

bezosobnik: zużyto by

bezokolicznik: zużyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zużywszy

gerundium: zużycie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zużycie
zużycia
D. zużycia
zużyć
C. zużyciu
zużyciom
B. zużycie
zużycia
N. zużyciem
zużyciami
Ms. zużyciu
zużyciach
W. zużycie
zużycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zużyty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zużyty
zużyty
zużyty
zużyte
zużyta
D. zużytego
zużytego
zużytego
zużytego
zużytej
C. zużytemu
zużytemu
zużytemu
zużytemu
zużytej
B. zużytego
zużytego
zużyty
zużyte
zużytą
N. zużytym
zużytym
zużytym
zużytym
zużytą
Ms. zużytym
zużytym
zużytym
zużytym
zużytej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zużyci
zużyci
zużyte
zużyte
D. zużytych
zużytych
zużytych
zużytych
C. zużytym
zużytym
zużytym
zużytym
B. zużytych
zużytych
zużytych
zużyte
N. zużytymi
zużytymi
zużytymi
zużytymi
Ms. zużytych
zużytych
zużytych
zużytych

odpowiednik aspektowy: zużywać

Pochodzenie

Zob. żyć

1. wyczerpać coś

Definicja

robiąc coś i używając czegoś, doprowadzić do wyczerpania tego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyeksploatować, zjeść

Połączenia

  • zużyć paliwo, wodę, zapas czegoś; zużyte bilety, karty

Cytaty

Okazuje się, że zużyła zapas wody przeznaczony dla wszystkich pracowników stacji na blisko tydzień - każdy z nich mógł korzystać z tego przywileju najwyżej przez 2 minuty tygodniowo.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: ŚLADEM AMUNDSENA, Gazeta Wyborcza, 1995-12-01

[...] łatwo będzie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w sklepach Smoleńska czy Omska nie można kupić ani motyki, ani młotka, nie mówiąc już o nożu czy łyżeczce: na wytworzenie tych rzeczy nie było surowca, surowiec zużyto na produkcję drutu kolczastego.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński; Rysunki Zbigniew Nagalski: TRZECI RZEM [2], Gazeta Wyborcza, 1992-09-05

Prawdopodobnie skończyły się zasoby systemu (miejsce na dysku lub pamięć RAM) albo inny program w systemie zużył całą dostępną pamięć.

źródło: NKJP: eemilkaxD: Forrest: Word, www.forumowisko.pl, 2008-01-29

Opowiadał o niemieckim jeńcu, który strasznie krwawił. Opatrujący go polski lekarz, chcąc go ratować, zużył cały zapas posiadanej krwi, narażając się na to, że nie będzie jej miał dla rannych kolegów.

źródło: NKJ: S. Żagiel: Wspomnienia z Chambois, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-10P:

Składnia

bez ograniczeń + zużyć +
CO

2. spożytkować

Definicja

przeznaczyć coś na zrobienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Połączenia

  • zużyć ileś czasu, energii, metrów sześciennych, ton czegoś; (około, ponad, prawie) dwie godziny, kwadrans, minutę
  • zużyć do budowy, do odbudowy, do produkcji, do wykonania...; do jakichś celów; na budowę; na potrzeby czegoś

Cytaty

Ja miałem do pokonania odległość zaledwie stu trzydziestu pięciu kilometrów, i jak myślicie, towarzysze, ile czasu na to zużyłem? No? Pięć godzin? dziesięć? Czternaście, towarzysze.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Kwadrans ten zużył na wtajemniczenie jej w niezwykłą i wielką przyszłość mokotowskiego powstania.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Na budowę mostu zużyto 2,2 tys. metrów sześciennych betonu i około 250 ton specjalnych rodzajów stali.

źródło: NKJP: Stanisław ŚMIERCIAK: Znów na wprost przez most, Gazeta Krakowska, 2006-11-02

Składnia

bez ograniczeń + zużyć +
CO

3. ubranie

Definicja

używając, doprowadzić do zniszczenia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Połączenia

  • zużyć kombinezon, ubrania; zużyty kapelusz, mundur, płaszcz...; sprzęt (AGD; elektroniczny, gospodarstwa domowego); bieżnik...; zużyte ogumienie, zawieszenie; zużyte akumulatory, baterie, lodówki, meble, pralki; pojazdy, samochody; przedmioty, urządzenia; opony, pampersy, pieluchy, ręczniki, strzykawki...; części, elementy; oleje, rozpuszczalniki, smary, tłuszcze
  • zużyty doszczętnie, mało, mocno

Cytaty

Hillary przemierzyła wszystkie 63 powiaty stanu Nowy Jork. Spotykała się z tysiącami ludzi, zużyła ubrania wizytowe, które zmieściłyby się w sześciu walizkach.

źródło: NKJP: Łzy Billa Clintona, Dziennik Polski - Świat, 2000-11-09

W swojej rajdówce Kulig spędził w tym sezonie ponad 500 godzin i zużył dwa kombinezony.

źródło: NKJP: Cena mistrzostwa, Dziennik Polski - Motoryzacja, 2000-10-08

Przybysze z Rosji zamieszkiwali jakiś czas kątem u naszych, czekając, aż ci wyjadą, zabierając w dalszą drogę ich chruszczowowskie lodówki i fotoaparaty, a zostawiając im w spadku mieszkania z co cięższymi i bardziej zużytymi tapczanami, szafami i kredensami.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Składnia

bez ograniczeń + zużyć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj