UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubić

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. bić

1. ziemię

Definicja

uderzając w coś wielokrotnie, zmniejszyć to i utwardzić

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • ubić śnieg

Cytaty

Ale technicznie stok był absolutnie do zawodów nie przygotowany, nikomu wtedy jeszcze do głowy nie przyszło, że trzeba go przedtem dla ułatwienia zmagań udeptać, ubić, wyrównać.

źródło: KWSJP: Teresa Kuczyńska: Czego to człowiek nie wymyśli, 1972

Śnieg skrzy się w pełnym słońcu i nie bardzo trzeba przejmować się tym, czy stok pod nami ubiły ratraki, czy też za chwilę wjedziemy w puch, wyrzucając za sobą wielkie jego fontanny.

źródło: KWSJP: Stolica skibobu, Dziennik Polski - Magazyn, 2004-01-23

Rozwinięte drewienka trzeba wkopać w ziemię, układając je w dowolny sposób, następnie zasypać ziemią i dokładnie ubić ją wzdłuż płotka.

źródło: KWSJP: Płotek ozdobi każdą rabatkę, Nowiny, 2006

Bywalcy stacji alpejskich traktują pobyt na Słowacji jak despekt na honorze. Krytykują śnieg (źle ubity), trasy (nudne), obsługę (mało uprzejma), ofertę gastronomiczną (monotonna).

źródło: KWSJP: Mariusz Janicki, Piotr Pytlakowski: Narty 2006, Polityka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubiję
ubijemy
2 os. ubijesz
ubijecie
3 os. ubije
ubiją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłem
+(e)m ubił
ubiłam
+(e)m ubiła
ubiłom
+(e)m ubiło
ubiliśmy
+(e)śmy ubili
ubiłyśmy
+(e)śmy ubiły
2 os. ubiłeś
+(e)ś ubił
ubiłaś
+(e)ś ubiła
ubiłoś
+(e)ś ubiło
ubiliście
+(e)ście ubili
ubiłyście
+(e)ście ubiły
3 os. ubił
ubiła
ubiło
ubili
ubiły

bezosobnik: ubito

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubijmy
2 os. ubij
ubijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłbym
bym ubił
ubiłabym
bym ubiła
ubiłobym
bym ubiło
ubilibyśmy
byśmy ubili
ubiłybyśmy
byśmy ubiły
2 os. ubiłbyś
byś ubił
ubiłabyś
byś ubiła
ubiłobyś
byś ubiło
ubilibyście
byście ubili
ubiłybyście
byście ubiły
3 os. ubiłby
by ubił
ubiłaby
by ubiła
ubiłoby
by ubiło
ubiliby
by ubili
ubiłyby
by ubiły

bezosobnik: ubito by

bezokolicznik: ubić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubiwszy

gerundium: ubicie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubicie
ubicia
D. ubicia
ubić
C. ubiciu
ubiciom
B. ubicie
ubicia
N. ubiciem
ubiciami
Ms. ubiciu
ubiciach
W. ubicie
ubicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ubity

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ubity
ubity
ubity
ubite
ubita
D. ubitego
ubitego
ubitego
ubitego
ubitej
C. ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitej
B. ubitego
ubitego
ubity
ubite
ubitą
N. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitą
Ms. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ubici
ubici
ubite
ubite
D. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych
C. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
B. ubitych
ubitych
ubitych
ubite
N. ubitymi
ubitymi
ubitymi
ubitymi
Ms. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych

odpowiednik aspektowy: ubijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + ubić +
CO

2. śmietanę

Definicja

przy użyciu specjalnego narzędzia uderzyć szybko i wielokrotnie w jajka lub śmietanę oraz spowodować przekształcenie ich w sztywną masę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

  • ubić białka, jajka, masło, pianę, śmietanę, żółtka

Cytaty

Ubić pianę z białek z cukrem, dodać żółtka, ciągle mieszając.

źródło: KWSJP: Helena Ciborowska: Diety w chorobach dzieci, 1996

Śmietanę ubić mikserem, wymieszać z pozostałą bazylią i kłaść po 1 łyżce na każdą porcję zupy.

źródło: KWSJP: Jarosław Cybulski, Arkadiusz Radzki: Kameralne wesele, Kuchnia nr 10, 1998

Przygotować ciasto: żółtka oddzielić od białek i ubić z cukrem na krem.

źródło: KWSJP: Agnieszka Wolniak: Ciasta, Kuchnia, nr 6, 1998

Żółtka ubić na pianę z dodawanymi stopniowo 8 łyżkami gorącej wody i cukrem.

źródło: KWSJP: Teresa Miazgowska: Specjały, Kuchnia, nr 12, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubiję
ubijemy
2 os. ubijesz
ubijecie
3 os. ubije
ubiją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłem
+(e)m ubił
ubiłam
+(e)m ubiła
ubiłom
+(e)m ubiło
ubiliśmy
+(e)śmy ubili
ubiłyśmy
+(e)śmy ubiły
2 os. ubiłeś
+(e)ś ubił
ubiłaś
+(e)ś ubiła
ubiłoś
+(e)ś ubiło
ubiliście
+(e)ście ubili
ubiłyście
+(e)ście ubiły
3 os. ubił
ubiła
ubiło
ubili
ubiły

bezosobnik: ubito

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubijmy
2 os. ubij
ubijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłbym
bym ubił
ubiłabym
bym ubiła
ubiłobym
bym ubiło
ubilibyśmy
byśmy ubili
ubiłybyśmy
byśmy ubiły
2 os. ubiłbyś
byś ubił
ubiłabyś
byś ubiła
ubiłobyś
byś ubiło
ubilibyście
byście ubili
ubiłybyście
byście ubiły
3 os. ubiłby
by ubił
ubiłaby
by ubiła
ubiłoby
by ubiło
ubiliby
by ubili
ubiłyby
by ubiły

bezosobnik: ubito by

bezokolicznik: ubić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubiwszy

gerundium: ubicie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubicie
ubicia
D. ubicia
ubić
C. ubiciu
ubiciom
B. ubicie
ubicia
N. ubiciem
ubiciami
Ms. ubiciu
ubiciach
W. ubicie
ubicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ubity

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ubity
ubity
ubity
ubite
ubita
D. ubitego
ubitego
ubitego
ubitego
ubitej
C. ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitej
B. ubitego
ubitego
ubity
ubite
ubitą
N. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitą
Ms. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ubici
ubici
ubite
ubite
D. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych
C. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
B. ubitych
ubitych
ubitych
ubite
N. ubitymi
ubitymi
ubitymi
ubitymi
Ms. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych

odpowiedniki aspektowe: ubijać , bić

Składnia

Rzosobowy + ubić +
CO + (z CZEGO)
Rzosobowy + ubić +
CO + (CZYM)
Rzosobowy + ubić +
CO + (z CZYM) + (na CO)

3. zwierzę

Definicja

zabić zwierzę, rzadziej człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zabić

Połączenia

  • ubić zwierzę

Cytaty

Podobno w okolicznych lasach ubito niedźwiedzia.

źródło: KWSJP: Władysław Terlecki: Dwie głowy ptaka. Powrót z Carskiego Sioła, 1975

Na sześciu farmach, na których wcześniej stwierdzono zachorowania na pryszczycę, ubito dotychczas 500 sztuk bydła, 2 tys. sztuk trzody chlewnej i 250 owiec.

źródło: KWSJP: Wyspiarze obawiają się epidemii pryszczycy, Metropol nr 27/02, 2001

Na widok ubitej sarny poczuł wściekłość i rzucił się w pościg.

źródło: KWSJP: Los ludzki w rękach sędziego, Życie na gorąco nr 36, 1999

Wędliny solone, mocno suszone i wędzone sposobem znanym na Litwie kazał król Władysław Jagiełło robić ze zwierzyny ubitej na łowach i gromadzić na wyprawy wojenne.

źródło: KWSJP: Kuchnia, nr 4, 1999

Jakże to tak, dziewko? Jakże to tak, wziąć i człeka ubić?

źródło: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubiję
ubijemy
2 os. ubijesz
ubijecie
3 os. ubije
ubiją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłem
+(e)m ubił
ubiłam
+(e)m ubiła
ubiłom
+(e)m ubiło
ubiliśmy
+(e)śmy ubili
ubiłyśmy
+(e)śmy ubiły
2 os. ubiłeś
+(e)ś ubił
ubiłaś
+(e)ś ubiła
ubiłoś
+(e)ś ubiło
ubiliście
+(e)ście ubili
ubiłyście
+(e)ście ubiły
3 os. ubił
ubiła
ubiło
ubili
ubiły

bezosobnik: ubito

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubijmy
2 os. ubij
ubijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubiłbym
bym ubił
ubiłabym
bym ubiła
ubiłobym
bym ubiło
ubilibyśmy
byśmy ubili
ubiłybyśmy
byśmy ubiły
2 os. ubiłbyś
byś ubił
ubiłabyś
byś ubiła
ubiłobyś
byś ubiło
ubilibyście
byście ubili
ubiłybyście
byście ubiły
3 os. ubiłby
by ubił
ubiłaby
by ubiła
ubiłoby
by ubiło
ubiliby
by ubili
ubiłyby
by ubiły

bezosobnik: ubito by

bezokolicznik: ubić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubiwszy

gerundium: ubicie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubicie
ubicia
D. ubicia
ubić
C. ubiciu
ubiciom
B. ubicie
ubicia
N. ubiciem
ubiciami
Ms. ubiciu
ubiciach
W. ubicie
ubicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ubity

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ubity
ubity
ubity
ubite
ubita
D. ubitego
ubitego
ubitego
ubitego
ubitej
C. ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitemu
ubitej
B. ubitego
ubitego
ubity
ubite
ubitą
N. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitą
Ms. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
ubitej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ubici
ubici
ubite
ubite
D. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych
C. ubitym
ubitym
ubitym
ubitym
B. ubitych
ubitych
ubitych
ubite
N. ubitymi
ubitymi
ubitymi
ubitymi
Ms. ubitych
ubitych
ubitych
ubitych

odpowiednik aspektowy: ubijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + ubić +
CO/KOGO

Frazeologizmy

ktoś ubił interes
ktoś wyzwał na udeptaną ziemię kogoś
ktoś wyzwał na ubitą ziemię kogoś
ktoś wyzywa na udeptaną ziemię kogoś
ktoś wyzywa na ubitą ziemię kogoś
na udeptanej ziemi
na ubitej ziemi
Data ostatniej modyfikacji: 03.11.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj