UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

radosny

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. radość

1.a chłopiec

Definicja

przeżywający i okazujący radość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uradowany, wesoły
antonimy:  niewesoły, smutny, zasmucony, zesmutniały

Połączenia

  • radosny chłopiec; radosna dziewczyna, dziewczynka; radosne dziecko; radośni ludzie
  • radosny jak dziecko, jak ptaszek, jak skowronek
  • wyjątkowo radosny
  • radosny i pełny nadziei (pomysłów, życia...), radosny i pogodny, radosny i szczęśliwy, radosny i uśmiechnięty, radosny i wesoły; zdrowy i radosny
  • czuć się radosny
  • bardzo radosny

Cytaty

Jola siedziała ze mną tu w kuchni i wspominała, jak dobrze się bawiła tydzień wcześniej na weselu kuzyna. Była radosna i wesoła, nikt się nie domyślał, że czarne myśli jej chodzą po głowie.

źródło: NKJP: Adrian Czarnota: Nowiny Raciborskie - Za późno pytać: dlaczego?, Nowiny Raciborskie, 2007-09-25

Julia miała przed sobą bez wątpienia zdrowe, radosne dziecko.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie miłości, 2008

Wiedzą o tym producenci zup w proszku i stąd na tylu reklamach radośni ludzie chłepczą ich produkty.

źródło: NKJP: Niezwykłe zupy, Dziennik Polski, 2002-11-30

Powiedziałem im, że już jesteś zdrowa i radosna jak ptaszek, a ty przychodzisz smutna...

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
D. radosnego
radosnego
radosnego
radosnego
radosnej
C. radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnej
B. radosnego
radosnego
radosny
radosne
radosną
N. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosną
Ms. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosnej
W. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośni
radośni
radosne
radosne
D. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
C. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
B. radosnych
radosnych
radosnych
radosne
N. radosnymi
radosnymi
radosnymi
radosnymi
Ms. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
W. radośni
radośni
radosne
radosne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radośniejszy
radośniejszy
radośniejszy
radośniejsze
radośniejsza
D. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszej
C. radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszej
B. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszy
radośniejsze
radośniejszą
N. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszą
Ms. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośniejsi
radośniejsi
radośniejsze
radośniejsze
D. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
C. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
B. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejsze
N. radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
Ms. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych

1.b śmiech

Definicja

świadczący o tym, że ktoś odczuwa radość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uradowany, wesoły
antonimy:  niewesoły, smutny, zasmucony, zesmutniały

Połączenia

  • radosny głos, pisk, śmiech, uśmiech, wrzask; radosna mina, twarz; radosne podniecenie, uczucie; radosne oczy; krzyki, okrzyki
  • szczególnie, wyjątkowo radosny
  • radosny i wesoły
  • bardzo radosny

Cytaty

Wanda wybuchała co chwila radosnym śmiechem, zapominając o lampie i stryszku.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Nagle przypomniał sobie: w kieszeni miał telefon komórkowy! Poczuł radosne podniecenie - nareszcie będzie mógł coś udowodnić Władysiowi.

źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Komórka, Gazeta Wyborcza, 1998-09-25

Wśród oklasków i radosnych okrzyków posypały się pieniądze, ale przede wszystkim błagalne:
- Jeszcze! Jeszcze! Jeszcze!!!

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1998

Chyba tydzień siedziała na wsi z uczestnikiem skandalu obyczajowego, a gdy wróciła, głos miała wyjątkowo radosny. Wybaczyła zdrajcy.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
D. radosnego
radosnego
radosnego
radosnego
radosnej
C. radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnej
B. radosnego
radosnego
radosny
radosne
radosną
N. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosną
Ms. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosnej
W. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośni
radośni
radosne
radosne
D. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
C. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
B. radosnych
radosnych
radosnych
radosne
N. radosnymi
radosnymi
radosnymi
radosnymi
Ms. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
W. radośni
radośni
radosne
radosne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radośniejszy
radośniejszy
radośniejszy
radośniejsze
radośniejsza
D. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszej
C. radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszej
B. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszy
radośniejsze
radośniejszą
N. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszą
Ms. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośniejsi
radośniejsi
radośniejsze
radośniejsze
D. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
C. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
B. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejsze
N. radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
Ms. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych

1.c list

Definicja

wywołujący radość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wesoły
antonimy:  smętny, smutliwy, smutny

Połączenia

  • radosna informacja, nowina, wiadomość, wieść; chwila, myśl; niespodzianka
  • wielce radosny
  • bardzo radosny

Cytaty

Wysoka Izbo! Chciałbym przekazać paniom posłankom i panom posłom radosną informację, że marszałek Sejmu zwołał dodatkowe posiedzenie Sejmu na dni 9 oraz 12 i 13 listopada 1999 r.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.11.1999,

W czasie powodzi była też radosna chwila - urodziła się zebra górska. - Na imię ma Powodzianka i dostała u nas dożywotnie obywatelstwo i opierunek - zapewnił Antoni Gucwiński.

źródło: NKJP: Magdalena Podsiadły: Wrocławskie Zoo w tarapatach, Gazeta Wyborcza, 1997-11-22

Pani Zelgan tutaj? Cóż za radosna niespodzianka. Czy nie zechciałabyś równie radosnej kucharzowi uczynić, w kambuzie go odwiedzając? Ucieszy się.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Po ogłoszeniu otwarcia igrzysk [...] na główny maszt zostaje wciągnięta flaga olimpijska. Towarzyszy temu wypuszczenie tysięcy gołębi, zwiastunów radosnej wieści o rozpoczęciu kolejnej olimpiady.

źródło: NKJP: Uwertury igrzysk, Dziennik Polski, 2000-09-15

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
D. radosnego
radosnego
radosnego
radosnego
radosnej
C. radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnej
B. radosnego
radosnego
radosny
radosne
radosną
N. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosną
Ms. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosnej
W. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośni
radośni
radosne
radosne
D. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
C. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
B. radosnych
radosnych
radosnych
radosne
N. radosnymi
radosnymi
radosnymi
radosnymi
Ms. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
W. radośni
radośni
radosne
radosne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radośniejszy
radośniejszy
radośniejszy
radośniejsze
radośniejsza
D. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszej
C. radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszej
B. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszy
radośniejsze
radośniejszą
N. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszą
Ms. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośniejsi
radośniejsi
radośniejsze
radośniejsze
D. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
C. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
B. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejsze
N. radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
Ms. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych

2. nastrój

Definicja

taki, który jest wypełniony miłymi przeżyciami, wesołością, a wolny od zmartwień i kłopotów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wesoły
antonimy:  smętny, smutny

Połączenia

  • radosny klimat, nastrój; czas, dzieciństwo, okres, weekend; radosna atmosfera; radosne święto, życie; radosne chwile, dni
  • radosny i beztroski, radosny i przyjemny, radosny i spokojny, radosny i szczęśliwy; ciepły i radosny, przyjazny i radosny
  • bardzo radosny

Cytaty

Cudowna pogoda i wiosenna oprawa dodaje blasku radosnemu nastrojowi.

źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień, Nakielski Czas, 2004-06-09

Jak przystało na prawdziwego balownika, nie miał już grosza przy duszy i taksówką na lotnisko jechał za pożyczone pieniądze.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Propagowano rzeźbę o tematyce świeckiej, dla władzy bowiem Kościół stanowił zagrożenie. Wystawy były cenzurowane, stąd wrażenie, że podejmowano tylko temat radosnego życia.

źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002

Nie miałem radosnego dzieciństwa. Pierwsze lata życia spędziłem właściwie na drogach, w ogromnym ludzkim tłumie przeganianym z miejsca na miejsce - najpierw przez wojnę domową, potem przez wojnę światową.

źródło: NKJP: Ewa Wieczorek: Franciszek Kromka Chleba-Kruk, Gazeta Wyborcza, 1997-04-30

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
D. radosnego
radosnego
radosnego
radosnego
radosnej
C. radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnej
B. radosnego
radosnego
radosny
radosne
radosną
N. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosną
Ms. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosnej
W. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośni
radośni
radosne
radosne
D. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
C. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
B. radosnych
radosnych
radosnych
radosne
N. radosnymi
radosnymi
radosnymi
radosnymi
Ms. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
W. radośni
radośni
radosne
radosne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radośniejszy
radośniejszy
radośniejszy
radośniejsze
radośniejsza
D. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszej
C. radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszej
B. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszy
radośniejsze
radośniejszą
N. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszą
Ms. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośniejsi
radośniejsi
radośniejsze
radośniejsze
D. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
C. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
B. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejsze
N. radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
Ms. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych

3. kolor

Definicja

taki, który przez swój dźwięk, kolor, charakter itp. wywołuje wrażenie radości i kojarzy się z czymś pozytywnym, wesołym i pełnym energii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wesoły
antonimy:  smętny, smutny

Połączenia

  • radosny rytm, śpiew, taniec; radosna muzyka, pieśń, piosenka; radosne dźwięki, kolory
  • radosny i żywiołowy; ciepły i radosny, jasny i radosny; skoczny i radosny
  • bardzo radosny

Cytaty

Na czterech planszach prezentowane są obrazy na szkle, hafty, akwarele i prace wykonane różnorodnymi technikami. Artyści użyli ciepłych i radosnych kolorów.

źródło: NKJP: (ZACH): Radość i troska, Gazeta Krakowska, 2005-11-25

Odpręż się, słuchając radosnej muzyki. Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć.

źródło: NKJP: Jan Batorski: Jak oczarować klienta, 2008

Wacław Bojarski zapowiadał, że: „Nadchodzi epoka bezwzględnej, niekończącej się walki, epoka akcentowana mocnym, radosnym rytmem kroków żołnierskich i upartą wolą działania”.

źródło: NKJP: Jerzy Święch: Nowoczesność. Szkice o literaturze polskiej XX wieku, 2007

Nie bacząc na ciepłą ulewę, młodzież wykonała wokół pary narzeczonych radosny taniec, przy czym śmiechom i zabawom nie było końca.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
D. radosnego
radosnego
radosnego
radosnego
radosnej
C. radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnemu
radosnej
B. radosnego
radosnego
radosny
radosne
radosną
N. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosną
Ms. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
radosnej
W. radosny
radosny
radosny
radosne
radosna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośni
radośni
radosne
radosne
D. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
C. radosnym
radosnym
radosnym
radosnym
B. radosnych
radosnych
radosnych
radosne
N. radosnymi
radosnymi
radosnymi
radosnymi
Ms. radosnych
radosnych
radosnych
radosnych
W. radośni
radośni
radosne
radosne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. radośniejszy
radośniejszy
radośniejszy
radośniejsze
radośniejsza
D. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszego
radośniejszej
C. radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszemu
radośniejszej
B. radośniejszego
radośniejszego
radośniejszy
radośniejsze
radośniejszą
N. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszą
Ms. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. radośniejsi
radośniejsi
radośniejsze
radośniejsze
D. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
C. radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
radośniejszym
B. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejsze
N. radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
radośniejszymi
Ms. radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych
radośniejszych

Frazeologizmy

radosna twórczość
Data ostatniej modyfikacji: 15.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj