UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyodrębnić

Chronologizacja

1919, SJPWar

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyodrębnię
 wyodrębnimy
2 os. wyodrębnisz
 wyodrębnicie
3 os. wyodrębni
 wyodrębnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyodrębniłem
+(e)m wyodrębnił
 wyodrębniłam
+(e)m wyodrębniła
 wyodrębniłom
+(e)m wyodrębniło
 wyodrębniliśmy
+(e)śmy wyodrębnili
 wyodrębniłyśmy
+(e)śmy wyodrębniły
2 os. wyodrębniłeś
+(e)ś wyodrębnił
 wyodrębniłaś
+(e)ś wyodrębniła
 wyodrębniłoś
+(e)ś wyodrębniło
 wyodrębniliście
+(e)ście wyodrębnili
 wyodrębniłyście
+(e)ście wyodrębniły
3 os. wyodrębnił
 wyodrębniła
 wyodrębniło
 wyodrębnili
 wyodrębniły

bezosobnik: wyodrębniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyodrębnijmy
2 os. wyodrębnij
 wyodrębnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyodrębniłbym
bym wyodrębnił
 wyodrębniłabym
bym wyodrębniła
 wyodrębniłobym
bym wyodrębniło
 wyodrębnilibyśmy
byśmy wyodrębnili
 wyodrębniłybyśmy
byśmy wyodrębniły
2 os. wyodrębniłbyś
byś wyodrębnił
 wyodrębniłabyś
byś wyodrębniła
 wyodrębniłobyś
byś wyodrębniło
 wyodrębnilibyście
byście wyodrębnili
 wyodrębniłybyście
byście wyodrębniły
3 os. wyodrębniłby
by wyodrębnił
 wyodrębniłaby
by wyodrębniła
 wyodrębniłoby
by wyodrębniło
 wyodrębniliby
by wyodrębnili
 wyodrębniłyby
by wyodrębniły

bezosobnik: wyodrębniono by

bezokolicznik: wyodrębnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyodrębniwszy

gerundium: wyodrębnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyodrębniony

odpowiednik aspektowy: wyodrębniać

Pochodzenie

Od: odrębny; zob. rąbać

1. fazy

Definicja

wskazać jako elementy składowe jakiejś całości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyróżnić
hiperonimy:  wskazać

Połączenia

  • wyodrębnić cechy, czynniki, elementy, fazy czegoś, gatunki, grupy, kategorie, okresy, różnice, składniki, typy

Cytaty

Analityczne umysły naukowców wyodrębniły składniki miłości: namiętność, intymność, zaangażowanie.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

W rozwoju kultury średniowiecznej wyodrębnić można trzy podstawowe fazy: 1) wczesne Średniowiecze [...] 2) Średniowiecze klasyczne [...] 3) schyłek Średniowiecza [...].

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Analizując kształty cząsteczek o podobnym zapachu, Amoore wyodrębnił siedem zapachów, które uznał za podstawowe: eterowy, kamforowy, piżmowy, kwiatowy, miętowy, ostry, gnilny.

źródło: NKJP: Joanna Kośmider: Odory, 2002

[...] astronomowie od najdawniejszych czasów w szczególny sposób traktowali gwiazdozbiory położone wzdłuż ekliptyki, choć nie od razu wyodrębnili dwanaście konstelacji zodiakalnych.

źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie, czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999

Składnia

bez ograniczeń + wyodrębnić +
CO

2. kontury

Definicja

dostrzec jako odrębny element na tle czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

  • wyodrębnić dźwięk, kontury czegoś, zapach
  • wyodrębnić z hałasu z mroku

Cytaty

Na łące koniki polne, pszczoły, muchy i inne brzęczące i bzykające stworzenia robiły straszny harmider, tak że trudno byłoby wyodrębnić w tym hałasie szelest ciał sunących po ziemi.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001

Wyostrzył zmysły, by rozpoznawać emocje, łowić zapachy. Już po chwili mógł wyodrębnić ten, który powtarzał się najczęściej.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Wdychając aromat zielonej amfory, po raz setny wspominał Andżelikę. Jakby tu i teraz siedziała – realna, obfita, wyodrębniona z półmroku przez tło wiśniowego regału.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Zrozumienie zasad, jakimi kieruje się nasza podświadomość, i wyodrębnienie z niej tego, co nabyte, przejęte od rodziców i innych ludzi, pozwala rozpoznać siebie prawdziwego.

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

Składnia

bez ograniczeń + wyodrębnić +
KOGO/CO + (z CZEGO)

3. spółkę

Definicja

utworzyć odrębną część z jakiejś całości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydzielić

Połączenia

  • wyodrębnić dział, fragment czegoś, jednostkę, lokal, sektor, mieszkanie, region, spółkę, urząd, zakład, zespół; budżet, fundusz

Cytaty

Monografia Szeląga posiada bowiem to wszystko, czego zabrakło w książce Gazdy: wyraziście przeprowadzony wykład historyczny [...] oraz umiejętnie i [...] oszczędnie serwowane cytaty ze źródeł (większe fragmenty wyodrębniono w formie aneksu).

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Jak cesarz Walens z Gotami wojował, Esensja, 07 (LXIX), 2007

Reorganizacja objęła także Wojskową Służbę Wewnętrzną, z której wyodrębniono Żandarmerię i Wojskowe Służby Informacyjne.

źródło: NKJP: Krzysztof Rogucki: 4 VI 1989 - data, która dzieli, Akant, 2010-03

W każdym razie Radkowi pewne szczegóły [...] wydały się na tyle ciekawe, że chciał je spisać, dopóki miał sprawę na świeżo [...]. Wyodrębnił też w osobny plik to, co zebrał o bykowskiej parafii i o księdzu Maszyńcu - starym, wieloletnim proboszczu.

źródło: NKJP: Rafał A Ziemkiewicz: Żywina, 2008

Zamek stanowił wyodrębnioną z obszaru miejskiego jednostkę terytorialną, administracyjną i gospodarczą.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996

Składnia

bez ograniczeń + wyodrębnić +
CO + (z CZEGO)

4. substancję

Definicja

oddzielić składnik czegoś metodami laboratoryjnymi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  uzyskać

Połączenia

  • wyodrębnić substancję

Cytaty

W latach 80. laboratorium jako pierwsze na świecie wyodrębniło DNA z kości odkopanej przez archeologów.

źródło: NKJP: Adam Synowiec: Twój dziadek Temudżyn, Dziennik Zachodni, 2006-06-12

Po kilku latach wyodrębnił substancje z siedmiorogu australijskiego, które w połączeniu z innymi związkami wywierały pobudzający wpływ, mobilizowały do działania.

źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nieznane przygody Sherlocka Holmesa, 2002

Posługując się techniką klonowania, wyodrębniono tysiąc genów kodujących receptory węchowe.

źródło: NKJP: Joanna Kośmider, Barbara Mazur-Chrzanowska, Bartosz Wyszyński: Odory, 2002

W krótkim czasie wyodrębniliśmy ze spoczywających przez wieki w szacownych mogiłach największych geniuszy ludzkości ich DNA, a ich mniej lub bardziej udane kopie stały się miłym urozmaiceniem popołudniowych herbatek i nocnych rautów.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Składnia

bez ograniczeń + wyodrębnić +
CO + (z CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 20.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN