UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

policzyć

Chronologizacja

1386, SStp

Pochodzenie

Zob. liczyć

1. do dziesięciu

Definicja

wypowiedzieć kolejno liczby, zaczynając od 1

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odliczyć

Cytaty

Odetchnąłem głęboko, policzyłem do dziesięciu i powiedziałem: - Przyślijcie mi to pismo, a ja zrobię taką aferę, że będziecie długo pamiętać.

źródło: NKJP: Janusz M. Zatoń: Ściana z betonu, Gazeta Radomszczańska, 2009-05-08

[...] następnym razem, zamiast podsycać w sobie wściekłość, policz do trzech, usiądź i pomyśl, jak przechytrzyć jego przekorę.

źródło: NKJP: Mirosława Kątna: Ofiary i gapie, Polityka, 2001-02-03

Matka czeka jeszcze, ale tylko tak długo, aż policzy do trzech. Już przy dwóch córka zgłasza się z odpowiedzią, niestety mocno odbiegającą od prawdy.

źródło: NKJP: Elfriede Jelinek: Pianistka, Gazeta Wyborcza, 1997-05-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzę
policzymy
2 os. policzysz
policzycie
3 os. policzy
policzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłem
+(e)m policzył
policzyłam
+(e)m policzyła
policzyłom
+(e)m policzyło
policzyliśmy
+(e)śmy policzyli
policzyłyśmy
+(e)śmy policzyły
2 os. policzyłeś
+(e)ś policzył
policzyłaś
+(e)ś policzyła
policzyłoś
+(e)ś policzyło
policzyliście
+(e)ście policzyli
policzyłyście
+(e)ście policzyły
3 os. policzył
policzyła
policzyło
policzyli
policzyły

bezosobnik: policzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzmy
2 os. policz
policzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłbym
bym policzył
policzyłabym
bym policzyła
policzyłobym
bym policzyło
policzylibyśmy
byśmy policzyli
policzyłybyśmy
byśmy policzyły
2 os. policzyłbyś
byś policzył
policzyłabyś
byś policzyła
policzyłobyś
byś policzyło
policzylibyście
byście policzyli
policzyłybyście
byście policzyły
3 os. policzyłby
by policzył
policzyłaby
by policzyła
policzyłoby
by policzyło
policzyliby
by policzyli
policzyłyby
by policzyły

bezosobnik: policzono by

bezokolicznik: policzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: policzywszy

gerundium: policzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. policzenie
policzenia
D. policzenia
policzeń
C. policzeniu
policzeniom
B. policzenie
policzenia
N. policzeniem
policzeniami
Ms. policzeniu
policzeniach
W. policzenie
policzenia

odpowiednik aspektowy: liczyć

Składnia

bez ograniczeń + policzyć +
do ILU

2. wykonać działanie

Definicja

wykonać działanie arytmetyczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obliczyć, porachować, przeliczyć

Połączenia

  • policzyć w myślach
  • łatwo, nietrudno; trudno policzyć
  • potrafić, umieć policzyć

Cytaty

W każdym formularzu PIT jest rubryka procentowego odpisu. Najpierw trzeba policzyć podatek, a potem podzielić go na sto i uzyskaną kwotę wpisać w tę rubrykę.

źródło: NKJP: (WCH): Siła procenta, Dziennik Polski, 2006-03-22

Łatwo policzyć, że Wiktor przez sześć godzin ciężkiej pracy na morzu i cztery godziny harówki na lądzie zarobił 30 dolarów, czyli 3 dolary na godzinę.

źródło: NKJP: Tomasz Kizny: Poławiacze glonów, czyli wolni ludzie na Sołówkach, Gazeta Wyborcza, 1994-10-07

Gdyby pieniądze podzielono sprawiedliwie, to nietrudno policzyć, ile z tego przypadnie ekologom z Zawoi.

źródło: NKJP: (RASZ): Przysłop nagrodzony, Dziennik Polski, 2005-03-21

Gdyby powstała na tym formularzu jeszcze jedna rubryka mówiąca, że z mojego podatku złotówkę czy 2 złote – policzcie państwo, mnożąc przez liczbę podatników otrzyma się 23 miliony albo 46 milionów, to już są duże fundusze – przeznaczam na partię taką a taką.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 101. posiedzenia Senatu RP w dniu 5 czerwca 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzę
policzymy
2 os. policzysz
policzycie
3 os. policzy
policzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłem
+(e)m policzył
policzyłam
+(e)m policzyła
policzyłom
+(e)m policzyło
policzyliśmy
+(e)śmy policzyli
policzyłyśmy
+(e)śmy policzyły
2 os. policzyłeś
+(e)ś policzył
policzyłaś
+(e)ś policzyła
policzyłoś
+(e)ś policzyło
policzyliście
+(e)ście policzyli
policzyłyście
+(e)ście policzyły
3 os. policzył
policzyła
policzyło
policzyli
policzyły

bezosobnik: policzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzmy
2 os. policz
policzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłbym
bym policzył
policzyłabym
bym policzyła
policzyłobym
bym policzyło
policzylibyśmy
byśmy policzyli
policzyłybyśmy
byśmy policzyły
2 os. policzyłbyś
byś policzył
policzyłabyś
byś policzyła
policzyłobyś
byś policzyło
policzylibyście
byście policzyli
policzyłybyście
byście policzyły
3 os. policzyłby
by policzył
policzyłaby
by policzyła
policzyłoby
by policzyło
policzyliby
by policzyli
policzyłyby
by policzyły

bezosobnik: policzono by

bezokolicznik: policzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: policzywszy

gerundium: policzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. policzenie
policzenia
D. policzenia
policzeń
C. policzeniu
policzeniom
B. policzenie
policzenia
N. policzeniem
policzeniami
Ms. policzeniu
policzeniach
W. policzenie
policzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: policzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. policzony
policzony
policzony
policzone
policzona
D. policzonego
policzonego
policzonego
policzonego
policzonej
C. policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonej
B. policzonego
policzonego
policzony
policzone
policzoną
N. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzoną
Ms. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. policzeni
policzeni
policzone
policzone
D. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych
C. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
B. policzonych
policzonych
policzonych
policzone
N. policzonymi
policzonymi
policzonymi
policzonymi
Ms. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych

odpowiednik aspektowy: liczyć

Składnia

bez ograniczeń + policzyć +
(CO)
bez ograniczeń + policzyć +
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. zsumować

Definicja

dodać do siebie poszczególne jednostki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przeliczyć

Połączenia

  • policzyć ilość czegoś, liczbę czegoś; dzieci, osoby, pasażerów; dochody, koszty, pieniądze, wydatki; straty; gwiazdy; głosy, punkty
  • dokładnie, skrupulatnie; źle; szybko policzyć

Cytaty

Głosowały przede wszystkim osoby starsze. Rzadko zdarzało się, żeby przed prowizorycznymi urnami stawiała się młodzież.
- Policzyliśmy głosy i okazało się, że 65 osób głosowało za przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. 9 osób było przeciwnych, a 1 wstrzymała się od głosu

źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

Adam ciekawie wychylał głowę, a jako że był najwyższy z całej trójki, jemu pierwszemu udało się po chwili dostrzec i policzyć wszystkich grających.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Jeżeli potrafimy policzyć ilość wypitych drinków, znamy swoją aktualną wagę i wiemy w jakim czasie wypiliśmy daną ilość alkoholu (za jednym posiedzeniem), bardzo łatwo jest wtedy wyliczyć poziom alkoholu we krwi.

źródło: NKJP: Roger Vogler, Wayne Bartz: Nastolatki i alkohol: Kiedy nie wystarczy powiedzieć „nie”, 1999

Przecież te nakłady - jeśli policzyć pieniądze z budżetu, z pomocy międzynarodowej, z kredytów, plus oddłużenie placówek medycznych - rosły dużo szybciej niż inne wydatki budżetowe.

źródło: NKJP: Jakub Cegieła, Waldemar Kumór: Mogliśmy zrobić więcej, Gazeta Wyborcza, 1997-10-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzę
policzymy
2 os. policzysz
policzycie
3 os. policzy
policzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłem
+(e)m policzył
policzyłam
+(e)m policzyła
policzyłom
+(e)m policzyło
policzyliśmy
+(e)śmy policzyli
policzyłyśmy
+(e)śmy policzyły
2 os. policzyłeś
+(e)ś policzył
policzyłaś
+(e)ś policzyła
policzyłoś
+(e)ś policzyło
policzyliście
+(e)ście policzyli
policzyłyście
+(e)ście policzyły
3 os. policzył
policzyła
policzyło
policzyli
policzyły

bezosobnik: policzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzmy
2 os. policz
policzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłbym
bym policzył
policzyłabym
bym policzyła
policzyłobym
bym policzyło
policzylibyśmy
byśmy policzyli
policzyłybyśmy
byśmy policzyły
2 os. policzyłbyś
byś policzył
policzyłabyś
byś policzyła
policzyłobyś
byś policzyło
policzylibyście
byście policzyli
policzyłybyście
byście policzyły
3 os. policzyłby
by policzył
policzyłaby
by policzyła
policzyłoby
by policzyło
policzyliby
by policzyli
policzyłyby
by policzyły

bezosobnik: policzono by

bezokolicznik: policzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: policzywszy

gerundium: policzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. policzenie
policzenia
D. policzenia
policzeń
C. policzeniu
policzeniom
B. policzenie
policzenia
N. policzeniem
policzeniami
Ms. policzeniu
policzeniach
W. policzenie
policzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: policzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. policzony
policzony
policzony
policzone
policzona
D. policzonego
policzonego
policzonego
policzonego
policzonej
C. policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonej
B. policzonego
policzonego
policzony
policzone
policzoną
N. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzoną
Ms. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. policzeni
policzeni
policzone
policzone
D. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych
C. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
B. policzonych
policzonych
policzonych
policzone
N. policzonymi
policzonymi
policzonymi
policzonymi
Ms. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych

odpowiednik aspektowy: liczyć

Składnia

bez ograniczeń + policzyć +
KOGO/CO

4. sto złotych za bilet

Definicja

zażądać zapłaty w określonej wysokości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wycenić

Cytaty

Prawdziwy doradca pochwali się referencjami. Za wypełnienie wniosku policzy 1-2 tys. zł.

źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Wymagają, ale dają, Polityka, 2005-01-29

Tym, którzy przyniosą co najmniej 300-400 kg grzybów jednorazowo, „Las” w Hajnówce gotów jest policzyć za kilogram nawet 135 tys. zł.

źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Kurka niezawodna, Gazeta Wyborcza, 1993-07-21

Z OKO można swobodnie wypłacać pieniądze, nie tracąc prawa do odsetek. Jednak tylko raz w miesiącu. Za każdą kolejną wypłatę bank policzy sobie 5 zł.

źródło: NKJP: (ET): Oprocentowanie zero procent, Dziennik Polski, 2005-08-05

Na pewno ci policzy jak pacjentowi za poradę. Tylko musisz pamiętać, że jest jasnowidzem. Opowiada o sprawach przyszłych, których jeszcze nie było...

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzę
policzymy
2 os. policzysz
policzycie
3 os. policzy
policzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłem
+(e)m policzył
policzyłam
+(e)m policzyła
policzyłom
+(e)m policzyło
policzyliśmy
+(e)śmy policzyli
policzyłyśmy
+(e)śmy policzyły
2 os. policzyłeś
+(e)ś policzył
policzyłaś
+(e)ś policzyła
policzyłoś
+(e)ś policzyło
policzyliście
+(e)ście policzyli
policzyłyście
+(e)ście policzyły
3 os. policzył
policzyła
policzyło
policzyli
policzyły

bezosobnik: policzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. policzmy
2 os. policz
policzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. policzyłbym
bym policzył
policzyłabym
bym policzyła
policzyłobym
bym policzyło
policzylibyśmy
byśmy policzyli
policzyłybyśmy
byśmy policzyły
2 os. policzyłbyś
byś policzył
policzyłabyś
byś policzyła
policzyłobyś
byś policzyło
policzylibyście
byście policzyli
policzyłybyście
byście policzyły
3 os. policzyłby
by policzył
policzyłaby
by policzyła
policzyłoby
by policzyło
policzyliby
by policzyli
policzyłyby
by policzyły

bezosobnik: policzono by

bezokolicznik: policzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: policzywszy

gerundium: policzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. policzenie
policzenia
D. policzenia
policzeń
C. policzeniu
policzeniom
B. policzenie
policzenia
N. policzeniem
policzeniami
Ms. policzeniu
policzeniach
W. policzenie
policzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: policzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. policzony
policzony
policzony
policzone
policzona
D. policzonego
policzonego
policzonego
policzonego
policzonej
C. policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonemu
policzonej
B. policzonego
policzonego
policzony
policzone
policzoną
N. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzoną
Ms. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
policzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. policzeni
policzeni
policzone
policzone
D. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych
C. policzonym
policzonym
policzonym
policzonym
B. policzonych
policzonych
policzonych
policzone
N. policzonymi
policzonymi
policzonymi
policzonymi
Ms. policzonych
policzonych
policzonych
policzonych

odpowiednik aspektowy: liczyć

Składnia

bez ograniczeń + policzyć +
(ILEŚ) + za CO

Frazeologizmy

coś będzie policzone komuś
da się policzyć kogoś/coś na palcach jednej ręki
da się policzyć kogoś/coś na palcach
dni czyjeś/czegoś są policzone
godziny czyjeś/czegoś są policzone
dni czyjeś/czegoś są policzone
godziny czyjeś/czegoś są policzone
ktoś może policzyć kogoś/coś na palcach jednej ręki
ktoś może policzyć kogoś/coś na palcach
można żebra policzyć komuś
można komuś wszystkie żebra policzyć
Data ostatniej modyfikacji: 15.09.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj