UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

unosić

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	unoszę	unosimy
2 os.	unosisz	unosicie
3 os.	unosi	unoszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	unosiłem +(e)m unosił	unosiłam +(e)m unosiła	unosiłom +(e)m unosiło	unosiliśmy +(e)śmy unosili	unosiłyśmy +(e)śmy unosiły
2 os.	unosiłeś +(e)ś unosił	unosiłaś +(e)ś unosiła	unosiłoś +(e)ś unosiło	unosiliście +(e)ście unosili	unosiłyście +(e)ście unosiły
3 os.	unosił	unosiła	unosiło	unosili	unosiły

bezosobnik: unoszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę unosił będę unosić	będę unosiła będę unosić	będę unosiło będę unosić	będziemy unosili będziemy unosić	będziemy unosiły będziemy unosić
2 os.	będziesz unosił będziesz unosić	będziesz unosiła będziesz unosić	będziesz unosiło będziesz unosić	będziecie unosili będziecie unosić	będziecie unosiły będziecie unosić
3 os.	będzie unosił będzie unosić	będzie unosiła będzie unosić	będzie unosiło będzie unosić	będą unosili będą unosić	będą unosiły będą unosić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		unośmy
2 os.	unoś	unoście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	unosiłbym bym unosił	unosiłabym bym unosiła	unosiłobym bym unosiło	unosilibyśmy byśmy unosili	unosiłybyśmy byśmy unosiły
2 os.	unosiłbyś byś unosił	unosiłabyś byś unosiła	unosiłobyś byś unosiło	unosilibyście byście unosili	unosiłybyście byście unosiły
3 os.	unosiłby by unosił	unosiłaby by unosiła	unosiłoby by unosiło	unosiliby by unosili	unosiłyby by unosiły

bezosobnik: unoszono by

bezokolicznik: unosić

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc

gerundium: unoszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	unoszenie	unoszenia
D.	unoszenia	unoszeń
C.	unoszeniu	unoszeniom
B.	unoszenie	unoszenia
N.	unoszeniem	unoszeniami
Ms.	unoszeniu	unoszeniach
W.	unoszenie	unoszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	unoszący	unoszący	unoszący	unoszące	unosząca
D.	unoszącego	unoszącego	unoszącego	unoszącego	unoszącej
C.	unoszącemu	unoszącemu	unoszącemu	unoszącemu	unoszącej
B.	unoszącego	unoszącego	unoszący	unoszące	unoszącą
N.	unoszącym	unoszącym	unoszącym	unoszącym	unoszącą
Ms.	unoszącym	unoszącym	unoszącym	unoszącym	unoszącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	unoszący	unoszący	unoszące	unoszące
D.	unoszących	unoszących	unoszących	unoszących
C.	unoszącym	unoszącym	unoszącym	unoszącym
B.	unoszących	unoszących	unoszących	unoszące
N.	unoszącymi	unoszącymi	unoszącymi	unoszącymi
Ms.	unoszących	unoszących	unoszących	unoszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: unoszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	unoszony	unoszony	unoszony	unoszone	unoszona
D.	unoszonego	unoszonego	unoszonego	unoszonego	unoszonej
C.	unoszonemu	unoszonemu	unoszonemu	unoszonemu	unoszonej
B.	unoszonego	unoszonego	unoszony	unoszone	unoszoną
N.	unoszonym	unoszonym	unoszonym	unoszonym	unoszoną
Ms.	unoszonym	unoszonym	unoszonym	unoszonym	unoszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	unoszeni	unoszeni	unoszone	unoszone
D.	unoszonych	unoszonych	unoszonych	unoszonych
C.	unoszonym	unoszonym	unoszonym	unoszonym
B.	unoszonych	unoszonych	unoszonych	unoszone
N.	unoszonymi	unoszonymi	unoszonymi	unoszonymi
Ms.	unoszonych	unoszonych	unoszonych	unoszonych

odpowiednik aspektowy: unieść

Pochodzenie

Zob. nosić

1. miecz

Definicja

powodować, że coś znalazło się wyżej niż było wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

unosić broń, miecz, pistolet; przyłbicę, siekierę, kielich, kieliszek, szklankę; zasłony

Cytaty

Podnośnik sterowany na pilota unosi Przemka na wybraną wysokość.

źródło: NKJP: Polska Głos Wielkopolski, 2005-04-26

Podczas treningu próbowaliśmy w kilka osób unieść oponę od ładowarki. Ważąca jakieś 360 kg opona nawet nie drgnęła. Podczas pokazów taki ciężar unosi z ziemi nawet po kilka osób. Kamil bez trudu robi to sam i przerzuca trzy razy z rzędu.

źródło: NKJP: Marek Juśkiewicz: Gumowy koszmar farmera, Dziennik Łódzki, 2004-02-27

Składnia

unosić

KOGO/CO

2. wzrok

Definicja

kierować ku górze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

unosić brwi, powieki; dłoń, głowę, rękę, nogę, palec; podbródek; łeb; wzrok

Cytaty

- Nie wiem, co to jest ta cała Wikipedia, ale chyba wyczytałeś bardzo dobrze - rzekła z namysłem babcia, unosząc wzrok i wpatrując się w sufit.

źródło: NKJP: Marcin Pałasz: Dziwne przypadki Ferdynanda Szkodnika, 2010

- Przyszłam się pożegnać - powiedziała, dumnie unosząc głowę.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Mięsień potyliczno-czołowy wytwarza na czole poprzeczne fałdy, współdziała przy unoszeniu brwi i powiek.

źródło: NKJP: Bartłomiej Sokołowski: Zarys anatomii człowieka cz. I i II, 2004

Składnia

unosić

3. trzy tony

Definicja

móc podnieść lub lub utrzymywać w ponad ziemią obiekt o określonej masie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

unosić ciężar, ładunek

Cytaty

– Na „pakę” można wrzucić ładunek o masie do 700 kg, podając go przez uchylną klapę tylną, która unosi ciężar do 300 kg.

źródło: NKJP: X: Fiat z bagażnikiem STRADA, Polska Głos Wielkopolski, 2007-06-21

Samojezdny dźwig unosi lekko trzy tony.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk, Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Składnia

unosić

KOGO/CO

4. wiatr unosi kurz

Definicja

swoim własnym ruchem powodować, że ktoś lub coś zmienia położenie i przebywa pewną drogę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

porywać

Połączenia

wiatr; rzeka, woda unosi coś

Cytaty

	Oto są na ulicy Bohaterów Monte Cassino, trudno powiedzieć, że idą, raczej są unoszeni tłumem, tłum rzuca nimi niczym piłką. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001
	Uśmiechnąłem się do niego i odwróciłem do Klary. Siedziała na balkonie i milczała. Wiatr delikatnie unosił jej rozpuszczone włosy. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005
	Przymykając zamglone ślepia opowiadał, jak unosił tego rycerza przez bór żywy, przez wiosenny step, przez ziemię kwitnącą na wojnę królewską, cesarską, na świętą wojnę z poganami. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976
	[...] w pomieszczeniach ogrzewanych metodą podłogową temperatura posadzki jest tylko o 4 stopnie Celsjusza wyższa od temperatury powietrza. Zupełnie inaczej jest w przypadku ogrzewania tradycyjnego, w którym to gorące powietrze krąży szybciej, unosząc ze sobą kurz i pył. źródło: NKJP: (purmo): Ciepły sposób na alergię, Dziennik Polski, 2008-01-09
	Na wiosnę każda samica wydaje na świat kilkaset tysięcy larw, których część po przejściu kolejno różnych stadiów rozwoju unoszą prądy morskie, co pozwała im powracać na Bałtyk. źródło: NKJP: (JAS): Inwazja skorupiaków, Wieczór Wybrzeża, 2004-10-07

Składnia

unosić

KOGO/CO

5. odpowiedzialność

Definicja

książk.

radzić sobie z czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

unosić ciężar stresu; odpowiedzialność

Cytaty

Niestety, nie wszyscy nasi zawodnicy unoszą ciężar stresu związanego z występami na pomoście.

źródło: NKJP: Andrzej Grygierczyk: Najpierw medal, potem flaszka, Trybuna Śląska, 2003-04-24

Odnosimy wrażenie, że czasem zawodnicy, przeznaczeni do roli liderów nie unoszą odpowiedzialności .

źródło: NKJP: Przemysław Franczak, Janusz Kozioł: Kibiców nie można lekceważyć, Gazeta Krakowska, 2005-04-28

Składnia

Rz osobowy

unosić

6. trofea

Definicja

książk.

zabierać ze sobą, odchodząc lub uciekając skądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

	Nie podniosła oczu, kiedy zamykał cicho drzwi za sobą unosząc walizkę jak złodziej. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Nigdzie nie jest u siebie, nigdzie nie zapuszcza korzeni. Gna do przodu, unosząc trofea, które po latach wypełnią jego dom i zamienią się w muzeum. źródło: NKJP: Max Cegielski: Oko świata : od Konstantynopola do Stambułu, 2009
	Biały Róg przeżył już coś takiego, choć był wtedy za mały, by pamiętać cokolwiek więcej niż zamieszanie, strzępy obrazów i wrażenie ogólnego przerażenia, gdy uciekali przed hordą białych, unosząc ze sobą jedynie skromną część dobytku i pędząc najcenniejsze sztuki ze stada. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005
	Podobny do „Świętego Sebastiana” ładunek ideowy niesie drzeworyt „Święty Krzysztof” – postać męska, która unosi małe dziecko z płonącego po bombardowaniu miasta. źródło: NKJP: Marzena Daszewska: Mistrz w drewnie, Dziennik Zachodni, 2005-05-28

Składnia

Rz osobowy

unosić

KOGO/CO + (SKĄD)

Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2017