Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zredukuję |
zredukujemy |
|||
| 2 os. |
zredukujesz |
zredukujecie |
|||
| 3 os. |
zredukuje |
zredukują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zredukowałem +(e)m zredukował |
zredukowałam +(e)m zredukowała |
zredukowałom +(e)m zredukowało |
zredukowaliśmy +(e)śmy zredukowali |
zredukowałyśmy +(e)śmy zredukowały |
| 2 os. |
zredukowałeś +(e)ś zredukował |
zredukowałaś +(e)ś zredukowała |
zredukowałoś +(e)ś zredukowało |
zredukowaliście +(e)ście zredukowali |
zredukowałyście +(e)ście zredukowały |
| 3 os. |
zredukował |
zredukowała |
zredukowało |
zredukowali |
zredukowały |
bezosobnik: zredukowano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zredukujmy |
|
| 2 os. |
zredukuj |
zredukujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zredukowałbym bym zredukował |
zredukowałabym bym zredukowała |
zredukowałobym bym zredukowało |
zredukowalibyśmy byśmy zredukowali |
zredukowałybyśmy byśmy zredukowały |
| 2 os. |
zredukowałbyś byś zredukował |
zredukowałabyś byś zredukowała |
zredukowałobyś byś zredukowało |
zredukowalibyście byście zredukowali |
zredukowałybyście byście zredukowały |
| 3 os. |
zredukowałby by zredukował |
zredukowałaby by zredukowała |
zredukowałoby by zredukowało |
zredukowaliby by zredukowali |
zredukowałyby by zredukowały |
bezosobnik: zredukowano by
bezokolicznik: zredukować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zredukowawszy
gerundium: zredukowanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zredukowanie |
zredukowania |
| D. | zredukowania |
zredukowań |
| C. | zredukowaniu |
zredukowaniom |
| B. | zredukowanie |
zredukowania |
| N. | zredukowaniem |
zredukowaniami |
| Ms. | zredukowaniu |
zredukowaniach |
| W. | zredukowanie |
zredukowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zredukowany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zredukowany |
zredukowany |
zredukowany |
zredukowane |
zredukowana |
| D. | zredukowanego |
zredukowanego |
zredukowanego |
zredukowanego |
zredukowanej |
| C. | zredukowanemu |
zredukowanemu |
zredukowanemu |
zredukowanemu |
zredukowanej |
| B. | zredukowanego |
zredukowanego |
zredukowany |
zredukowane |
zredukowaną |
| N. | zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowaną |
| Ms. | zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zredukowani |
zredukowani |
zredukowane |
zredukowane |
| D. | zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowanych |
| C. | zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
zredukowanym |
| B. | zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowane |
| N. | zredukowanymi |
zredukowanymi |
zredukowanymi |
zredukowanymi |
| Ms. | zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowanych |
zredukowanych |
odpowiednik aspektowy: redukować
Pochodzenie
Zob. redukować
1. dług
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ograniczyć | |
| hiperonimy: | zmniejszyć |
Połączenia
- zredukować ilość czegoś, liczbę czegoś, poziom czegoś; biegi; deficyt budżetowy, dług, dotację, inflację, koszty, wydatki, zadłużenie; etaty, zatrudnienie; administrację, armię; prędkość; emisję czegoś; stratę; ryzyko
- zredukować do minimum, do jakiegoś poziomu, do zera; do jakiejś roli; zredukować o połowę
- drastycznie, poważnie, radykalnie, znacznie zredukować
Cytaty
|
[...] reprezentację Królestwa Polskiego zredukowano z 37 do 14 mandatów, z których 2 rezerwowano dla Rosjan. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996 |
|
|
Plany Finansowe, które prezentowane będą na Forum Budownictwa Mieszkaniowego, to kredyty hipoteczne wyposażone w wiele nowatorskich rozwiązań pozwalających zredukować koszty obsługi kredytu i skrócić okres jego spłaty. źródło: NKJP: Oszczędzaj na kredycie..., Dziennik Polski, 2003-04-02 |
|
|
Nieco zwolnił na odcinku od Końskich do Sulejowa, a gdy anty-rad ćwierknął ostrzegawczo, zredukował prędkość do sześćdziesięciu trzech. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001 |
|
|
Matki zażywające witaminy (koniecznie po konsultacji z lekarzem) aż o połowę mogą zredukować ryzyko wczesnego poronienia. źródło: NKJP: Marcin Rotkiewicz: Ciąża lubi ciało, Polityka, 2007-02-24 |
Składnia
|
+ | zredukować | + |
CO +
(do CZEGO)
|
2. pracownika
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zwolnić |
Połączenia
- zredukować personel, załogę
Cytaty
|
Na kilka dni przed wyjazdem, gdy wszystko było już załatwione, Varig nagle zredukował personel i zwolnił dyrektora [...]. źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Serce palmy, Gazeta Wyborcza, 1994-07-06 |
|
|
Przedsiębiorstwa dawno zredukowały załogę, zwalniając w pierwszej kolejności tzw. chłoporobotników. źródło: NKJP: Fortuna za ugór, Dziennik Polski, 2002-04-10 |
|
|
Dyrekcja groziła, że opornych zredukuje. Sumczak, mówiono, już nową partię zbiera na „bezrobotnej łączce”. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1973 |
|
|
- [...] po prostu nie pracuję... źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006 |
Składnia
| Rzosobowy | + | zredukować | + |
KOGO/CO
|
3. człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe
Połączenia
- zredukować człowieka
- zredukować do roli czegoś
Cytaty
|
[...] nie tylko odrzucił zasadę idealizowania rzeczywistości, lecz wręcz zredukował człowieka do jego funkcji fizjologicznych. źródło: NKJP: Alina Kowalczykowa: Dramat i teatr romantyczny, 1997 |
|
|
Świadectwo Różewicza czy Borowskiego jest świadectwem prawdziwym, przerażającym, pokazującym przede wszystkim człowieka zredukowanego do szczurzego instynktu ocalenia życia. źródło: NKJP: Konstanty Pieńkosz: Liczba najbardziej pojedyncza, Literatura nr 2, 1984 |
|
|
[...] starał się wierzenia pogańskich Słowian zredukować do przedmiotów, a samego Świętowita nazywał najchętniej bałwanem (simulacrum), czyli rzeźbą, drewnianą figurą [...]. źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004 |
|
|
Nasze religie zostały zredukowane do kultu - brat Marko jest tego samego zdania. - Stąd łatwiej pojąć, skąd tyle zła wśród wiernych. Katolicy, którzy niszczyli meczety, zapomnieli, że są one domem Boga. Tego samego Boga. źródło: NKJP: Olga Stanisławska: Bośnia, Gazeta Wyborcza, 1997-09-05 |
Składnia
|
|
+ | zredukować | + |
KOGO/CZEGO +
do CZEGO
|
4. w chemii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Cytaty
|
W roztworach kwaśnych jon jest dobrym czynnikiem utleniającym. W zależności od rodzaju reduktora i zastosowanych warunków reakcji można go zredukować do związków azotu na wszystkich stopniach utlenienia [...]. źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 2004 |
|
|
W układzie wytwarzającym anionorodnik ponadtlenkowy nieuchronnie pojawia się nadtlenek wodoru, choćby w wyniku nieenzymatycznej dysmutacji O2. Nadtlenek wodoru utlenia zredukowaną formę cytochromu c [...]. źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995 |
|
|
Całokształt wieloenzymowych układów oksydacyjno-redukcyjnych, pośredniczących w przenoszeniu elektronów i protonów ze zredukowanych substratów na tlen, nosi takie nazwy, jak: łańcuch oddechowy, inaczej: łańcuch transportu elektronów lub przekaźników elektronów. źródło: NKJP: Leokadia Kłyszejko-Stefanowicz: Cytobiochemia : biochemia niektórych struktur komórkowych, 1995 |
Składnia
|
|
+ | zredukować | + |
CO
|