UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opróżniać

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. próżny

1. czynić pustym

Definicja

czynić coś pustym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • opróżniać butelkę, kieliszek; kosze, pojemnik, skrzynkę, zbiornik; szambo; kieszenie; konto, portfel
  • regularnie, systematycznie; szybko opróżniać
  • napełnianie i opróżnianie
  • częstotliwość opróżniania

Cytaty

[...] kończył się pakować. Opróżniał szuflady biurka do dwóch plastikowych pudeł.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Ochroniarze też nie próżnowali. Z zapałem przeglądali zawartość plecaków i toreb, kazali opróżniać kieszenie.

źródło: NKJP: (MIŁ): Falstart faworyta, Dziennik Polski, 2006-08-07

Pracownik zrozumiał, że ma do czynienia z nielegalnym przelewem. Nie wiedział natomiast, że obserwuje właśnie działania międzynarodowego gangu, który opróżniał konta firm [...] na całym świecie.

źródło: NKJP: William M. Carley, Timothy L. O'brien: Napad na bank, Gazeta Wyborcza, 1995-09-18

Czapka, niedbale rzucona, spoczywała obok na siedzeniu, jej właściciel był w tej chwili zajęty opróżnianiem butelki z oranżadą.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

[...] najbardziej żarłoczny z gniazdujących w Polsce skrzydlatych rybożerców opróżnia z ryb również pobliskie wody, w szczególności stawy hodowlane.

źródło: NKJP: Eugeniusz Pudlis: Pogonić kormorany, Polityka, 2002-10-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniam
opróżniamy
2 os. opróżniasz
opróżniacie
3 os. opróżnia
opróżniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałem
+(e)m opróżniał
opróżniałam
+(e)m opróżniała
opróżniałom
+(e)m opróżniało
opróżnialiśmy
+(e)śmy opróżniali
opróżniałyśmy
+(e)śmy opróżniały
2 os. opróżniałeś
+(e)ś opróżniał
opróżniałaś
+(e)ś opróżniała
opróżniałoś
+(e)ś opróżniało
opróżnialiście
+(e)ście opróżniali
opróżniałyście
+(e)ście opróżniały
3 os. opróżniał
opróżniała
opróżniało
opróżniali
opróżniały

bezosobnik: opróżniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę opróżniał
będę opróżniać
będę opróżniała
będę opróżniać
będę opróżniało
będę opróżniać
będziemy opróżniali
będziemy opróżniać
będziemy opróżniały
będziemy opróżniać
2 os. będziesz opróżniał
będziesz opróżniać
będziesz opróżniała
będziesz opróżniać
będziesz opróżniało
będziesz opróżniać
będziecie opróżniali
będziecie opróżniać
będziecie opróżniały
będziecie opróżniać
3 os. będzie opróżniał
będzie opróżniać
będzie opróżniała
będzie opróżniać
będzie opróżniało
będzie opróżniać
będą opróżniali
będą opróżniać
będą opróżniały
będą opróżniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniajmy
2 os. opróżniaj
opróżniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałbym
bym opróżniał
opróżniałabym
bym opróżniała
opróżniałobym
bym opróżniało
opróżnialibyśmy
byśmy opróżniali
opróżniałybyśmy
byśmy opróżniały
2 os. opróżniałbyś
byś opróżniał
opróżniałabyś
byś opróżniała
opróżniałobyś
byś opróżniało
opróżnialibyście
byście opróżniali
opróżniałybyście
byście opróżniały
3 os. opróżniałby
by opróżniał
opróżniałaby
by opróżniała
opróżniałoby
by opróżniało
opróżnialiby
by opróżniali
opróżniałyby
by opróżniały

bezosobnik: opróżniano by

bezokolicznik: opróżniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opróżniając

gerundium: opróżnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opróżnianie
opróżniania
D. opróżniania
opróżniań
C. opróżnianiu
opróżnianiom
B. opróżnianie
opróżniania
N. opróżnianiem
opróżnianiami
Ms. opróżnianiu
opróżnianiach
W. opróżnianie
opróżniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opróżniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniający
opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniająca
D. opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającej
C. opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającej
B. opróżniającego
opróżniającego
opróżniający
opróżniające
opróżniającą
N. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającą
Ms. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniające
D. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających
C. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
B. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniające
N. opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
Ms. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: opróżniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniany
opróżniany
opróżniany
opróżniane
opróżniana
D. opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianej
C. opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianej
B. opróżnianego
opróżnianego
opróżniany
opróżniane
opróżnianą
N. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianą
Ms. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniani
opróżniani
opróżniane
opróżniane
D. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
C. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
B. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżniane
N. opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
Ms. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych

odpowiednik aspektowy: opróżnić

Składnia

bez ograniczeń + opróżniać +
CO + (z CZEGO)

2. usuwać kogoś

Definicja

usuwać kogoś z jakiegoś miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Połączenia

  • opróżniać budynek, lokal mieszkalny, mieszkanie

Cytaty

Wedle poruszającej legendy za śmierć Tetmajera odpowiedzialni są Niemcy, którzy opróżniając Hotel Europejski, wyrzucili nierozpoznanego przez przechodniów autora „Maryny z Hrubego” na trzaskający mróz [...].

źródło: NKJP: Mariusz Grabowski: Smaki świata - Warszawa, Polska The Times, 2010-01-18

Kolejno opróżniano domy z ludzi, dając mieszkańcom tylko kwadrans na spakowanie się.

źródło: NKJP: Niechciana historia, Dziennik Polski, 2002-09-20

[...] problem opróżniania lokali mieszkalnych w sytuacjach wydanych orzeczeń o tzw. eksmisjach na bruk jest nie tylko przedmiotem dużego zainteresowania społeczeństwa, budzi emocje [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.12.2000

Następnego dnia po południu, gdy propozycja rokowań z ludźmi nieuznającymi prawa osłabiła ich czujność, ruszyły do akcji oddziały wojska i policji, opróżniając budynki w ciągu godziny.

źródło: NKJP: Roman Frister: Dom Niepokoju, Polityka, 2009-01-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniam
opróżniamy
2 os. opróżniasz
opróżniacie
3 os. opróżnia
opróżniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałem
+(e)m opróżniał
opróżniałam
+(e)m opróżniała
opróżniałom
+(e)m opróżniało
opróżnialiśmy
+(e)śmy opróżniali
opróżniałyśmy
+(e)śmy opróżniały
2 os. opróżniałeś
+(e)ś opróżniał
opróżniałaś
+(e)ś opróżniała
opróżniałoś
+(e)ś opróżniało
opróżnialiście
+(e)ście opróżniali
opróżniałyście
+(e)ście opróżniały
3 os. opróżniał
opróżniała
opróżniało
opróżniali
opróżniały

bezosobnik: opróżniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę opróżniał
będę opróżniać
będę opróżniała
będę opróżniać
będę opróżniało
będę opróżniać
będziemy opróżniali
będziemy opróżniać
będziemy opróżniały
będziemy opróżniać
2 os. będziesz opróżniał
będziesz opróżniać
będziesz opróżniała
będziesz opróżniać
będziesz opróżniało
będziesz opróżniać
będziecie opróżniali
będziecie opróżniać
będziecie opróżniały
będziecie opróżniać
3 os. będzie opróżniał
będzie opróżniać
będzie opróżniała
będzie opróżniać
będzie opróżniało
będzie opróżniać
będą opróżniali
będą opróżniać
będą opróżniały
będą opróżniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniajmy
2 os. opróżniaj
opróżniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałbym
bym opróżniał
opróżniałabym
bym opróżniała
opróżniałobym
bym opróżniało
opróżnialibyśmy
byśmy opróżniali
opróżniałybyśmy
byśmy opróżniały
2 os. opróżniałbyś
byś opróżniał
opróżniałabyś
byś opróżniała
opróżniałobyś
byś opróżniało
opróżnialibyście
byście opróżniali
opróżniałybyście
byście opróżniały
3 os. opróżniałby
by opróżniał
opróżniałaby
by opróżniała
opróżniałoby
by opróżniało
opróżnialiby
by opróżniali
opróżniałyby
by opróżniały

bezosobnik: opróżniano by

bezokolicznik: opróżniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opróżniając

gerundium: opróżnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opróżnianie
opróżniania
D. opróżniania
opróżniań
C. opróżnianiu
opróżnianiom
B. opróżnianie
opróżniania
N. opróżnianiem
opróżnianiami
Ms. opróżnianiu
opróżnianiach
W. opróżnianie
opróżniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opróżniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniający
opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniająca
D. opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającej
C. opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającej
B. opróżniającego
opróżniającego
opróżniający
opróżniające
opróżniającą
N. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającą
Ms. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniające
D. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających
C. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
B. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniające
N. opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
Ms. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: opróżniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniany
opróżniany
opróżniany
opróżniane
opróżniana
D. opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianej
C. opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianej
B. opróżnianego
opróżnianego
opróżniany
opróżniane
opróżnianą
N. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianą
Ms. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniani
opróżniani
opróżniane
opróżniane
D. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
C. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
B. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżniane
N. opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
Ms. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych

odpowiednik aspektowy: opróżnić

Składnia

Rzosobowy + opróżniać +
CO + (z KOGO)

3. zwalniać miejsce

Definicja

opuszczać zajmowane stanowisko

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zwalniać
hiperonimy:  opuszczać

Cytaty

Swobodne opróżnianie stanowisk w celu zatrudnienia innej osoby uniemożliwia szereg przepisów.

źródło: Internet

Opróżnianie urzędu Prezydenta przed upływem kadencji następuje wskutek wyraźnie ustalonych w Konstytucji przyczyn [...].

źródło: Internet

To mechanizm szybko opróżniający fotele, bo taka też filozofia legła u podstaw ustawy lustracyjnej. [...] Wymiana elit, przetrzebienie środowisk naukowych i twórczych [...].

źródło: NKJP: Janina Paradowska: Bój nieostatni, Polityka, 2007-05-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniam
opróżniamy
2 os. opróżniasz
opróżniacie
3 os. opróżnia
opróżniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałem
+(e)m opróżniał
opróżniałam
+(e)m opróżniała
opróżniałom
+(e)m opróżniało
opróżnialiśmy
+(e)śmy opróżniali
opróżniałyśmy
+(e)śmy opróżniały
2 os. opróżniałeś
+(e)ś opróżniał
opróżniałaś
+(e)ś opróżniała
opróżniałoś
+(e)ś opróżniało
opróżnialiście
+(e)ście opróżniali
opróżniałyście
+(e)ście opróżniały
3 os. opróżniał
opróżniała
opróżniało
opróżniali
opróżniały

bezosobnik: opróżniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę opróżniał
będę opróżniać
będę opróżniała
będę opróżniać
będę opróżniało
będę opróżniać
będziemy opróżniali
będziemy opróżniać
będziemy opróżniały
będziemy opróżniać
2 os. będziesz opróżniał
będziesz opróżniać
będziesz opróżniała
będziesz opróżniać
będziesz opróżniało
będziesz opróżniać
będziecie opróżniali
będziecie opróżniać
będziecie opróżniały
będziecie opróżniać
3 os. będzie opróżniał
będzie opróżniać
będzie opróżniała
będzie opróżniać
będzie opróżniało
będzie opróżniać
będą opróżniali
będą opróżniać
będą opróżniały
będą opróżniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opróżniajmy
2 os. opróżniaj
opróżniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opróżniałbym
bym opróżniał
opróżniałabym
bym opróżniała
opróżniałobym
bym opróżniało
opróżnialibyśmy
byśmy opróżniali
opróżniałybyśmy
byśmy opróżniały
2 os. opróżniałbyś
byś opróżniał
opróżniałabyś
byś opróżniała
opróżniałobyś
byś opróżniało
opróżnialibyście
byście opróżniali
opróżniałybyście
byście opróżniały
3 os. opróżniałby
by opróżniał
opróżniałaby
by opróżniała
opróżniałoby
by opróżniało
opróżnialiby
by opróżniali
opróżniałyby
by opróżniały

bezosobnik: opróżniano by

bezokolicznik: opróżniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opróżniając

gerundium: opróżnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opróżnianie
opróżniania
D. opróżniania
opróżniań
C. opróżnianiu
opróżnianiom
B. opróżnianie
opróżniania
N. opróżnianiem
opróżnianiami
Ms. opróżnianiu
opróżnianiach
W. opróżnianie
opróżniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opróżniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniający
opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniająca
D. opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającego
opróżniającej
C. opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającemu
opróżniającej
B. opróżniającego
opróżniającego
opróżniający
opróżniające
opróżniającą
N. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającą
Ms. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniający
opróżniający
opróżniające
opróżniające
D. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających
C. opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
opróżniającym
B. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniające
N. opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
opróżniającymi
Ms. opróżniających
opróżniających
opróżniających
opróżniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: opróżniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opróżniany
opróżniany
opróżniany
opróżniane
opróżniana
D. opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianego
opróżnianej
C. opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianemu
opróżnianej
B. opróżnianego
opróżnianego
opróżniany
opróżniane
opróżnianą
N. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianą
Ms. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opróżniani
opróżniani
opróżniane
opróżniane
D. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
C. opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
opróżnianym
B. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżniane
N. opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
opróżnianymi
Ms. opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych
opróżnianych

odpowiednik aspektowy: opróżnić

Składnia

Rzosobowy + opróżniać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj