UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przedtem

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przysłówek

Pochodzenie

Utworzone na wzór potem od wyrażenia przyimkowego przed tym (Bańk); zob. potem

Definicja

w czasie, który nastąpił przed tym, o czym była mowa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uprzednio, wcześniej I
antonimy:  dalej I, potem, później I

Połączenia

  • przedtem chodzić, iść, jeździć, przejść, przyjść; brać, bywać, dać, grać, kazać, kupić, napisać, nosić, patrzyć, pisać, powiedzieć, pracować, rozmawiać, spotykać się, sprawdzić, zadzwonić; dostać, otrzymać; istnieć, leżeć, mieszkać, siedzieć, umrzeć, zdążyć, żyć; bać się, myśleć, słyszeć, uważać, widzieć, wiedzieć, znać; wydawać się, wyglądać; należy
  • dużo przedtem

Cytaty

Panie Boże, jeśli mam umrzeć, to spraw, żebym się przedtem najadł i ogrzał, bo już nie mogę wytrzymać...

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Teraz to zrobił się taki mądry, a przedtem - sam się mnie radził.

źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961

Stanął przy tym bokiem do słońca, a jego makijaż, przedtem błękitny, teraz zaczął się mienić barwą karmazynową.

źródło: NKJP: Włodzmierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Chciał mi jeszcze coś pokazać, wstał, lecz się rozmyślił, jego oko w tym momencie spojrzało na mnie całkiem przytomnie, pijackie bielmo na chwilę pękło, ale gdy siadał, źrenice miał już tak samo martwe jak przedtem.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1955

Gdybym została sama na świecie, pewnie bym się zabiła. Ale przedtem napisałabym wielki list pożegnalny.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Data ostatniej modyfikacji: 06.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj