UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

popędzić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pędzić

1. do domu

Definicja

przemieścić się bardzo szybko

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • popędzić do domu, do kuchni, do sklepu
  • popędzić na dół, na górę
  • popędzić na złamanie karku

Cytaty

Wybiegł z mieszkania i popędził do windy.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

[...] ford jeszcze przyspieszył i popędził na złamanie karku.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003

Wskoczył na strusie, które popędziły w kierunku miasta.

źródło: NKJP: Jerry i paczka. Wikipedia.pl, 2009-03-09

Obie panie zapowiadają, że popędzą do empiku kupić Króla i Milczące...

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędzę
popędzimy
2 os. popędzisz
popędzicie
3 os. popędzi
popędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłem
+(e)m popędził
popędziłam
+(e)m popędziła
popędziłom
+(e)m popędziło
popędziliśmy
+(e)śmy popędzili
popędziłyśmy
+(e)śmy popędziły
2 os. popędziłeś
+(e)ś popędził
popędziłaś
+(e)ś popędziła
popędziłoś
+(e)ś popędziło
popędziliście
+(e)ście popędzili
popędziłyście
+(e)ście popędziły
3 os. popędził
popędziła
popędziło
popędzili
popędziły

bezosobnik: popędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędźmy
2 os. popędź
popędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłbym
bym popędził
popędziłabym
bym popędziła
popędziłobym
bym popędziło
popędzilibyśmy
byśmy popędzili
popędziłybyśmy
byśmy popędziły
2 os. popędziłbyś
byś popędził
popędziłabyś
byś popędziła
popędziłobyś
byś popędziło
popędzilibyście
byście popędzili
popędziłybyście
byście popędziły
3 os. popędziłby
by popędził
popędziłaby
by popędziła
popędziłoby
by popędziło
popędziliby
by popędzili
popędziłyby
by popędziły

bezosobnik: popędzono by

bezokolicznik: popędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: popędziwszy

gerundium: popędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popędzenie
popędzenia
D. popędzenia
popędzeń
C. popędzeniu
popędzeniom
B. popędzenie
popędzenia
N. popędzeniem
popędzeniami
Ms. popędzeniu
popędzeniach
W. popędzenie
popędzenia

Składnia

bez ograniczeń + popędzić +
(DOKĄD)

2. na pastwisko

Definicja

sprawić, że ludzie lub zwierzęta przemieszczają się szybko w określonym kierunku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Cytaty

Żydów popędzono na cmentarz.

źródło: NKJP: Hanna Krall: Prawda w sobie, Gazeta Wyborcza. 1994-05-07

Raz po raz zwoływano na placu apele, w końcu utworzono kolumny i popędzono nas na zachód.

źródło: NKJP: Marek Adamkowicz: Zanim odejdą ostatni świadkowie piekła, które rozegrało się na ziemi, Dziennik Bałtycki, 2008-12-05

Na szczycie też nie dał siwkowi odpocząć, od razu popędził go poprzez porastające zbocze zagajniki.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Załóż mu na rogi, dziewczyno, moją krajkę i popędź bydlątko do sioła.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędzę
popędzimy
2 os. popędzisz
popędzicie
3 os. popędzi
popędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłem
+(e)m popędził
popędziłam
+(e)m popędziła
popędziłom
+(e)m popędziło
popędziliśmy
+(e)śmy popędzili
popędziłyśmy
+(e)śmy popędziły
2 os. popędziłeś
+(e)ś popędził
popędziłaś
+(e)ś popędziła
popędziłoś
+(e)ś popędziło
popędziliście
+(e)ście popędzili
popędziłyście
+(e)ście popędziły
3 os. popędził
popędziła
popędziło
popędzili
popędziły

bezosobnik: popędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędźmy
2 os. popędź
popędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłbym
bym popędził
popędziłabym
bym popędziła
popędziłobym
bym popędziło
popędzilibyśmy
byśmy popędzili
popędziłybyśmy
byśmy popędziły
2 os. popędziłbyś
byś popędził
popędziłabyś
byś popędziła
popędziłobyś
byś popędziło
popędzilibyście
byście popędzili
popędziłybyście
byście popędziły
3 os. popędziłby
by popędził
popędziłaby
by popędziła
popędziłoby
by popędziło
popędziliby
by popędzili
popędziłyby
by popędziły

bezosobnik: popędzono by

bezokolicznik: popędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: popędziwszy

gerundium: popędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popędzenie
popędzenia
D. popędzenia
popędzeń
C. popędzeniu
popędzeniom
B. popędzenie
popędzenia
N. popędzeniem
popędzeniami
Ms. popędzeniu
popędzeniach
W. popędzenie
popędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: popędzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. popędzony
popędzony
popędzony
popędzone
popędzona
D. popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonej
C. popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonej
B. popędzonego
popędzonego
popędzony
popędzone
popędzoną
N. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzoną
Ms. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. popędzeni
popędzeni
popędzone
popędzone
D. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych
C. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
B. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzone
N. popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
Ms. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych

Składnia

Rzosobowy + popędzić +
KOGO/CO + DOKĄD

3. do roboty

Definicja

zmusić jakąś osobę do określonego działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Cytaty

[...] sprowadził książki, verwalter popędził Dankę do ich skatalogowania [...].

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Do maszynowni wtoczył się majster, który popędził ich do roboty.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędzę
popędzimy
2 os. popędzisz
popędzicie
3 os. popędzi
popędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłem
+(e)m popędził
popędziłam
+(e)m popędziła
popędziłom
+(e)m popędziło
popędziliśmy
+(e)śmy popędzili
popędziłyśmy
+(e)śmy popędziły
2 os. popędziłeś
+(e)ś popędził
popędziłaś
+(e)ś popędziła
popędziłoś
+(e)ś popędziło
popędziliście
+(e)ście popędzili
popędziłyście
+(e)ście popędziły
3 os. popędził
popędziła
popędziło
popędzili
popędziły

bezosobnik: popędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędźmy
2 os. popędź
popędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłbym
bym popędził
popędziłabym
bym popędziła
popędziłobym
bym popędziło
popędzilibyśmy
byśmy popędzili
popędziłybyśmy
byśmy popędziły
2 os. popędziłbyś
byś popędził
popędziłabyś
byś popędziła
popędziłobyś
byś popędziło
popędzilibyście
byście popędzili
popędziłybyście
byście popędziły
3 os. popędziłby
by popędził
popędziłaby
by popędziła
popędziłoby
by popędziło
popędziliby
by popędzili
popędziłyby
by popędziły

bezosobnik: popędzono by

bezokolicznik: popędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: popędziwszy

gerundium: popędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popędzenie
popędzenia
D. popędzenia
popędzeń
C. popędzeniu
popędzeniom
B. popędzenie
popędzenia
N. popędzeniem
popędzeniami
Ms. popędzeniu
popędzeniach
W. popędzenie
popędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: popędzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. popędzony
popędzony
popędzony
popędzone
popędzona
D. popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonej
C. popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonej
B. popędzonego
popędzonego
popędzony
popędzone
popędzoną
N. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzoną
Ms. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. popędzeni
popędzeni
popędzone
popędzone
D. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych
C. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
B. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzone
N. popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
Ms. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych

Składnia

Rzosobowy + popędzić +
KOGO + do CZEGO

4. ponaglić

Definicja

zmusić jakąś osobę lub zwierzę do pośpiechu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pospieszyć

Cytaty

Przestań ględzić i prowadź wreszcie - popędził go zniecierpliwiony Stevar.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Rozbieraj się, myj ręce - popędziła mnie, jakby nic się nie stało.

źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007

Ci nieszczęśnicy na galerze tak ciężko wiosłami pracują, że aż zgłodniałam. Okaż trochę machrusańskiego miłosierdzia i popędź kucharza.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Popędziwszy konia, czarodziej pocwałował w kierunku czoła kolumny.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędzę
popędzimy
2 os. popędzisz
popędzicie
3 os. popędzi
popędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłem
+(e)m popędził
popędziłam
+(e)m popędziła
popędziłom
+(e)m popędziło
popędziliśmy
+(e)śmy popędzili
popędziłyśmy
+(e)śmy popędziły
2 os. popędziłeś
+(e)ś popędził
popędziłaś
+(e)ś popędziła
popędziłoś
+(e)ś popędziło
popędziliście
+(e)ście popędzili
popędziłyście
+(e)ście popędziły
3 os. popędził
popędziła
popędziło
popędzili
popędziły

bezosobnik: popędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędźmy
2 os. popędź
popędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłbym
bym popędził
popędziłabym
bym popędziła
popędziłobym
bym popędziło
popędzilibyśmy
byśmy popędzili
popędziłybyśmy
byśmy popędziły
2 os. popędziłbyś
byś popędził
popędziłabyś
byś popędziła
popędziłobyś
byś popędziło
popędzilibyście
byście popędzili
popędziłybyście
byście popędziły
3 os. popędziłby
by popędził
popędziłaby
by popędziła
popędziłoby
by popędziło
popędziliby
by popędzili
popędziłyby
by popędziły

bezosobnik: popędzono by

bezokolicznik: popędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: popędziwszy

gerundium: popędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popędzenie
popędzenia
D. popędzenia
popędzeń
C. popędzeniu
popędzeniom
B. popędzenie
popędzenia
N. popędzeniem
popędzeniami
Ms. popędzeniu
popędzeniach
W. popędzenie
popędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: popędzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. popędzony
popędzony
popędzony
popędzone
popędzona
D. popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonej
C. popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonej
B. popędzonego
popędzonego
popędzony
popędzone
popędzoną
N. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzoną
Ms. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. popędzeni
popędzeni
popędzone
popędzone
D. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych
C. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
B. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzone
N. popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
Ms. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych

odpowiednik aspektowy: popędzać

Składnia

Rzosobowy + popędzić +
KOGO/CO
Rzosobowy + popędzić +
MOWA WPROST + KOGO

5. przepędzić

Definicja

zmusiwszy kogoś do opuszczenia jakiegoś miejsca, pozbyć się go jako osoby niepożądanej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

[...] popędziła go wołając: „a kysz, a kysz, paskudo!”, choć chłop był urodziwy, więc towarzyszki z baraku mocno się dziwiły [...].

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Winne grona tak podniosły ducha żołnierzy, że ci nie tylko obronili fortecę, ale popędzili najeźdźcę daleko poza granice państwa.

źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007

Zdaje się, że najwyższy czas popędzić tę belwederską zgraję. Przecież nie jest nam potrzebny drugi pseudo-rząd, który wszystko wywraca, intryguje i psuje.

źródło: NKJP: To dobrze, że przebraliście się w nowe ubranie, bo stare trochę się zużyło. Ale mam ..., Gazeta Wyborcza, 1995-05-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędzę
popędzimy
2 os. popędzisz
popędzicie
3 os. popędzi
popędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłem
+(e)m popędził
popędziłam
+(e)m popędziła
popędziłom
+(e)m popędziło
popędziliśmy
+(e)śmy popędzili
popędziłyśmy
+(e)śmy popędziły
2 os. popędziłeś
+(e)ś popędził
popędziłaś
+(e)ś popędziła
popędziłoś
+(e)ś popędziło
popędziliście
+(e)ście popędzili
popędziłyście
+(e)ście popędziły
3 os. popędził
popędziła
popędziło
popędzili
popędziły

bezosobnik: popędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popędźmy
2 os. popędź
popędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popędziłbym
bym popędził
popędziłabym
bym popędziła
popędziłobym
bym popędziło
popędzilibyśmy
byśmy popędzili
popędziłybyśmy
byśmy popędziły
2 os. popędziłbyś
byś popędził
popędziłabyś
byś popędziła
popędziłobyś
byś popędziło
popędzilibyście
byście popędzili
popędziłybyście
byście popędziły
3 os. popędziłby
by popędził
popędziłaby
by popędziła
popędziłoby
by popędziło
popędziliby
by popędzili
popędziłyby
by popędziły

bezosobnik: popędzono by

bezokolicznik: popędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: popędziwszy

gerundium: popędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popędzenie
popędzenia
D. popędzenia
popędzeń
C. popędzeniu
popędzeniom
B. popędzenie
popędzenia
N. popędzeniem
popędzeniami
Ms. popędzeniu
popędzeniach
W. popędzenie
popędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: popędzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. popędzony
popędzony
popędzony
popędzone
popędzona
D. popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonego
popędzonej
C. popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonemu
popędzonej
B. popędzonego
popędzonego
popędzony
popędzone
popędzoną
N. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzoną
Ms. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. popędzeni
popędzeni
popędzone
popędzone
D. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych
C. popędzonym
popędzonym
popędzonym
popędzonym
B. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzone
N. popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
popędzonymi
Ms. popędzonych
popędzonych
popędzonych
popędzonych

Składnia

bez ograniczeń + popędzić +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś pogonił kota komuś
ktoś popędził komuś kota
Data ostatniej modyfikacji: 04.09.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj