UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uformować

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: formować

1. kulkę

Definicja

nadać czemuś określony kształt fizyczny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ukształtować, wyformować

Połączenia

  • uformować materiał, plastelinę; wałek, kotlety, kulę, kulkę; drzewo, drzewko
  • uformować z masy
  • uformować odpowiednio
  • chcieć uformować; należy, trzeba uformować

Cytaty

Zebrałem garść śniegu. Lekko się lepił. Uformowałem małą kulkę i włożyłem do ust.

źródło: KWSJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955

Wszystkie składniki wymieszać ze sobą. Uformować placki i smażyć na dobrze rozgrzanym oleju.

źródło: KWSJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1993

Na stole ustawiamy tradycyjnie pisanki, ufarbowane wielobarwne jaja, żółte kurczaczki i białe lub złote baranki - wypiekane lub uformowane z masła.

źródło: KWSJP: Iwona Krupa: Od koszyczka do stołu, Super Express - Dodatek kulinarny, 1998

Silnie zmineralizowane wody termalne uformowały wapienne tarasy, przypominające pola ryżowe.

źródło: KWSJP: Parki Narodowe Stanów Zjednoczonych Ameryki (cz. 9-ostatnia), Tygodnik Podhalański, nr 27, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformuję
uformujemy
2 os. uformujesz
uformujecie
3 os. uformuje
uformują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałem
+(e)m uformował
uformowałam
+(e)m uformowała
uformowałom
+(e)m uformowało
uformowaliśmy
+(e)śmy uformowali
uformowałyśmy
+(e)śmy uformowały
2 os. uformowałeś
+(e)ś uformował
uformowałaś
+(e)ś uformowała
uformowałoś
+(e)ś uformowało
uformowaliście
+(e)ście uformowali
uformowałyście
+(e)ście uformowały
3 os. uformował
uformowała
uformowało
uformowali
uformowały

bezosobnik: uformowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformujmy
2 os. uformuj
uformujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałbym
bym uformował
uformowałabym
bym uformowała
uformowałobym
bym uformowało
uformowalibyśmy
byśmy uformowali
uformowałybyśmy
byśmy uformowały
2 os. uformowałbyś
byś uformował
uformowałabyś
byś uformowała
uformowałobyś
byś uformowało
uformowalibyście
byście uformowali
uformowałybyście
byście uformowały
3 os. uformowałby
by uformował
uformowałaby
by uformowała
uformowałoby
by uformowało
uformowaliby
by uformowali
uformowałyby
by uformowały

bezosobnik: uformowano by

bezokolicznik: uformować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uformowawszy

gerundium: uformowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uformowanie
uformowania
D. uformowania
uformowań
C. uformowaniu
uformowaniom
B. uformowanie
uformowania
N. uformowaniem
uformowaniami
Ms. uformowaniu
uformowaniach
W. uformowanie
uformowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uformowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uformowany
uformowany
uformowany
uformowane
uformowana
D. uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanej
C. uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanej
B. uformowanego
uformowanego
uformowany
uformowane
uformowaną
N. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowaną
Ms. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uformowani
uformowani
uformowane
uformowane
D. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych
C. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
B. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowane
N. uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
Ms. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych

odpowiednik aspektowy: formować

Składnia

bez ograniczeń + uformować +
CO + (z CZEGO)

2. pochód

Definicja

ustawić siebie lub innych w określonym porządku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sformować, ustawić
hiperonimy:  utworzyć

Połączenia

  • uformować kolumnę, krąg, pochód, szyk

Cytaty

Po mszy wieliczanie uformowali pochód, który przeszedł pod magistrat, gdzie odbył się patriotyczny wiec.

źródło: KWSJP: A. Gaczoł: Konstytucja 3-go Maja w 207. rocznicę, Panorama Wieliczki, nr 5 (62), 1998

Było nas około stu osób. Uformowaliśmy przepisową kolumnę wojskową.

źródło: KWSJP: Czerwone po brunatnym, Dziennik Polski, 1998-02-28

Uformowali szereg i stali nieruchomo jak skały.

źródło: KWSJP: Rudolf Jasik: Martwi nie śpiewają, 1961

Zebranych na placu mężczyzn uformowano w nieregularną kolumnę i poprowadzono na pobliski Dworzec Wschodni.

źródło: KWSJP: Edward Kołodziejczyk: Tryptyk warszawski, 1984

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformuję
uformujemy
2 os. uformujesz
uformujecie
3 os. uformuje
uformują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałem
+(e)m uformował
uformowałam
+(e)m uformowała
uformowałom
+(e)m uformowało
uformowaliśmy
+(e)śmy uformowali
uformowałyśmy
+(e)śmy uformowały
2 os. uformowałeś
+(e)ś uformował
uformowałaś
+(e)ś uformowała
uformowałoś
+(e)ś uformowało
uformowaliście
+(e)ście uformowali
uformowałyście
+(e)ście uformowały
3 os. uformował
uformowała
uformowało
uformowali
uformowały

bezosobnik: uformowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformujmy
2 os. uformuj
uformujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałbym
bym uformował
uformowałabym
bym uformowała
uformowałobym
bym uformowało
uformowalibyśmy
byśmy uformowali
uformowałybyśmy
byśmy uformowały
2 os. uformowałbyś
byś uformował
uformowałabyś
byś uformowała
uformowałobyś
byś uformowało
uformowalibyście
byście uformowali
uformowałybyście
byście uformowały
3 os. uformowałby
by uformował
uformowałaby
by uformowała
uformowałoby
by uformowało
uformowaliby
by uformowali
uformowałyby
by uformowały

bezosobnik: uformowano by

bezokolicznik: uformować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uformowawszy

gerundium: uformowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uformowanie
uformowania
D. uformowania
uformowań
C. uformowaniu
uformowaniom
B. uformowanie
uformowania
N. uformowaniem
uformowaniami
Ms. uformowaniu
uformowaniach
W. uformowanie
uformowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uformowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uformowany
uformowany
uformowany
uformowane
uformowana
D. uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanej
C. uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanej
B. uformowanego
uformowanego
uformowany
uformowane
uformowaną
N. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowaną
Ms. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uformowani
uformowani
uformowane
uformowane
D. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych
C. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
B. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowane
N. uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
Ms. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych

odpowiednik aspektowy: formować

Składnia

Rzosobowy + uformować +
CO + (z KOGO)
Rzosobowy + uformować +
KOGO + w CO

3. charakter

Definicja

wpłynąwszy na kogoś, nadać mu pożądane cechy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ukształtować

Połączenia

  • uformować człowieka, siebie; charakter, osobowość, sumienie
  • chcieć, musieć uformować

Cytaty

Oczywiście, że nie wydział prawny, tylko teologiczny, uformował mnie jako księdza i dał pogłębienie wewnętrzne, niezbędne dla dość rozbawionego studencika, jakim wówczas byłem.

źródło: KWSJP: Ks. Władysław Bukowiński: Wspomnienia przyjaciół, Kultura, nr 11, 1976

Kto inny, jak nie teściowa potrafi właściwie uformować przyszłego ojca jej wnucząt?

źródło: KWSJP: Humoreski Jacka Laudy, Arsenał Gorzowski, nr 7/8, 1998

Kilka lat stałej współpracy z pismem wywarło na mnie ogromny wpływ i w poważnym stopniu uformowało moje poglądy na świat.

źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986

Zachowanie dystansu wobec własnych odczuć, myśli, pragnień w dziedzinie seksualnej staje się możliwe również dzięki dobrze uformowanemu sumieniu.

źródło: KWSJP: Augustyn Józef SJ: Integracja seksualna - Przewodnik w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności, 1993

O mojej Mamie jest właściwie cała ta książka. Ona bowiem odgrywała zasadniczą i jedyną w swym rodzaju rolę w naszym wychowaniu i uformowaniu naszych charakterów.

źródło: KWSJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformuję
uformujemy
2 os. uformujesz
uformujecie
3 os. uformuje
uformują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałem
+(e)m uformował
uformowałam
+(e)m uformowała
uformowałom
+(e)m uformowało
uformowaliśmy
+(e)śmy uformowali
uformowałyśmy
+(e)śmy uformowały
2 os. uformowałeś
+(e)ś uformował
uformowałaś
+(e)ś uformowała
uformowałoś
+(e)ś uformowało
uformowaliście
+(e)ście uformowali
uformowałyście
+(e)ście uformowały
3 os. uformował
uformowała
uformowało
uformowali
uformowały

bezosobnik: uformowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uformujmy
2 os. uformuj
uformujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uformowałbym
bym uformował
uformowałabym
bym uformowała
uformowałobym
bym uformowało
uformowalibyśmy
byśmy uformowali
uformowałybyśmy
byśmy uformowały
2 os. uformowałbyś
byś uformował
uformowałabyś
byś uformowała
uformowałobyś
byś uformowało
uformowalibyście
byście uformowali
uformowałybyście
byście uformowały
3 os. uformowałby
by uformował
uformowałaby
by uformowała
uformowałoby
by uformowało
uformowaliby
by uformowali
uformowałyby
by uformowały

bezosobnik: uformowano by

bezokolicznik: uformować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uformowawszy

gerundium: uformowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uformowanie
uformowania
D. uformowania
uformowań
C. uformowaniu
uformowaniom
B. uformowanie
uformowania
N. uformowaniem
uformowaniami
Ms. uformowaniu
uformowaniach
W. uformowanie
uformowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uformowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uformowany
uformowany
uformowany
uformowane
uformowana
D. uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanego
uformowanej
C. uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanemu
uformowanej
B. uformowanego
uformowanego
uformowany
uformowane
uformowaną
N. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowaną
Ms. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uformowani
uformowani
uformowane
uformowane
D. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych
C. uformowanym
uformowanym
uformowanym
uformowanym
B. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowane
N. uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
uformowanymi
Ms. uformowanych
uformowanych
uformowanych
uformowanych

odpowiednik aspektowy: formować

Składnia

bez ograniczeń + uformować +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 27.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj