UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oszczędzać

Chronologizacja

SPXVI: oszczędać, SKN: oszcządać, SJPXVII, STR: oszcządać, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. szczędzić

1. pieniądze

Definicja

gromadzić pewną ilość pieniędzy dzięki ograniczaniu wydatków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś zaciska pasa, odkładać, zaoszczędzać
antonimy:  tranowić
hiperonimy:  gromadzić

Połączenia

  • pracodawca; gmina, rząd oszczędza
  • oszczędzać pieniądze, środki
  • oszczędzać na mieszkanie; na starość
  • oszczędzać na dzieciach, na emerytach; na jedzeniu, na ogrzewaniu, na paliwie; na badaniach, na edukacji, na oświacie; na kosztach, na płacach, na wydatkach; na książeczkach mieszkaniowych
  • oszczędzać w banku, w funduszu, w kasach mieszkaniowych; w dewizach, w dolarach, w walucie, w złotówkach
  • długo, regularnie, systematycznie; dodatkowo oszczędzać; oszczędzać miesięcznie, systematycznie
  • chcieć, próbować oszczędzać
  • oszczędzać i inwestować; pracować i oszczędzać
  • bardzo oszczędzać; forma, system; okres oszczędzania

Cytaty

Rodzice płacą wyłącznie za czas, jaki ich pociechy rzeczywiście spędziły w przedszkolu. Jeżeli ktoś odbiera dziecko wcześniej, to oszczędza pieniądze.

źródło: NKJP: Paweł Wrabec: Co za ulga, Polityka, 2006-08-19

Niestety, te wszystkie frykasy nie były na jego kieszeń. Ale cieszył się, że kiedy zacznie zarabiać, nie będzie oszczędzać na jedzeniu.

źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

Domagamy się położenia kresu oszczędzaniu na pracownikach policji i na bezpieczeństwie. Nie chcemy być wiecznie sprowadzani do roli żebraków.

źródło: NKJP: Upominają się o swoje, Dziennik Polski, 2001-11-14

Krzywisz się, to znaczy wyobrażasz sobie, że się krzywisz na myśl, iż mógłbyś mieszkać w schludnej willi, siedzieć wieczorami przed telewizorem, oszczędzać na lodówkę.

źródło: NKJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1995

W szczecińskich bankach coraz więcej osób likwiduje konta walutowe. - Nasi klienci wolą teraz oszczędzać w złotówkach - stwierdziła Helena Gąciarek, naczelnik wydziału dewizowego I Oddziału Pomorskiego Banku Kredytowego.

źródło: NKJP: Wolny złoty, Gazeta Wyborcza, 1995-04-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzam
oszczędzamy
2 os. oszczędzasz
oszczędzacie
3 os. oszczędza
oszczędzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałem
+(e)m oszczędzał
oszczędzałam
+(e)m oszczędzała
oszczędzałom
+(e)m oszczędzało
oszczędzaliśmy
+(e)śmy oszczędzali
oszczędzałyśmy
+(e)śmy oszczędzały
2 os. oszczędzałeś
+(e)ś oszczędzał
oszczędzałaś
+(e)ś oszczędzała
oszczędzałoś
+(e)ś oszczędzało
oszczędzaliście
+(e)ście oszczędzali
oszczędzałyście
+(e)ście oszczędzały
3 os. oszczędzał
oszczędzała
oszczędzało
oszczędzali
oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę oszczędzał
będę oszczędzać
będę oszczędzała
będę oszczędzać
będę oszczędzało
będę oszczędzać
będziemy oszczędzali
będziemy oszczędzać
będziemy oszczędzały
będziemy oszczędzać
2 os. będziesz oszczędzał
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzała
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzało
będziesz oszczędzać
będziecie oszczędzali
będziecie oszczędzać
będziecie oszczędzały
będziecie oszczędzać
3 os. będzie oszczędzał
będzie oszczędzać
będzie oszczędzała
będzie oszczędzać
będzie oszczędzało
będzie oszczędzać
będą oszczędzali
będą oszczędzać
będą oszczędzały
będą oszczędzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzajmy
2 os. oszczędzaj
oszczędzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałbym
bym oszczędzał
oszczędzałabym
bym oszczędzała
oszczędzałobym
bym oszczędzało
oszczędzalibyśmy
byśmy oszczędzali
oszczędzałybyśmy
byśmy oszczędzały
2 os. oszczędzałbyś
byś oszczędzał
oszczędzałabyś
byś oszczędzała
oszczędzałobyś
byś oszczędzało
oszczędzalibyście
byście oszczędzali
oszczędzałybyście
byście oszczędzały
3 os. oszczędzałby
by oszczędzał
oszczędzałaby
by oszczędzała
oszczędzałoby
by oszczędzało
oszczędzaliby
by oszczędzali
oszczędzałyby
by oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano by

bezokolicznik: oszczędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oszczędzając

gerundium: oszczędzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oszczędzanie
oszczędzania
D. oszczędzania
oszczędzań
C. oszczędzaniu
oszczędzaniom
B. oszczędzanie
oszczędzania
N. oszczędzaniem
oszczędzaniami
Ms. oszczędzaniu
oszczędzaniach
W. oszczędzanie
oszczędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oszczędzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzająca
D. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającej
C. oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającej
B. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzającą
N. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającą
Ms. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzające
D. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
C. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
B. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzające
N. oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
Ms. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oszczędzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzany
oszczędzany
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzana
D. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanej
C. oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanej
B. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzaną
N. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzaną
Ms. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzani
oszczędzani
oszczędzane
oszczędzane
D. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
C. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
B. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzane
N. oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
Ms. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych

odpowiednik aspektowy: oszczędzić

Składnia

Rzosobowy + oszczędzać +
CO
Rzosobowy + oszczędzać +
(CO) + na KIM/CZYM
Rzosobowy + oszczędzać +
(CO) + na CO

2. czas

Definicja

rozporządzać czymś w taki sposób, aby stracić jak najmniejszą ilość tego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaoszczędzać

Połączenia

  • trener, zawodnicy oszczędzają
  • oszczędzać amunicję; ciepło, czas, energię, paliwo, prąd, światło, wodę; siły, zdrowie
  • chcieć, musieć, postanowić oszczędzać
  • bardzo oszczędzać

Cytaty

Władze apelują, żeby oszczędzać energię, nie włączać grzejników, bo wkrótce trzeba będzie wyłączyć prąd w całym kraju.

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Pod prąd, Polityka, 2001-01-06

[...] posiadacze granatników oszczędzali amunicję na cięższe czasy, a strzelcy leżeli w swych kryjówkach i chyba starali się nie zasnąć.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Musimy oszczędzać siły, bo zdaje się, że strajk potrwa dłużej - odpowiadają głodujący.

źródło: NKJP: Mas, Eli Barbur: Głodówka w szpitalu, Gazeta Wyborcza, 1997-08-01

Oszczędzając czas Wysokiej Izby, pozwolę sobie poprzestać na tych ogólnych uwagach, pozostając równocześnie do dyspozycji w zakresie szczegółowych pytań dotyczących każdego aspektu tej ustawy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.11.1996

„Słuszne w teorii, niesłuszne w praktyce” starcza za cały argument. Nie ma nic dziwnego w tym, że taki chwyt jest w powszechnym użyciu - oszczędza czasu i wysiłku [...].

źródło: NKJP: Jacek Kwosek, Agnieszka Budzyńska-Daca: Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporów, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzam
oszczędzamy
2 os. oszczędzasz
oszczędzacie
3 os. oszczędza
oszczędzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałem
+(e)m oszczędzał
oszczędzałam
+(e)m oszczędzała
oszczędzałom
+(e)m oszczędzało
oszczędzaliśmy
+(e)śmy oszczędzali
oszczędzałyśmy
+(e)śmy oszczędzały
2 os. oszczędzałeś
+(e)ś oszczędzał
oszczędzałaś
+(e)ś oszczędzała
oszczędzałoś
+(e)ś oszczędzało
oszczędzaliście
+(e)ście oszczędzali
oszczędzałyście
+(e)ście oszczędzały
3 os. oszczędzał
oszczędzała
oszczędzało
oszczędzali
oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę oszczędzał
będę oszczędzać
będę oszczędzała
będę oszczędzać
będę oszczędzało
będę oszczędzać
będziemy oszczędzali
będziemy oszczędzać
będziemy oszczędzały
będziemy oszczędzać
2 os. będziesz oszczędzał
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzała
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzało
będziesz oszczędzać
będziecie oszczędzali
będziecie oszczędzać
będziecie oszczędzały
będziecie oszczędzać
3 os. będzie oszczędzał
będzie oszczędzać
będzie oszczędzała
będzie oszczędzać
będzie oszczędzało
będzie oszczędzać
będą oszczędzali
będą oszczędzać
będą oszczędzały
będą oszczędzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzajmy
2 os. oszczędzaj
oszczędzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałbym
bym oszczędzał
oszczędzałabym
bym oszczędzała
oszczędzałobym
bym oszczędzało
oszczędzalibyśmy
byśmy oszczędzali
oszczędzałybyśmy
byśmy oszczędzały
2 os. oszczędzałbyś
byś oszczędzał
oszczędzałabyś
byś oszczędzała
oszczędzałobyś
byś oszczędzało
oszczędzalibyście
byście oszczędzali
oszczędzałybyście
byście oszczędzały
3 os. oszczędzałby
by oszczędzał
oszczędzałaby
by oszczędzała
oszczędzałoby
by oszczędzało
oszczędzaliby
by oszczędzali
oszczędzałyby
by oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano by

bezokolicznik: oszczędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oszczędzając

gerundium: oszczędzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oszczędzanie
oszczędzania
D. oszczędzania
oszczędzań
C. oszczędzaniu
oszczędzaniom
B. oszczędzanie
oszczędzania
N. oszczędzaniem
oszczędzaniami
Ms. oszczędzaniu
oszczędzaniach
W. oszczędzanie
oszczędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oszczędzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzająca
D. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającej
C. oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającej
B. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzającą
N. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającą
Ms. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzające
D. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
C. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
B. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzające
N. oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
Ms. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oszczędzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzany
oszczędzany
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzana
D. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanej
C. oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanej
B. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzaną
N. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzaną
Ms. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzani
oszczędzani
oszczędzane
oszczędzane
D. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
C. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
B. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzane
N. oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
Ms. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych

odpowiednik aspektowy: oszczędzić

Składnia

Rzosobowy + oszczędzać +
CO

3. cierpień

Definicja

chronić kogoś przed przykrymi doznaniami lub kłopotami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szczędzić, zaoszczędzać
hiperonimy:  chronić

Połączenia

  • los (nie) oszczędza
  • oszczędzać cierpień

Cytaty

Energiczna, pogodna, towarzyska. A przecież los nie oszczędzał jej cierpienia, odbierając znienacka najbliższych.

źródło: NKJP: Izabela Koba: Seniorka wielopokoleniowego rodu, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-13

Zakład oszczędza kapłanom fatygi i mistrz krawiecki dokonuje przymiarek na plebanii.

źródło: NKJP: Grzegorz Polak, Maciej Pałahicki: Coś dla ciała w służbie ducha, Gazeta Wyborcza, 1993-07-02

Wczesne rozpoznanie i leczenie [...] schorzeń oszczędza wielu cierpień, chroni przed powikłaniami oraz zwiększa szansę zwalczania nowotworu [...].

źródło: NKJP: W skrócie, Dziennik Polski, 2002-06-15

Los nie oszczędza nadal kujawskiej drużyny. [...] Przemysław Łuszczewski wciąż zmaga się z bólem mięśnia dwugłowego uda. Litwin Mindaugas Budzinauskas nabawił się na treningach urazu pachwiny, a jego rodak Vitalijus Stanevicius jest chory.

źródło: NKJP: Maciej Drabikowski: PGE Turów Zgorzelec zbyt silny dla Sportino, Gazeta Pomorska, 2010-01-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzam
oszczędzamy
2 os. oszczędzasz
oszczędzacie
3 os. oszczędza
oszczędzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałem
+(e)m oszczędzał
oszczędzałam
+(e)m oszczędzała
oszczędzałom
+(e)m oszczędzało
oszczędzaliśmy
+(e)śmy oszczędzali
oszczędzałyśmy
+(e)śmy oszczędzały
2 os. oszczędzałeś
+(e)ś oszczędzał
oszczędzałaś
+(e)ś oszczędzała
oszczędzałoś
+(e)ś oszczędzało
oszczędzaliście
+(e)ście oszczędzali
oszczędzałyście
+(e)ście oszczędzały
3 os. oszczędzał
oszczędzała
oszczędzało
oszczędzali
oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę oszczędzał
będę oszczędzać
będę oszczędzała
będę oszczędzać
będę oszczędzało
będę oszczędzać
będziemy oszczędzali
będziemy oszczędzać
będziemy oszczędzały
będziemy oszczędzać
2 os. będziesz oszczędzał
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzała
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzało
będziesz oszczędzać
będziecie oszczędzali
będziecie oszczędzać
będziecie oszczędzały
będziecie oszczędzać
3 os. będzie oszczędzał
będzie oszczędzać
będzie oszczędzała
będzie oszczędzać
będzie oszczędzało
będzie oszczędzać
będą oszczędzali
będą oszczędzać
będą oszczędzały
będą oszczędzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzajmy
2 os. oszczędzaj
oszczędzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałbym
bym oszczędzał
oszczędzałabym
bym oszczędzała
oszczędzałobym
bym oszczędzało
oszczędzalibyśmy
byśmy oszczędzali
oszczędzałybyśmy
byśmy oszczędzały
2 os. oszczędzałbyś
byś oszczędzał
oszczędzałabyś
byś oszczędzała
oszczędzałobyś
byś oszczędzało
oszczędzalibyście
byście oszczędzali
oszczędzałybyście
byście oszczędzały
3 os. oszczędzałby
by oszczędzał
oszczędzałaby
by oszczędzała
oszczędzałoby
by oszczędzało
oszczędzaliby
by oszczędzali
oszczędzałyby
by oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano by

bezokolicznik: oszczędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oszczędzając

gerundium: oszczędzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oszczędzanie
oszczędzania
D. oszczędzania
oszczędzań
C. oszczędzaniu
oszczędzaniom
B. oszczędzanie
oszczędzania
N. oszczędzaniem
oszczędzaniami
Ms. oszczędzaniu
oszczędzaniach
W. oszczędzanie
oszczędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oszczędzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzająca
D. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającej
C. oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającej
B. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzającą
N. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającą
Ms. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzające
D. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
C. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
B. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzające
N. oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
Ms. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oszczędzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzany
oszczędzany
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzana
D. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanej
C. oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanej
B. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzaną
N. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzaną
Ms. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzani
oszczędzani
oszczędzane
oszczędzane
D. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
C. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
B. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzane
N. oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
Ms. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych

odpowiednik aspektowy: oszczędzić

Składnia

bez ograniczeń + oszczędzać +
(KOMU) + CZEGO
bez ograniczeń + oszczędzać +
KOGO

4. życie

Definicja

chronić kogoś przed śmiercią lub zagładą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • oszczędzać ludność; życie

Cytaty

Atakujący enklawę Bihacia Serbowie bośniaccy, inaczej niż w poprzednich ofensywach, starają się oszczędzać ludność cywilną.

źródło: NKJP: Bośnia, Gazeta Wyborcza, 1994-11-18

Polecił wojskom oszczędzać kobiety, dzieci i duchownych, co nie przeszkodziło jednak Szwedom w wymordowaniu całej ludności Magdeburga.

źródło: NKJP: Tomasz Walat: Spłukani po Potopie, Polityka, 2008-01-12

Amerykanie staną przed dylematem: oszczędzać życie swoich żołnierzy i zasypać Bagdad gradem bomb i pocisków, nie zważając na ofiary wśród ludności cywilnej, lub wysłać piechotę do walk ulicznych, w których na pewno zginie wielu Amerykanów.

źródło: NKJP: Robert Moreń: Wojna już za miesiąc, Polityka, 2003-02-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzam
oszczędzamy
2 os. oszczędzasz
oszczędzacie
3 os. oszczędza
oszczędzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałem
+(e)m oszczędzał
oszczędzałam
+(e)m oszczędzała
oszczędzałom
+(e)m oszczędzało
oszczędzaliśmy
+(e)śmy oszczędzali
oszczędzałyśmy
+(e)śmy oszczędzały
2 os. oszczędzałeś
+(e)ś oszczędzał
oszczędzałaś
+(e)ś oszczędzała
oszczędzałoś
+(e)ś oszczędzało
oszczędzaliście
+(e)ście oszczędzali
oszczędzałyście
+(e)ście oszczędzały
3 os. oszczędzał
oszczędzała
oszczędzało
oszczędzali
oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę oszczędzał
będę oszczędzać
będę oszczędzała
będę oszczędzać
będę oszczędzało
będę oszczędzać
będziemy oszczędzali
będziemy oszczędzać
będziemy oszczędzały
będziemy oszczędzać
2 os. będziesz oszczędzał
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzała
będziesz oszczędzać
będziesz oszczędzało
będziesz oszczędzać
będziecie oszczędzali
będziecie oszczędzać
będziecie oszczędzały
będziecie oszczędzać
3 os. będzie oszczędzał
będzie oszczędzać
będzie oszczędzała
będzie oszczędzać
będzie oszczędzało
będzie oszczędzać
będą oszczędzali
będą oszczędzać
będą oszczędzały
będą oszczędzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oszczędzajmy
2 os. oszczędzaj
oszczędzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oszczędzałbym
bym oszczędzał
oszczędzałabym
bym oszczędzała
oszczędzałobym
bym oszczędzało
oszczędzalibyśmy
byśmy oszczędzali
oszczędzałybyśmy
byśmy oszczędzały
2 os. oszczędzałbyś
byś oszczędzał
oszczędzałabyś
byś oszczędzała
oszczędzałobyś
byś oszczędzało
oszczędzalibyście
byście oszczędzali
oszczędzałybyście
byście oszczędzały
3 os. oszczędzałby
by oszczędzał
oszczędzałaby
by oszczędzała
oszczędzałoby
by oszczędzało
oszczędzaliby
by oszczędzali
oszczędzałyby
by oszczędzały

bezosobnik: oszczędzano by

bezokolicznik: oszczędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oszczędzając

gerundium: oszczędzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oszczędzanie
oszczędzania
D. oszczędzania
oszczędzań
C. oszczędzaniu
oszczędzaniom
B. oszczędzanie
oszczędzania
N. oszczędzaniem
oszczędzaniami
Ms. oszczędzaniu
oszczędzaniach
W. oszczędzanie
oszczędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oszczędzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzająca
D. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzającej
C. oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającemu
oszczędzającej
B. oszczędzającego
oszczędzającego
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzającą
N. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającą
Ms. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzający
oszczędzający
oszczędzające
oszczędzające
D. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
C. oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
oszczędzającym
B. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzające
N. oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
oszczędzającymi
Ms. oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających
oszczędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oszczędzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oszczędzany
oszczędzany
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzana
D. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzanej
C. oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanemu
oszczędzanej
B. oszczędzanego
oszczędzanego
oszczędzany
oszczędzane
oszczędzaną
N. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzaną
Ms. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oszczędzani
oszczędzani
oszczędzane
oszczędzane
D. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
C. oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
oszczędzanym
B. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzane
N. oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
oszczędzanymi
Ms. oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych
oszczędzanych

odpowiednik aspektowy: oszczędzić

Składnia

bez ograniczeń + oszczędzać +
KOGO/CO
bez ograniczeń + oszczędzać +
CO + (KOMU)

Frazeologizmy

ktoś ciuła grosz do grosza
ktoś oszczędza grosz do grosza
Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj