UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rysować

Chronologizacja

XVI w., Bor
XVI w., Bańk

Pochodzenie

z śr.-w.-niem. rîʒen 'kreślić, rysować, pisać, wcinać, rzeźbić'

1. obrazek

Definicja

przedstawiać coś za pomocą kresek, konturów lub uproszczonych kształtów i form

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Połączenia

rysować dom, drzewo, karykaturę, komiksy, ludzi, portret, prostokąt, szkic, wykres
rysować kredą, kredkami, ołówkiem, patykiem, piórkiem, tuszem, węglem; cienką kreską
rysować na asfalcie, na kartce, na piasku, na tablicy
rysować z natury; od dziecka
lubić, uczyć (się), umieć rysować
rysować i malować

Cytaty

Dzieci chętnie rysują Kubusia i jego przyjaciół, identyfikują się z postaciami.

źródło: NKJP: polok-kin marlena: Nasz przyjaciel Kubuś Puchatek, Dziennik Zachodni, 2006-12-19

I zanim Karolcia zdążyła cokolwiek powiedzieć, mama podeszła do stolika i niebieską kredką zaczęła rysować ten kapelusz.

źródło: NKJP: Maria Krüger: Witaj Karolciu, 1970

Siedział na ławeczce przed domem i patykiem rysował na ziemi jakieś prostokąty.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rysuję	rysujemy
2 os.	rysujesz	rysujecie
3 os.	rysuje	rysują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałem +(e)m rysował	rysowałam +(e)m rysowała	rysowałom +(e)m rysowało	rysowaliśmy +(e)śmy rysowali	rysowałyśmy +(e)śmy rysowały
2 os.	rysowałeś +(e)ś rysował	rysowałaś +(e)ś rysowała	rysowałoś +(e)ś rysowało	rysowaliście +(e)ście rysowali	rysowałyście +(e)ście rysowały
3 os.	rysował	rysowała	rysowało	rysowali	rysowały

bezosobnik: rysowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rysował będę rysować	będę rysowała będę rysować	będę rysowało będę rysować	będziemy rysowali będziemy rysować	będziemy rysowały będziemy rysować
2 os.	będziesz rysował będziesz rysować	będziesz rysowała będziesz rysować	będziesz rysowało będziesz rysować	będziecie rysowali będziecie rysować	będziecie rysowały będziecie rysować
3 os.	będzie rysował będzie rysować	będzie rysowała będzie rysować	będzie rysowało będzie rysować	będą rysowali będą rysować	będą rysowały będą rysować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rysujmy
2 os.	rysuj	rysujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałbym bym rysował	rysowałabym bym rysowała	rysowałobym bym rysowało	rysowalibyśmy byśmy rysowali	rysowałybyśmy byśmy rysowały
2 os.	rysowałbyś byś rysował	rysowałabyś byś rysowała	rysowałobyś byś rysowało	rysowalibyście byście rysowali	rysowałybyście byście rysowały
3 os.	rysowałby by rysował	rysowałaby by rysowała	rysowałoby by rysowało	rysowaliby by rysowali	rysowałyby by rysowały

bezosobnik: rysowano by

bezokolicznik: rysować

imiesłów przysłówkowy współczesny: rysując

gerundium: rysowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rysowanie	rysowania
D.	rysowania	rysowań
C.	rysowaniu	rysowaniom
B.	rysowanie	rysowania
N.	rysowaniem	rysowaniami
Ms.	rysowaniu	rysowaniach
W.	rysowanie	rysowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rysujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysujący	rysujący	rysujący	rysujące	rysująca
D.	rysującego	rysującego	rysującego	rysującego	rysującej
C.	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującej
B.	rysującego	rysującego	rysujący	rysujące	rysującą
N.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującą
Ms.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysujący	rysujący	rysujące	rysujące
D.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących
C.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym
B.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujące
N.	rysującymi	rysującymi	rysującymi	rysującymi
Ms.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: rysowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysowany	rysowany	rysowany	rysowane	rysowana
D.	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanej
C.	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanej
B.	rysowanego	rysowanego	rysowany	rysowane	rysowaną
N.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowaną
Ms.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysowani	rysowani	rysowane	rysowane
D.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych
C.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym
B.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowane
N.	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi
Ms.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych

odpowiednik aspektowy: narysować

Składnia

rysować

KOGO/CO + (CZYM)

Skróty

rys.

2. tło obyczajowe

Definicja

przedstawiać w określony sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

rysować obraz społeczeństwa, plan, sylwetki myślicieli, tło obyczajowe

Cytaty

Dyrektor Okoń pozytywnie wyraża się o założeniach reformy oświaty. Na razie jednak nie dostrzega, by praktyka okazała się równie optymistyczna, jak rysują to autorzy reformy.

źródło: NKJP: Ryszard Wenta: Dobry start reformy, NTN Kartuzy, 1999-09-10

Różnice między deklarowanymi opiniami Polaków a ich rzeczywistymi zachowaniami, pokazane w raporcie „Sztuka odpowiedzialności” [...], rysują odpowiedzialność jako cechę aspiracyjną.

źródło: NKJP: ING Życie: trudna sztuka odpowiedzialności, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2010-05-27

[...] scenariusz jest bardzo dobry - sprawnie opowiada akcję, wyraźnie rysuje sylwetki psychologiczne bohaterów.

źródło: NKJP: „Musimy sobie pomagać”, Dziennik Polski, 2002-02-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rysuję	rysujemy
2 os.	rysujesz	rysujecie
3 os.	rysuje	rysują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałem +(e)m rysował	rysowałam +(e)m rysowała	rysowałom +(e)m rysowało	rysowaliśmy +(e)śmy rysowali	rysowałyśmy +(e)śmy rysowały
2 os.	rysowałeś +(e)ś rysował	rysowałaś +(e)ś rysowała	rysowałoś +(e)ś rysowało	rysowaliście +(e)ście rysowali	rysowałyście +(e)ście rysowały
3 os.	rysował	rysowała	rysowało	rysowali	rysowały

bezosobnik: rysowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rysował będę rysować	będę rysowała będę rysować	będę rysowało będę rysować	będziemy rysowali będziemy rysować	będziemy rysowały będziemy rysować
2 os.	będziesz rysował będziesz rysować	będziesz rysowała będziesz rysować	będziesz rysowało będziesz rysować	będziecie rysowali będziecie rysować	będziecie rysowały będziecie rysować
3 os.	będzie rysował będzie rysować	będzie rysowała będzie rysować	będzie rysowało będzie rysować	będą rysowali będą rysować	będą rysowały będą rysować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rysujmy
2 os.	rysuj	rysujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałbym bym rysował	rysowałabym bym rysowała	rysowałobym bym rysowało	rysowalibyśmy byśmy rysowali	rysowałybyśmy byśmy rysowały
2 os.	rysowałbyś byś rysował	rysowałabyś byś rysowała	rysowałobyś byś rysowało	rysowalibyście byście rysowali	rysowałybyście byście rysowały
3 os.	rysowałby by rysował	rysowałaby by rysowała	rysowałoby by rysowało	rysowaliby by rysowali	rysowałyby by rysowały

bezosobnik: rysowano by

bezokolicznik: rysować

imiesłów przysłówkowy współczesny: rysując

gerundium: rysowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rysowanie	rysowania
D.	rysowania	rysowań
C.	rysowaniu	rysowaniom
B.	rysowanie	rysowania
N.	rysowaniem	rysowaniami
Ms.	rysowaniu	rysowaniach
W.	rysowanie	rysowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rysujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysujący	rysujący	rysujący	rysujące	rysująca
D.	rysującego	rysującego	rysującego	rysującego	rysującej
C.	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującej
B.	rysującego	rysującego	rysujący	rysujące	rysującą
N.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującą
Ms.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysujący	rysujący	rysujące	rysujące
D.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących
C.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym
B.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujące
N.	rysującymi	rysującymi	rysującymi	rysującymi
Ms.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: rysowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysowany	rysowany	rysowany	rysowane	rysowana
D.	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanej
C.	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanej
B.	rysowanego	rysowanego	rysowany	rysowane	rysowaną
N.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowaną
Ms.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysowani	rysowani	rysowane	rysowane
D.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych
C.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym
B.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowane
N.	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi
Ms.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych

odpowiednik aspektowy: narysować

Składnia

rysować

3. powierzchnię

Definicja

robić na czymś cienkie, lekko wgłębione, podłużne ślady

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

rysować blat, karoserię, podłogę, szybę
rysować gwoździem, paznokciem, pazurem

Cytaty

Biały gołąb daremnie rysuje pazurami parapet okna

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980

Co robią pasażerowie w autobusach? Tną nożem siedzenia, wyrywają gąbkę, wykręcają śruby, uruchamiają gaśnice, rysują szyby i gryzmolą niezmywalnymi pisakami na skaju wulgarne napisy.

źródło: NKJP: Iza Salamon: Wszyscy zapłacą, Trybuna Śląska, 2002-02-07

Drewniane łyżki nie rysują teflonowych powierzchni wewnątrz naczyń i garnków, nie nagrzewają się też od gorących potraw. Często jednak wchłaniają różne substancje.

źródło: NKJP: Jadwiga Jenczelewska: Kuchenne cuda i sztuczki, Dziennik Zachodni, 2010-04-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rysuję	rysujemy
2 os.	rysujesz	rysujecie
3 os.	rysuje	rysują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałem +(e)m rysował	rysowałam +(e)m rysowała	rysowałom +(e)m rysowało	rysowaliśmy +(e)śmy rysowali	rysowałyśmy +(e)śmy rysowały
2 os.	rysowałeś +(e)ś rysował	rysowałaś +(e)ś rysowała	rysowałoś +(e)ś rysowało	rysowaliście +(e)ście rysowali	rysowałyście +(e)ście rysowały
3 os.	rysował	rysowała	rysowało	rysowali	rysowały

bezosobnik: rysowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rysował będę rysować	będę rysowała będę rysować	będę rysowało będę rysować	będziemy rysowali będziemy rysować	będziemy rysowały będziemy rysować
2 os.	będziesz rysował będziesz rysować	będziesz rysowała będziesz rysować	będziesz rysowało będziesz rysować	będziecie rysowali będziecie rysować	będziecie rysowały będziecie rysować
3 os.	będzie rysował będzie rysować	będzie rysowała będzie rysować	będzie rysowało będzie rysować	będą rysowali będą rysować	będą rysowały będą rysować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rysujmy
2 os.	rysuj	rysujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rysowałbym bym rysował	rysowałabym bym rysowała	rysowałobym bym rysowało	rysowalibyśmy byśmy rysowali	rysowałybyśmy byśmy rysowały
2 os.	rysowałbyś byś rysował	rysowałabyś byś rysowała	rysowałobyś byś rysowało	rysowalibyście byście rysowali	rysowałybyście byście rysowały
3 os.	rysowałby by rysował	rysowałaby by rysowała	rysowałoby by rysowało	rysowaliby by rysowali	rysowałyby by rysowały

bezosobnik: rysowano by

bezokolicznik: rysować

imiesłów przysłówkowy współczesny: rysując

gerundium: rysowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rysowanie	rysowania
D.	rysowania	rysowań
C.	rysowaniu	rysowaniom
B.	rysowanie	rysowania
N.	rysowaniem	rysowaniami
Ms.	rysowaniu	rysowaniach
W.	rysowanie	rysowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rysujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysujący	rysujący	rysujący	rysujące	rysująca
D.	rysującego	rysującego	rysującego	rysującego	rysującej
C.	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującemu	rysującej
B.	rysującego	rysującego	rysujący	rysujące	rysującą
N.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującą
Ms.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym	rysującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysujący	rysujący	rysujące	rysujące
D.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących
C.	rysującym	rysującym	rysującym	rysującym
B.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujące
N.	rysującymi	rysującymi	rysującymi	rysującymi
Ms.	rysujących	rysujących	rysujących	rysujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: rysowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rysowany	rysowany	rysowany	rysowane	rysowana
D.	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanego	rysowanej
C.	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanemu	rysowanej
B.	rysowanego	rysowanego	rysowany	rysowane	rysowaną
N.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowaną
Ms.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rysowani	rysowani	rysowane	rysowane
D.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych
C.	rysowanym	rysowanym	rysowanym	rysowanym
B.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowane
N.	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi	rysowanymi
Ms.	rysowanych	rysowanych	rysowanych	rysowanych

odpowiednik aspektowy: porysować

Składnia

rysować

CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 08.05.2023