UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nagi

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *nagъ

1.a człowiek

Definicja

taki, który nie ma na sobie ubrania

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek nagi'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły, jak kogoś Pan Bóg stworzył II, w stroju Adama II
antonimy:  ubrany
hiperonimy:  nieubrany

Połączenia

  • nagi aktor, człowiek, facet, kibic, mężczyzna, młodzieniec, trup; naga dziewczyna, kobieta, modelka, piękność, postać, tancerka; nagie dziecko; nadzy kochankowie; nagie zwłoki
  • nagi do pasa; od pasa w dół, od pasa w górę
  • niemal, prawie, wpół nagi
  • całkiem, całkowicie, kompletnie, zupełnie nagi

Cytaty

Obejrzała mnie od stóp do głów, a ja stałem, robiłem dobrą minę i powtarzałem w duchu, że dla lekarki widok prawie nagiego faceta to chleb powszedni.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

[...] nadzy Anglicy zaczynają biegać na golasa po krakowskim rynku i demolować knajpy.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Szast-prast: Goły Anglik na krakowskim rynku, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-28

Nowak usłyszał brzęk szkła i głośny krzyk zza okna. Wyszedł na balkon, nie zważając na to, że jest nagi. Trudno, najwyżej sąsiadka będzie miała o czym opowiadać.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

[...] syciłem się tą fantastyczną Florencją: miastem prawdziwych wariatów metafizycznych. Jak ten, napotkany dwie godziny temu u wylotu starego mostu, nagi do pasa, siwy niby to pustelnik.

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

1.b brzuch

Definicja

świadczący o byciu nieubranym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły

Połączenia

  • nagi biust, brzuch, tors, tyłek; naga dłoń, głowa, pupa, sylwetka, szyja; nagie ciało, ramię; nagie plecy; nagie kolana, łydki, nogi, piersi, pośladki, ręce, stopy, uda

Cytaty

[...] warszawska syrenka, symbol i legenda stolicy, jest znana mieszkańcom miasta z dwóch monumentów. W obu przedstawiona została przez rzeźbiarzy jako pół-kobieta, pół-ryba z nagim biustem.

źródło: NKJP: M.Barwicka: Za kulisami Miss World 2006: Piękno kosztuje, Tygodnik Ciechanowski, 2006-10-19

Marek siedział na workach z piaskiem i obserwował obóz. Widział opalonych żołnierzy z nagimi torsami. Na sznurku wisiały wyprane podkoszulki.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Tańczyły w środku tego kółka, klaskały, śmiały się, a ich nagie stopy były już całe zakurzone, szare jak bruk.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Sandra miała na sobie ciemną, obcisłą suknię, zmysłowo podkreślającą linię nóg i talii, a nagie jej ramiona tiul zwiewny spowijał.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Na jej szczupłym ciele kiecka prezentowała się znakomicie. Niewielki dekolt zasłaniał piersi, a plecy były nagie.

źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

2. zdjęcie

Definicja

przedstawiający osobę lub osoby bez ubrania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły

Połączenia

  • naga fotka, fotografia, rzeźba; nagie zdjęcie

Cytaty

[...] wysłanie swojego nagiego zdjęcia może skutkować przesłaniem go do kolejnych osób, a nawet umieszczeniem go w internecie. Gdy zdjęcie znajdzie się już w sieci, trudno właściwie cokolwiek z tym faktem zrobić.

źródło: NKJP: Michał Chudziński: Sextingowi mówią NIE źródło Dziennik Internautów, 2009-05-05

Dorosła uczennica zarabia kasę robiąc nagie fotki do pisma dla dorosłych.

źródło: NKJP: Uczennica w 'Playboyu' źródło forum.historia.org.pl, 2006-03-02

Wtedy to, w wieku XVI, tysiące starych i nowych nagich posągów w całej Europie pokrywają się w „miejscach wstydliwych” figowymi liśćmi.

źródło: NKJP: Andrzej Osęka: ARS EROTICA, Gazeta Wyborcza, 1994-01-28

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

Składnia

Rz + nagi + bez ograniczeń
szyk: neutralny

3. konar

Definicja

pot. 
niczym niepokryty

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły

Połączenia

  • nagi konar, pień; brzeg, szczyt; mur; miecz; naga gałązka, gałąź, topola; czaszka, kość, skóra; góra, kotlina, skała; podłoga; ściana; szabla, szpada; nagie drzewo; ostrze; wzgórze, zbocze

Cytaty

Siedział skulony na ławce osłoniętej plątaniną nagich gałęzi.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999

[...] rusza wielka machina, zrywa ostatnie liście, w ciągu kilku minut drzewa stoją nagie.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Dziś dobre popołudnie z M. u niej w domu. M. w peruce, M. w toczku o barwie wina, wreszcie M. bez nakrycia głowy, z prawie nagą czaszką, z ładną, ciepłą twarzą i żywymi oczami.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Jedynym sprzętem [...] było tutaj długie, żelazne, wystawione na środek łóżko. Składało się z ramy i z nagich sprężyn, chociaż do obu dłuższych boków miało poprzytwierdzane po dwie metalowe obręcze niewielkiej średnicy.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Biel i pustka ścian, nagie podłogi, samotne meble - tak postrzegamy minimalizm na pierwszy rzut oka. Mało przytulnie, to prawda.

źródło: NKJP: Mniej znaczy więcej, prasa, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

4. hak

Definicja

pot. 
niczym niezapełniony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły
hiperonimy:  pusty

Połączenia

  • nagie haki, półki

Cytaty

Rok 1989 to nie tylko upadek komunizmu w Polsce, ale również koniec pewnej epoki. W niepamięć odeszły puste sklepowe półki, nagie haki i gigantyczne kolejki.

źródło: Internet

„Panie Stefanie, nie mam smalcu, ale z taką wiejską, prawdziwą kiełbasą to by pan pewnie też zjadł?” „Ostatecznie mogę, choć mi potem między zębami chrzęści”, uradował się z dowcipu i znów pokazał nagie dziąsła.

źródło: NKJP: BALTAZAR: Pan Stefan ma honor!, Gazeta Poznańska, 2003-02-08

Dziś u zbiegu ulic Piotrkowskiej i Radwańskiej stoi naga konstrukcja budynku, a wiatr rozrzuca po okolicy kawałki styropianu. Czy ta budowa wreszcie zostanie wznowiona?

źródło: NKJP: Paweł Spodenkiewicz: Agent, rajdowiec i pan Borowiecki, Dziennik Łódzki, 2005-03-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

5. żarówka

Definicja

pot. 
pozbawiony jakichkolwiek dodatków

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły

Połączenia

  • naga żarówka; nagie okno

Cytaty

Włączyli prąd i nad nami zabłysła zwisająca z sufitu naga żarówka.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Skandynawowie nie ukrywają wnętrz swoich domów za parawanem grubych zasłon i firanek. Okna są na ogół nagie.

źródło: Internet

Firma zaproponowała [...] wszystkim skorzystanie z programu dobrowolnych odejść. Osobom, które się zdecydują, firma wypłaci dodatkowe odszkodowanie - równowartość dwóch miesięcznych pensji. [...] Czyżby pracownicy tak dali się „wyrolować” - za 2 nagie pensje!?

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

6. prawda

Definicja

taki, który zawiera najistotniejszą treść czegoś bez dodatkowej interpretacji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goły

Połączenia

  • naga prawda, rzeczywistość; nagie życie; nagie fakty

Cytaty

[...] i my chcemy wejść do NATO, by mieć pewność, że jak do czegoś dojdzie, to Amerykanie przyjdą i uratują. Taka jest naga prawda, ale jest nią także to, że oni wcale przychodzić tu nie chcą.

źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996

Nie ma argumentów lepszych niż nagie fakty.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Jej publiczne zwierzenia były jak gotowy scenariusz filmowy, wstrząsające w swej nagiej szczerości.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Pornografia pod płaszczykiem, Polityka, 2005-02-19

Dokumenty, nad którymi obradujemy, zawierają brutalne zderzenie wyidealizowanych wyobrażeń o drodze do nowej, lepszej gospodarki z nagą rzeczywistością, z katastrofalnym załamaniem się finansów państwa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.01.1992

Jego rozpacz jest naga, bezbronna i pozbawiona nadziei.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Strzęp całunu, Polityka, 2003-10-04

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
D. nagiego
nagiego
nagiego
nagiego
nagiej
C. nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiemu
nagiej
B. nagiego
nagiego
nagi
nagie
nagą
N. nagim
nagim
nagim
nagim
nagą
Ms. nagim
nagim
nagim
nagim
nagiej
W. nagi
nagi
nagi
nagie
naga
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadzy
nadzy
nagie
nagie
D. nagich
nagich
nagich
nagich
C. nagim
nagim
nagim
nagim
B. nagich
nagich
nagich
nagie
N. nagimi
nagimi
nagimi
nagimi
Ms. nagich
nagich
nagich
nagich
W. nadzy
nadzy
nagie
nagie

Frazeologizmy

do naga
naga dusza
Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj