UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przymknąć się

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI
Inne znaczenie: 'przybyć, nadejść'

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przymknę się
przymkniemy się
2 os. przymkniesz się
przymkniecie się
3 os. przymknie się
przymkną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przymknąłem się
+(e)m się przymknął
przymknęłam się
+(e)m się przymknęła
przymknęłom się
+(e)m się przymknęło
przymknęliśmy się
+(e)śmy się przymknęli
przymknęłyśmy się
+(e)śmy się przymknęły
2 os. przymknąłeś się
+(e)ś się przymknął
przymknęłaś się
+(e)ś się przymknęła
przymknęłoś się
+(e)ś się przymknęło
przymknęliście się
+(e)ście się przymknęli
przymknęłyście się
+(e)ście się przymknęły
3 os. przymknął się
przymknęła się
przymknęło się
przymknęli się
przymknęły się

bezosobnik: przymknięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przymknijmy się
2 os. przymknij się
przymknijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przymknąłbym się
bym się przymknął
przymknęłabym się
bym się przymknęła
przymknęłobym się
bym się przymknęło
przymknęlibyśmy się
byśmy się przymknęli
przymknęłybyśmy się
byśmy się przymknęły
2 os. przymknąłbyś się
byś się przymknął
przymknęłabyś się
byś się przymknęła
przymknęłobyś się
byś się przymknęło
przymknęlibyście się
byście się przymknęli
przymknęłybyście się
byście się przymknęły
3 os. przymknąłby się
by się przymknął
przymknęłaby się
by się przymknęła
przymknęłoby się
by się przymknęło
przymknęliby się
by się przymknęli
przymknęłyby się
by się przymknęły

bezosobnik: przymknięto by się

bezokolicznik: przymknąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przymknąwszy się

gerundium: przymknięcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przymknięcie się
przymknięcia się
D. przymknięcia się
przymknięć się
C. przymknięciu się
przymknięciom się
B. przymknięcie się
przymknięcia się
N. przymknięciem się
przymknięciami się
Ms. przymknięciu się
przymknięciach się
W. przymknięcie się
przymknięcia się

odpowiednik aspektowy: przymykać się

Pochodzenie

Zob. mknąć

1. o oknie

Definicja

prawie się zamknąć

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

antonimy:  otworzyć się, rozewrzeć się, roztworzyć się

Połączenia

  • przysłona przymknęła się; drzwi, oczy przymknęły się

Cytaty

– Chwileczkę – powiedział Marek, podchodząc do drzwi garażu, bo jedna część przymknęła się.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Rozchylone usta przymknęły się.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Nie minęło piętnaście sekund, kiedy za kobietą przymknęły się drzwi.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Tę podróż zapamięta do końca życia - tuż przed godz. 18, gdy stała już na stopniu wagonu nr 6, jego otwarte drzwi nagle przymknęły się z impetem, a siła ich uderzenia zepchnęła pasażerkę na tory.

źródło: NKJP: Kolejowa pułapka, Dziennik Polski, 2003-07-07

Cyfrowe lustrzanki Pentaxa mają nieco okrojony bagnet - pozbawiony dźwigienki przenoszącej informację o ilości działek, o jaką przymknie się przysłona w momencie ekspozycji.

źródło: NKJP: Internet

2. o człowieku

Definicja

pot. 
przestać mówić

Noty o użyciu

Użycie w tr. rozk. uważane za bardzo niegrzeczne.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przytkać się, zamknąć się
hiperonimy:  zamilknąć

Cytaty

Przymknij się, Rysa, dobrze?

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie

– Przymknij się, ty potworze! – Dzieciaki, spokój! Jezus, Maria! Za pół godziny będzie tu babcia.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999

Przymknij się, za dużo gadasz.

źródło: Internet: komixxy.pl

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj