UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukazać się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. kazać

1. w drzwiach

Definicja

stać się widocznym od pewnego momentu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  objawić się, odkryć się, otworzyć się, pojawić się, pokazać się
antonimy:  zniknąć

Połączenia

  • jakiś widok ukazał się; słońce ukazało się
  • ukazać się oczom
  • ukazać się na ekranie
  • ukazać się w drzwiach, w korytarzu, w oknie, w progu, w szparze; w mroku, w oddali
  • ukazać się za szybą, za zakrętem

Cytaty

Skręciliśmy w lewo obok apteki i - ukazały się schody.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Drzwi wejściowe się uchyliły i ukazała się w nich Wioletta w towarzystwie nieznanego im mężczyzny.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

W poświacie zachodu ukazali się pasterze pędzący stada do wodopoju.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Spoglądałem na drzwi z pewnej odległości, czekając na powrót wspólnika. Ukazał się niebawem, rozejrzał wokoło i szybkim krokiem ruszył przed siebie.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Siedli do stołu, wypili, zakąsili, pogadali o tym i owym - i nim stryj zdążył przejść do rzeczy, dno ukazało się w butelce.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukażę się
 ukażemy się
2 os. ukażesz się
 ukażecie się
3 os. ukaże się
 ukażą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazałem się
+(e)m się ukazał
 ukazałam się
+(e)m się ukazała
 ukazałom się
+(e)m się ukazało
 ukazaliśmy się
+(e)śmy się ukazali
 ukazałyśmy się
+(e)śmy się ukazały
2 os. ukazałeś się
+(e)ś się ukazał
 ukazałaś się
+(e)ś się ukazała
 ukazałoś się
+(e)ś się ukazało
 ukazaliście się
+(e)ście się ukazali
 ukazałyście się
+(e)ście się ukazały
3 os. ukazał się
 ukazała się
 ukazało się
 ukazali się
 ukazały się

bezosobnik: ukazano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukażmy się
2 os. ukaż się
 ukażcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazałbym się
bym się ukazał
 ukazałabym się
bym się ukazała
 ukazałobym się
bym się ukazało
 ukazalibyśmy się
byśmy się ukazali
 ukazałybyśmy się
byśmy się ukazały
2 os. ukazałbyś się
byś się ukazał
 ukazałabyś się
byś się ukazała
 ukazałobyś się
byś się ukazało
 ukazalibyście się
byście się ukazali
 ukazałybyście się
byście się ukazały
3 os. ukazałby się
by się ukazał
 ukazałaby się
by się ukazała
 ukazałoby się
by się ukazało
 ukazaliby się
by się ukazali
 ukazałyby się
by się ukazały

bezosobnik: ukazano by się

bezokolicznik: ukazać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukazawszy się

gerundium: ukazanie się

odpowiednik aspektowy: ukazywać się

Składnia

bez ograniczeń + ukazać się +
(GDZIE)

2. w księgarniach

Definicja

zostać opublikowanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyjść

Połączenia

  • artykuł, krążek, singiel, jakiś tekst, wywiad..., przekład, któryś tom czegoś ukazał się; książka, płyta, powieść, relacja z czegoś ukazała się; ogłoszenie, któreś wydanie czegoś, jakieś wydawnictwo ukazało się
  • ukazać się drukiem, nakładem jakiegoś wydawnictwa
  • ukazać się na rynku, na półkach (księgarskich)
  • ukazać się pod jakimś tytułem
  • ukazać się w czasopiśmie, w gazetach, w księgarniach, w prasie; w którymś roku

Cytaty

Nikt z obecnych nie miał wcześniej okazji zobaczyć Koprowskiego na własne oczy, a na jednym jedynym jego zdjęciu, jakie ukazało się swego czasu w miesięczniku [...], widać było tylko wielką czapkę bejsbolówkę i monstrualne ciemne okulary.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

W parę dni po ukazaniu się książki do wydawnictwa przyszedł list od czytelnika.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Powoli, z mozołem rysowane plansze rodziły się ponad dwa lata - nie mając nadziei, że kiedykolwiek znajdą wydawcę i ukażą się jako całość.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Ta kupa bzdur ukazała się na pierwszej stronie „Naszych Wiadomości” pod znamiennym tytułem: „Język władzy, czyli dlaczego nie możemy się porozumieć”.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukażę się
 ukażemy się
2 os. ukażesz się
 ukażecie się
3 os. ukaże się
 ukażą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazałem się
+(e)m się ukazał
 ukazałam się
+(e)m się ukazała
 ukazałom się
+(e)m się ukazało
 ukazaliśmy się
+(e)śmy się ukazali
 ukazałyśmy się
+(e)śmy się ukazały
2 os. ukazałeś się
+(e)ś się ukazał
 ukazałaś się
+(e)ś się ukazała
 ukazałoś się
+(e)ś się ukazało
 ukazaliście się
+(e)ście się ukazali
 ukazałyście się
+(e)ście się ukazały
3 os. ukazał się
 ukazała się
 ukazało się
 ukazali się
 ukazały się

bezosobnik: ukazano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukażmy się
2 os. ukaż się
 ukażcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazałbym się
bym się ukazał
 ukazałabym się
bym się ukazała
 ukazałobym się
bym się ukazało
 ukazalibyśmy się
byśmy się ukazali
 ukazałybyśmy się
byśmy się ukazały
2 os. ukazałbyś się
byś się ukazał
 ukazałabyś się
byś się ukazała
 ukazałobyś się
byś się ukazało
 ukazalibyście się
byście się ukazali
 ukazałybyście się
byście się ukazały
3 os. ukazałby się
by się ukazał
 ukazałaby się
by się ukazała
 ukazałoby się
by się ukazało
 ukazaliby się
by się ukazali
 ukazałyby się
by się ukazały

bezosobnik: ukazano by się

bezokolicznik: ukazać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukazawszy się

gerundium: ukazanie się

odpowiednik aspektowy: ukazywać się

Składnia

Rznieżywotny + ukazać się +
(GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN