UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potrząsnąć

Chronologizacja

1500, SStp
Datacja przybliżona

Pochodzenie

Zob. trząść

1. głową

Definicja

poruszyć kimś lub czymś energicznie kilka razy

Wymowa

[potsząsnońć] lub pot. [poczsząsnońć]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • potrząsnąć drzewem, gałęzią, głową, łbem, ramieniem, czyjąś dłonią, ręką, włosami
  • potrząsnąć energicznie, lekko, mocno, niecierpliwie, przecząco

Cytaty

Pater przerwał, chwycił kobietę za ramiona i potrząsnął nią. - Mów!

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

- Słuchaj, powiedz mi, ale szczerze. Nie ożeniłeś się... czy to z powodu matki?
Potrząsnąłem energicznie głową.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

W dolnej szufladzie natknął się na piersiówkę. Potrząsnął nią. Była pusta.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Na dnie leżała jakaś długa, biała glista, a w całej butelce, po potrząśnięciu, pływały mniejsze robaki.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsnę
potrząśniemy
2 os. potrząśniesz
potrząśniecie
3 os. potrząśnie
potrząsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsnąłem
+(e)m potrząsnął
potrząsnęłam
+(e)m potrząsnęła
potrząsnęłom
+(e)m potrząsnęło
potrząsnęliśmy
+(e)śmy potrząsnęli
potrząsnęłyśmy
+(e)śmy potrząsnęły
2 os. potrząsnąłeś
+(e)ś potrząsnął
potrząsnęłaś
+(e)ś potrząsnęła
potrząsnęłoś
+(e)ś potrząsnęło
potrząsnęliście
+(e)ście potrząsnęli
potrząsnęłyście
+(e)ście potrząsnęły
3 os. potrząsnął
potrząsnęła
potrząsnęło
potrząsnęli
potrząsnęły

bezosobnik: potrząśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząśnijmy
2 os. potrząśnij
potrząśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsnąłbym
bym potrząsnął
potrząsnęłabym
bym potrząsnęła
potrząsnęłobym
bym potrząsnęło
potrząsnęlibyśmy
byśmy potrząsnęli
potrząsnęłybyśmy
byśmy potrząsnęły
2 os. potrząsnąłbyś
byś potrząsnął
potrząsnęłabyś
byś potrząsnęła
potrząsnęłobyś
byś potrząsnęło
potrząsnęlibyście
byście potrząsnęli
potrząsnęłybyście
byście potrząsnęły
3 os. potrząsnąłby
by potrząsnął
potrząsnęłaby
by potrząsnęła
potrząsnęłoby
by potrząsnęło
potrząsnęliby
by potrząsnęli
potrząsnęłyby
by potrząsnęły

bezosobnik: potrząśnięto by

bezokolicznik: potrząsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potrząsnąwszy

gerundium: potrząśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potrząśnięcie
potrząśnięcia
D. potrząśnięcia
potrząśnięć
C. potrząśnięciu
potrząśnięciom
B. potrząśnięcie
potrząśnięcia
N. potrząśnięciem
potrząśnięciami
Ms. potrząśnięciu
potrząśnięciach
W. potrząśnięcie
potrząśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: potrząśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząśnięty
potrząśnięty
potrząśnięty
potrząśnięte
potrząśnięta
D. potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętej
C. potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętej
B. potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśnięty
potrząśnięte
potrząśniętą
N. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętą
Ms. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząśnięci
potrząśnięci
potrząśnięte
potrząśnięte
D. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
C. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
B. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśnięte
N. potrząśniętymi
potrząśniętymi
potrząśniętymi
potrząśniętymi
Ms. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych

odpowiednik aspektowy: potrząsać

Składnia

bez ograniczeń + potrząsnąć +
KIM/CZYM

2. ludzkością

Definicja

uświadomić coś komuś zdecydowanie, aby skłonić go do zmian

Wymowa

[potsząsnońć] lub pot. [poczsząsnońć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Idealnie byłoby wezwać na Powązki kompanię czołgów typu TP-91 Twardy, niech [...] potrząsną miastem, niech walą odłamkowymi w billboardy [...] tak długo, aż wszystkim ludziom, stumanionym reklamami [...] otworzą się oczy!

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

[...] wszystko podskakiwało wraz ze mną [...], jakby Pana Boga znudziło nasze monotonne wirowanie i postanowił potrząsnąć nieco ludzkością, by nabrała radości życia.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Ale Euzebek jeszcze to wszystko usprawni, oj, usprawni! Potrząśnie tym całym towarzystwem...

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005

Chciałbym, żeby drugi w ciągu kilku tygodni przypadek rozstrzelania policjantów poruszył nie tylko opinię publiczną i skłonił do większej elokwencji polityków, ale też potrząsnął strukturami policji.

źródło: NKJP: Ciężko być dumnym, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-05-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsnę
potrząśniemy
2 os. potrząśniesz
potrząśniecie
3 os. potrząśnie
potrząsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsnąłem
+(e)m potrząsnął
potrząsnęłam
+(e)m potrząsnęła
potrząsnęłom
+(e)m potrząsnęło
potrząsnęliśmy
+(e)śmy potrząsnęli
potrząsnęłyśmy
+(e)śmy potrząsnęły
2 os. potrząsnąłeś
+(e)ś potrząsnął
potrząsnęłaś
+(e)ś potrząsnęła
potrząsnęłoś
+(e)ś potrząsnęło
potrząsnęliście
+(e)ście potrząsnęli
potrząsnęłyście
+(e)ście potrząsnęły
3 os. potrząsnął
potrząsnęła
potrząsnęło
potrząsnęli
potrząsnęły

bezosobnik: potrząśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząśnijmy
2 os. potrząśnij
potrząśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsnąłbym
bym potrząsnął
potrząsnęłabym
bym potrząsnęła
potrząsnęłobym
bym potrząsnęło
potrząsnęlibyśmy
byśmy potrząsnęli
potrząsnęłybyśmy
byśmy potrząsnęły
2 os. potrząsnąłbyś
byś potrząsnął
potrząsnęłabyś
byś potrząsnęła
potrząsnęłobyś
byś potrząsnęło
potrząsnęlibyście
byście potrząsnęli
potrząsnęłybyście
byście potrząsnęły
3 os. potrząsnąłby
by potrząsnął
potrząsnęłaby
by potrząsnęła
potrząsnęłoby
by potrząsnęło
potrząsnęliby
by potrząsnęli
potrząsnęłyby
by potrząsnęły

bezosobnik: potrząśnięto by

bezokolicznik: potrząsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potrząsnąwszy

gerundium: potrząśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potrząśnięcie
potrząśnięcia
D. potrząśnięcia
potrząśnięć
C. potrząśnięciu
potrząśnięciom
B. potrząśnięcie
potrząśnięcia
N. potrząśnięciem
potrząśnięciami
Ms. potrząśnięciu
potrząśnięciach
W. potrząśnięcie
potrząśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: potrząśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząśnięty
potrząśnięty
potrząśnięty
potrząśnięte
potrząśnięta
D. potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśniętej
C. potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętemu
potrząśniętej
B. potrząśniętego
potrząśniętego
potrząśnięty
potrząśnięte
potrząśniętą
N. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętą
Ms. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząśnięci
potrząśnięci
potrząśnięte
potrząśnięte
D. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
C. potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
potrząśniętym
B. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśnięte
N. potrząśniętymi
potrząśniętymi
potrząśniętymi
potrząśniętymi
Ms. potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych
potrząśniętych

Składnia

bez ograniczeń + potrząsnąć +
KIM

Frazeologizmy

ktoś potrząsnął kiesą
ktoś potrząsnął sakiewką
ktoś potrząsnął szabelką
Data ostatniej modyfikacji: 30.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj