UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poruszyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. ruszyć

1. gałęzią

Definicja

sprawić, że coś zmieni swoje położenie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

podmuch, powiew, wiatr poruszył czymś
poruszyć flagą, gałęziami, konarami, liśćmi; głową, palcami, rękami, ustami, wargami

Cytaty

	Rozejrzał się, poruszył barkami, poprawiając przewieszony przez plecy miecz. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992
	Ująwszy stojący przy jej nakryciu srebrny dzwonek, poruszyła nim kilkakrotnie. źródło: NKJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1960
	Czworonóg poruszył sterczącymi uszami. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo : komedia romantyczna, 2004
	Podmuch wiatru poruszył gałęziami drzew, z kościoła odezwały się dzwony. „Dwunasta” - zakołatało mu w głowie. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poruszę	poruszymy
2 os.	poruszysz	poruszycie
3 os.	poruszy	poruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłem +(e)m poruszył	poruszyłam +(e)m poruszyła	poruszyłom +(e)m poruszyło	poruszyliśmy +(e)śmy poruszyli	poruszyłyśmy +(e)śmy poruszyły
2 os.	poruszyłeś +(e)ś poruszył	poruszyłaś +(e)ś poruszyła	poruszyłoś +(e)ś poruszyło	poruszyliście +(e)ście poruszyli	poruszyłyście +(e)ście poruszyły
3 os.	poruszył	poruszyła	poruszyło	poruszyli	poruszyły

bezosobnik: poruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poruszmy
2 os.	porusz	poruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłbym bym poruszył	poruszyłabym bym poruszyła	poruszyłobym bym poruszyło	poruszylibyśmy byśmy poruszyli	poruszyłybyśmy byśmy poruszyły
2 os.	poruszyłbyś byś poruszył	poruszyłabyś byś poruszyła	poruszyłobyś byś poruszyło	poruszylibyście byście poruszyli	poruszyłybyście byście poruszyły
3 os.	poruszyłby by poruszył	poruszyłaby by poruszyła	poruszyłoby by poruszyło	poruszyliby by poruszyli	poruszyłyby by poruszyły

bezosobnik: poruszono by

bezokolicznik: poruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poruszywszy

gerundium: poruszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poruszenie	poruszenia
D.	poruszenia	poruszeń
C.	poruszeniu	poruszeniom
B.	poruszenie	poruszenia
N.	poruszeniem	poruszeniami
Ms.	poruszeniu	poruszeniach
W.	poruszenie	poruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: poruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poruszony	poruszony	poruszony	poruszone	poruszona
D.	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonej
C.	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonej
B.	poruszonego	poruszonego	poruszony	poruszone	poruszoną
N.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszoną
Ms.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poruszeni	poruszeni	poruszone	poruszone
D.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych
C.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym
B.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszone
N.	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi
Ms.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych

Składnia

poruszyć

CZYM

2. problem

Definicja

wymienić jakiś problem i odnieść się do niego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

poruszyć kwestię, problem, problematykę, sprawę, temat, tematykę, zagadnienie
poruszyć na łamach prasy, na zebraniu
poruszyć w artykule, w prasie

Cytaty

Cleveland był pierwszym prezydentem amerykańskim, który w orędziu do Kongresu w 1887 r. poruszył sprawę stosunków między pracodawcami i pracobiorcami.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Krótkie odpowiedzi Podgórskiego, a przede wszystkim jego obecne milczenie, uświadomiły mu, jak niebezpieczny temat poruszył.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poruszę	poruszymy
2 os.	poruszysz	poruszycie
3 os.	poruszy	poruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłem +(e)m poruszył	poruszyłam +(e)m poruszyła	poruszyłom +(e)m poruszyło	poruszyliśmy +(e)śmy poruszyli	poruszyłyśmy +(e)śmy poruszyły
2 os.	poruszyłeś +(e)ś poruszył	poruszyłaś +(e)ś poruszyła	poruszyłoś +(e)ś poruszyło	poruszyliście +(e)ście poruszyli	poruszyłyście +(e)ście poruszyły
3 os.	poruszył	poruszyła	poruszyło	poruszyli	poruszyły

bezosobnik: poruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poruszmy
2 os.	porusz	poruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłbym bym poruszył	poruszyłabym bym poruszyła	poruszyłobym bym poruszyło	poruszylibyśmy byśmy poruszyli	poruszyłybyśmy byśmy poruszyły
2 os.	poruszyłbyś byś poruszył	poruszyłabyś byś poruszyła	poruszyłobyś byś poruszyło	poruszylibyście byście poruszyli	poruszyłybyście byście poruszyły
3 os.	poruszyłby by poruszył	poruszyłaby by poruszyła	poruszyłoby by poruszyło	poruszyliby by poruszyli	poruszyłyby by poruszyły

bezosobnik: poruszono by

bezokolicznik: poruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poruszywszy

gerundium: poruszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poruszenie	poruszenia
D.	poruszenia	poruszeń
C.	poruszeniu	poruszeniom
B.	poruszenie	poruszenia
N.	poruszeniem	poruszeniami
Ms.	poruszeniu	poruszeniach
W.	poruszenie	poruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: poruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poruszony	poruszony	poruszony	poruszone	poruszona
D.	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonej
C.	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonej
B.	poruszonego	poruszonego	poruszony	poruszone	poruszoną
N.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszoną
Ms.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poruszeni	poruszeni	poruszone	poruszone
D.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych
C.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym
B.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszone
N.	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi
Ms.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych

Składnia

poruszyć

3. czyjeś serce

Definicja

wzbudzić w kimś emocje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

informacja, wiadomość poruszyła kogoś
poruszony do głębi, do żywego

Cytaty

Dramatyczne apele, które za pośrednictwem powstańczych radiostacji popłynęły w świat, poruszyły międzynarodową opinię publiczną.

źródło: NKJP: Edward Kołodziejczyk: Tryptyk warszawski, 1984

Po to te informacje są podawane, żeby poruszyć sumienia, żeby przypomnieć, żeby wywołać protest, ruch, reakcję.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000

Była poruszona do głębi spotkaniem ze starą Polką. Jej tragiczne losy przemówiły do Elizabeth, być może dlatego, że spotkała ją w szczególnym momencie swojego życia [...], tysiące mil od domu, samotna w tym mieście.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Imię twoje, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poruszę	poruszymy
2 os.	poruszysz	poruszycie
3 os.	poruszy	poruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłem +(e)m poruszył	poruszyłam +(e)m poruszyła	poruszyłom +(e)m poruszyło	poruszyliśmy +(e)śmy poruszyli	poruszyłyśmy +(e)śmy poruszyły
2 os.	poruszyłeś +(e)ś poruszył	poruszyłaś +(e)ś poruszyła	poruszyłoś +(e)ś poruszyło	poruszyliście +(e)ście poruszyli	poruszyłyście +(e)ście poruszyły
3 os.	poruszył	poruszyła	poruszyło	poruszyli	poruszyły

bezosobnik: poruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poruszmy
2 os.	porusz	poruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszyłbym bym poruszył	poruszyłabym bym poruszyła	poruszyłobym bym poruszyło	poruszylibyśmy byśmy poruszyli	poruszyłybyśmy byśmy poruszyły
2 os.	poruszyłbyś byś poruszył	poruszyłabyś byś poruszyła	poruszyłobyś byś poruszyło	poruszylibyście byście poruszyli	poruszyłybyście byście poruszyły
3 os.	poruszyłby by poruszył	poruszyłaby by poruszyła	poruszyłoby by poruszyło	poruszyliby by poruszyli	poruszyłyby by poruszyły

bezosobnik: poruszono by

bezokolicznik: poruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poruszywszy

gerundium: poruszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poruszenie	poruszenia
D.	poruszenia	poruszeń
C.	poruszeniu	poruszeniom
B.	poruszenie	poruszenia
N.	poruszeniem	poruszeniami
Ms.	poruszeniu	poruszeniach
W.	poruszenie	poruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: poruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poruszony	poruszony	poruszony	poruszone	poruszona
D.	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonego	poruszonej
C.	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonemu	poruszonej
B.	poruszonego	poruszonego	poruszony	poruszone	poruszoną
N.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszoną
Ms.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poruszeni	poruszeni	poruszone	poruszone
D.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych
C.	poruszonym	poruszonym	poruszonym	poruszonym
B.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszone
N.	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi	poruszonymi
Ms.	poruszonych	poruszonych	poruszonych	poruszonych

Składnia

poruszyć

KOGO/CO

Frazeologizmy

coś/ktoś poruszyło/poruszył jakąś strunę w kimś
ktoś nie może ruszyć ręką ani nogą
ktoś nie może poruszyć ręką ani nogą
ktoś poruszył niebo i ziemię
ktoś poruszył wszystkie sprężyny

Data ostatniej modyfikacji: 23.06.2014