UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

porzucić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN: pod: porónić niechcąc, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rzucić

1. dobytek

Definicja

oddalić się z jakiegoś miejsca, zostawiając tam określone przedmioty i nie interesować się, co się z nimi dalej będzie działo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opuścić

Połączenia

złodzieje porzucili coś
porzucić auto, łup, samochód, zwłoki
natychmiast porzucić
porzucony sprzęt
porzucone domy, maszyny, pojazdy, wraki; psy

Cytaty

	Przestępcy porzucili samochód na autostradzie w pobliżu miejscowości Grambow i dalej uciekali pieszo. źródło: KWSJP: Izabella Jachimska: Szturmem przez granicę, Super Express, 1998, nr 61
	[...] rodzice Jerzego porzucili Kielecczyznę i jako jedni z ostatnich osiedli w Mosinach. źródło: KWSJP: Bogdan Wasztyl: Wyścig, 1998
	Łabędzica porzuciła gniazdo z jajkami. źródło: NKJP: ATA: Nie będzie małych łabędzi, Echo Dnia, 2005-06-08
	Gdy Sowieci porzucili Mongolię w 1991 r., kraj pozostał bez paliw i przemysłowych towarów spożywczych oraz technicznych. źródło: KWSJP: Mongolia, prasa, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	porzucę	porzucimy
2 os.	porzucisz	porzucicie
3 os.	porzuci	porzucą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłem +(e)m porzucił	porzuciłam +(e)m porzuciła	porzuciłom +(e)m porzuciło	porzuciliśmy +(e)śmy porzucili	porzuciłyśmy +(e)śmy porzuciły
2 os.	porzuciłeś +(e)ś porzucił	porzuciłaś +(e)ś porzuciła	porzuciłoś +(e)ś porzuciło	porzuciliście +(e)ście porzucili	porzuciłyście +(e)ście porzuciły
3 os.	porzucił	porzuciła	porzuciło	porzucili	porzuciły

bezosobnik: porzucono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		porzućmy
2 os.	porzuć	porzućcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłbym bym porzucił	porzuciłabym bym porzuciła	porzuciłobym bym porzuciło	porzucilibyśmy byśmy porzucili	porzuciłybyśmy byśmy porzuciły
2 os.	porzuciłbyś byś porzucił	porzuciłabyś byś porzuciła	porzuciłobyś byś porzuciło	porzucilibyście byście porzucili	porzuciłybyście byście porzuciły
3 os.	porzuciłby by porzucił	porzuciłaby by porzuciła	porzuciłoby by porzuciło	porzuciliby by porzucili	porzuciłyby by porzuciły

bezosobnik: porzucono by

bezokolicznik: porzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: porzuciwszy

gerundium: porzucenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	porzucenie	porzucenia
D.	porzucenia	porzuceń
C.	porzuceniu	porzuceniom
B.	porzucenie	porzucenia
N.	porzuceniem	porzuceniami
Ms.	porzuceniu	porzuceniach
W.	porzucenie	porzucenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: porzucony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	porzucony	porzucony	porzucony	porzucone	porzucona
D.	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconej
C.	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconej
B.	porzuconego	porzuconego	porzucony	porzucone	porzuconą
N.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconą
Ms.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	porzuceni	porzuceni	porzucone	porzucone
D.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych
C.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym
B.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzucone
N.	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi
Ms.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych

odpowiednik aspektowy: porzucać

Składnia

Rz_żywotny

porzucić

2. żonę

Definicja

zerwać związek z bliską osobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opuścić, rzucić

Połączenia

matka porzuciła
porzucić dziewczynę, męża, rodzinę, żonę
porzucony kochanek
porzucone dzieci

Cytaty

	Zastraszony przez reżim Ambasador porzucił nawet kobietę swojego życia, byle się nie narazić. źródło: KWSJP: Daniel Passent: Ambasador, Polityka, 1995, nr 21
	Popełnił samobójstwo w metrze, bo porzuciła go dziewczyna - policjanci są już pewni motywu samobójczej śmierci 24-latka, który w niedzielę w nocy rzucił się pod metro na stacji Racławicka. źródło: KWSJP: BOND: Śmierć w rzece i w metrze, Super Express, 1998, nr 7/4
	Na polecenie Stolicy Apostolskiej porzucił żonę, potem został zesłany do jednego z podrzymskich klasztorów, gdzie miał odbyć pokutę. źródło: KWSJP: Kazimierz Sikorski: Czy powstanie kod szatana?, Super Express, 2006
	Dla Roksany Marcin porzucił inną, która niedawno urodziła jego dziecko. źródło: KWSJP: Piotr Pytlakowski: Mord na skarpie, Polityka, 2005
	A zatem, jeśli właśnie zostałaś porzucona lub doszło do tego wiele lat temu, ale wciąż czujesz się tak, jak gdyby w twoim sercu tkwił ostry nóż, albo może spodziewasz się, że do rozstania może dojść każdego dnia, przejrzyj przygotowany przez nas plan awaryjny na dzień zerwania. źródło: KWSJP: Cosmobiblia rozstań, czyli co robić, gdy wymarzony chłopak puści cię kantem, Cosmopolitan, 2001, nr 03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	porzucę	porzucimy
2 os.	porzucisz	porzucicie
3 os.	porzuci	porzucą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłem +(e)m porzucił	porzuciłam +(e)m porzuciła	porzuciłom +(e)m porzuciło	porzuciliśmy +(e)śmy porzucili	porzuciłyśmy +(e)śmy porzuciły
2 os.	porzuciłeś +(e)ś porzucił	porzuciłaś +(e)ś porzuciła	porzuciłoś +(e)ś porzuciło	porzuciliście +(e)ście porzucili	porzuciłyście +(e)ście porzuciły
3 os.	porzucił	porzuciła	porzuciło	porzucili	porzuciły

bezosobnik: porzucono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		porzućmy
2 os.	porzuć	porzućcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłbym bym porzucił	porzuciłabym bym porzuciła	porzuciłobym bym porzuciło	porzucilibyśmy byśmy porzucili	porzuciłybyśmy byśmy porzuciły
2 os.	porzuciłbyś byś porzucił	porzuciłabyś byś porzuciła	porzuciłobyś byś porzuciło	porzucilibyście byście porzucili	porzuciłybyście byście porzuciły
3 os.	porzuciłby by porzucił	porzuciłaby by porzuciła	porzuciłoby by porzuciło	porzuciliby by porzucili	porzuciłyby by porzuciły

bezosobnik: porzucono by

bezokolicznik: porzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: porzuciwszy

gerundium: porzucenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	porzucenie	porzucenia
D.	porzucenia	porzuceń
C.	porzuceniu	porzuceniom
B.	porzucenie	porzucenia
N.	porzuceniem	porzuceniami
Ms.	porzuceniu	porzuceniach
W.	porzucenie	porzucenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: porzucony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	porzucony	porzucony	porzucony	porzucone	porzucona
D.	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconej
C.	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconej
B.	porzuconego	porzuconego	porzucony	porzucone	porzuconą
N.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconą
Ms.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	porzuceni	porzuceni	porzucone	porzucone
D.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych
C.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym
B.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzucone
N.	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi
Ms.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych

odpowiednik aspektowy: porzucać

Składnia

Rz_osobowy

porzucić

KOGO

3. pracę

Definicja

przestać się czymś zajmować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rzucić, zrezygnować

Połączenia

porzucić karierę, mrzonki, myśl, nadzieję, naukę, pomysł, pracę, studia, szkołę, złudzenia
całkowicie, natychmiast, ostatecznie porzucić

Cytaty

	Próbował czarnego fachu, lepił doniczki dla ogrodnika, lecz porzucił tę robotę. źródło: KWSJP: Lepigliny, Perspektywy, 1980, nr 14
	Nie chciałbym rozwijać tego tematu z tych samych powodów, dla których porzuciłem myśl napisania reportażu. źródło: KWSJP: Paweł Orkan: Opis gada – próba syntezy, Bez dekretu, 1985, nr 8
	Anna Kowalczewska porzuciła pisanie doktoratu, bo przestraszyła się, że nie pogodzi go z wychowaniem dziecka. źródło: KWSJP: Maciej Gajek: Szybkopedia, Ozon, 2005, nr 18
	7 lat temu porzucił pracę w paryskim muzeum i wyruszył z Pól Elizejskich, by zebrać podpisy Europejczyków pod petycją o pokój. źródło: KWSJP: Krzysztof Oremus: Fakir w drodze po pokój, Super Express, 2006
	Ojciec bardzo negatywnie zareagował na jej decyzję o porzuceniu pracy. źródło: KWSJP: Joanna Dulińska: Tak blisko siebie, ale tak daleko, Glamour, 2003, nr 7

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	porzucę	porzucimy
2 os.	porzucisz	porzucicie
3 os.	porzuci	porzucą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłem +(e)m porzucił	porzuciłam +(e)m porzuciła	porzuciłom +(e)m porzuciło	porzuciliśmy +(e)śmy porzucili	porzuciłyśmy +(e)śmy porzuciły
2 os.	porzuciłeś +(e)ś porzucił	porzuciłaś +(e)ś porzuciła	porzuciłoś +(e)ś porzuciło	porzuciliście +(e)ście porzucili	porzuciłyście +(e)ście porzuciły
3 os.	porzucił	porzuciła	porzuciło	porzucili	porzuciły

bezosobnik: porzucono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		porzućmy
2 os.	porzuć	porzućcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porzuciłbym bym porzucił	porzuciłabym bym porzuciła	porzuciłobym bym porzuciło	porzucilibyśmy byśmy porzucili	porzuciłybyśmy byśmy porzuciły
2 os.	porzuciłbyś byś porzucił	porzuciłabyś byś porzuciła	porzuciłobyś byś porzuciło	porzucilibyście byście porzucili	porzuciłybyście byście porzuciły
3 os.	porzuciłby by porzucił	porzuciłaby by porzuciła	porzuciłoby by porzuciło	porzuciliby by porzucili	porzuciłyby by porzuciły

bezosobnik: porzucono by

bezokolicznik: porzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: porzuciwszy

gerundium: porzucenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	porzucenie	porzucenia
D.	porzucenia	porzuceń
C.	porzuceniu	porzuceniom
B.	porzucenie	porzucenia
N.	porzuceniem	porzuceniami
Ms.	porzuceniu	porzuceniach
W.	porzucenie	porzucenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: porzucony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	porzucony	porzucony	porzucony	porzucone	porzucona
D.	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconego	porzuconej
C.	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconemu	porzuconej
B.	porzuconego	porzuconego	porzucony	porzucone	porzuconą
N.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconą
Ms.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	porzuceni	porzuceni	porzucone	porzucone
D.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych
C.	porzuconym	porzuconym	porzuconym	porzuconym
B.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzucone
N.	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi	porzuconymi
Ms.	porzuconych	porzuconych	porzuconych	porzuconych

odpowiednik aspektowy: porzucać

Składnia

Rz_osobowy

porzucić

Frazeologizmy

ktoś zostawił kogoś na pastwę losu
ktoś porzucił kogoś na łaskę losu

Data ostatniej modyfikacji: 02.09.2013