UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opuścić

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. puścić

1. broń

Definicja

sprawić, że jakaś rzecz znalazła się niżej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • opuścić broń, szybę
  • opuścić do połowy (masztu; łydek...)
  • opuścić nisko

Cytaty

Łasik powoli opuścił siekierę.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Opuścił szybę i wciągnął powietrze [...].

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

[...] jedną z nielicznych oznak żałoby będą, opuszczone do połowy masztów, flagi na gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.

źródło: NKJP: Jacek Bombor, JAR, EF: Żałoba w regionie, Trybuna Śląska, 2002-02-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzżywotny + opuścić +
CO

2. głowę

Definicja

skierować w dół

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • opuścić dłoń, głowę, nogi, rękę, wzrok
  • opuścić bezradnie

Cytaty

Siadła na fotelu, opuściła rękę, w której trzymała kartkę, po czym znów zaczęła ją czytać.

źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

Zwierzę opuściło łeb.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Opuściłam wzrok i spojrzałam na swoje zabłocone dżinsy.

źródło: NKJP: Dagmara Półtorak: Tak trudno być mną!, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

bez ograniczeń + opuścić +
CO

3. rodzinę

Definicja

rozstać się z kimś, z kim było się wcześniej związanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Połączenia

  • opuścić rodzinę, żonę
  • nie opuścić aż do śmierci

Cytaty

Mój ojciec opuścił moją mamusię, zanim pojawiłem się na świecie.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

[...] moja kulawa miłość do mężczyzny, który nigdy by nie opuścił dla mnie swojej rodziny, jest ważniejsza od mojej rodziny, od córki.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990

Karol go nie opuści w nieszczęściu, pomoże mu.

źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

[...] opuszczona przez rodziców Justynka cieszyła się z radioodtwarzacza i odtwarzacza CD.

źródło: NKJP: (BK): Spełnione marzenia, Dziennik Polski, 2006-01-12

Uczniowie, którzy opuścili Mistrza, dodali odwagi oprawcom.

źródło: NKJP: Paweł Zuchniewicz: Jan Paweł II: „Będę szedł naprzód”. Powieść biograficzna, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzosobowy + opuścić +
KOGO

4. mieszkanie

Definicja

oddalić się z jakiegoś miejsca, w którym się było, lub od grupy osób, z którymi się przebywało

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • opuścić dom, gabinet, komnatę, lokal, mieszkanie, pokój, szpital; kraj, Kraków, Polskę..., ojczyznę; grono, towarzystwo
  • opuścić dobrowolnie; demonstracyjnie; nielegalnie

Cytaty

Skłócony z rodziną, samotny i zagubiony [...], postanawia opuścić rodzinną okolicę na zawsze.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Dystrybutor poszukiwany. Opowieści nowojorskie, Esensja, 2007-04

Nie jest naiwny, musi wiedzieć, że uczucie do Anny nie pomaga mu w karierze, że gdy tylko opuści towarzystwo, staje się tematem żartów.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Nikczemne historie, 2009

[...] wypili po małym łyku i opuścili kuchnię, gasząc za sobą światło.

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998

[...] weszli do opuszczonego przez mieszkańców miasta [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Statek opuścił port tego samego dnia.

źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

bez ograniczeń + opuścić +
KOGO/CO

5. szeregi partii

Definicja

zakończyć swój pobyt w jakimś miejscu lub działalność w jakiejś instytucji, organizacji albo społeczności

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • opuścić drużynę, partię; ligę; celę, szkołę, szpital; mury (przedszkola, szkoły, szpitala, więzienia...); fotel prezesa, przewodniczącego, urząd

Cytaty

[...] musiał opuścić uczelnię i rozpocząć służbę wojskową.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Rozumiem, że gdybyś teraz opuścił sektę, nie miałbyś gdzie pójść.

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Błogosławiony wiek, 2006

[...] opuścił dobrowolnie urząd śledczy, by zostać agentem [...].

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Padło pytanie, kto rozważa opuszczenie klubu [...] i przejście do nowego ugrupowania.

źródło: NKJP: Jacek Harłukowicz: Stan zawieszenia, Słowo Polskie, 2004-03-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzosobowy + opuścić +
CO

6. lekcje

Definicja

nie przyjść i nie uczestniczyć w czymś, w czym zazwyczaj się bierze udział lub w czym należy uczestniczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • opuścić lekcje, niedzielną mszę, szkołę, trening

Cytaty

[...] wolał opuścić trening niż ryzykować pozostawienie niemowlęcia w niepewnych rękach kilku nianiek wynajętych do opieki.

źródło: NKJP: Dariusz Rosiak: Geniusz z plasteliny, Polityka, 2002-12-21

Uczeń od marca opuścił w szkole zaledwie jeden dzień.

źródło: NKJP: Ewa Szczecińska: Prawo ojca, Gazeta Wrocławska, 2003-05-13

W stanie wojennym Alina M. nie opuściła żadnej mszy u Stanisława Kostki.

źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Robole i przylepce: Gazeta Wyborcza, 1994-07-30

Fanki [...] przystrojone w szaliki i inne sportowe gadżety nie opuszczą żadnego meczu.

źródło: NKJP: Tomasz Urbański: Toruń: Najpiękniejsze fanki żużla w Polsce? Tylko te, które kibicują toruńskim Aniołom, Gazeta Pomorska, 2010-02-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzosobowy + opuścić +
CO

7. akapit

Definicja

pominąć jakąś część w czynności wykonywanej na tekście

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • opuścić fragment, linijkę, wers

Cytaty

Panie Marszałku, opuszczę niektóre fragmenty przygotowanego wystąpienia.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 29. posiedzenia Senatu RP w dniu 28 listopada 2002 r.

[...] zapewne po wpisaniu całej pieśni pisarz spostrzegł, że pomyłkowo opuścił jeden wers tejże strofy [...].

źródło: NKJP: Roman Mazurkiewicz: Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, 2002

[...] opuść linijkę i pisz dalej [...].

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980

Komentator, przytoczywszy fragment „Dysertacji”, opuścił cały wywód autora, zachowując jedynie końcowe konkluzje [...].

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzosobowy + opuścić +
CO

8. kogoś dobry humor

Definicja

przestać być odczuwanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

  • lęk, jakiś nastrój, zapał opuścił kogoś; nadzieja, odwaga opuściła kogoś; natchnienie, zdenerwowanie opuściło kogoś; siły opuściły kogoś

Cytaty

Wojowniczy zapał opuścił chłopczyka.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

[...] nareszcie opuściły go wahania i wątpliwości.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Całe to sennie złowrogie wrażenie opuściło Artura natychmiast.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Po tym zdaniu Mazurową opuściły resztki opanowania.

źródło: NKJP: Monika Rakusa: Żona Adama, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rznieżywotny + opuścić +
KOGO

9. cenę

Definicja

pot. 
obniżyć cenę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

  • opuścić cenę
  • opuścić o ileś złotych

Cytaty

Sprzedajemy je po 10 zł za słoik. Ale możemy opuścić cenę o złotówkę.

źródło: NKJP: łu: Są jagody!, Trybuna Śląska, 2002-06-18

Cenę, abyśmy zanadto nie przepłacili, sklepikarz powinien nam opuścić o 30-40 procent.

źródło: NKJP: Bogusiak Liliana: Tam, gdzie wyrabia się perfumy z nawozu i szminki z mułu... , Express Ilustrowany, 2002-09-21

Ale jak mu opuszczę pięć złotych i dołożę cztery klisze, to na pewno się skusi.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

[...] zostawiliśmy plecaki u signory, która opuściła nam trochę ze zwykłej taksy [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuszczę
 opuścimy
2 os. opuścisz
 opuścicie
3 os. opuści
 opuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłem
+(e)m opuścił
 opuściłam
+(e)m opuściła
 opuściłom
+(e)m opuściło
 opuściliśmy
+(e)śmy opuścili
 opuściłyśmy
+(e)śmy opuściły
2 os. opuściłeś
+(e)ś opuścił
 opuściłaś
+(e)ś opuściła
 opuściłoś
+(e)ś opuściło
 opuściliście
+(e)ście opuścili
 opuściłyście
+(e)ście opuściły
3 os. opuścił
 opuściła
 opuściło
 opuścili
 opuściły

bezosobnik: opuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opuśćmy
2 os. opuść
 opuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opuściłbym
bym opuścił
 opuściłabym
bym opuściła
 opuściłobym
bym opuściło
 opuścilibyśmy
byśmy opuścili
 opuściłybyśmy
byśmy opuściły
2 os. opuściłbyś
byś opuścił
 opuściłabyś
byś opuściła
 opuściłobyś
byś opuściło
 opuścilibyście
byście opuścili
 opuściłybyście
byście opuściły
3 os. opuściłby
by opuścił
 opuściłaby
by opuściła
 opuściłoby
by opuściło
 opuściliby
by opuścili
 opuściłyby
by opuściły

bezosobnik: opuszczono by

bezokolicznik: opuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy

gerundium: opuszczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: opuszczony

odpowiednik aspektowy: opuszczać

Składnia

Rzosobowy + opuścić +
CO + o ILE
Rzosobowy + opuścić +
ILE

Frazeologizmy

ktoś opuścił ręce
ktoś przeniósł się na łono Abrahama
ktoś spuścił nos na kwintę
ktoś opuścił nos na kwintę
ktoś zszedł z tego świata
ktoś opuścił ten świat
syndrom opuszczonego gniazda
Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN