UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oskarżać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. skarżyć

1. przed kolegami

Definicja

mówić o kimś, że robi lub zrobił coś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

oskarżać kolegę, polityków, rząd, sąsiada, wspólnika
oskarżać o antysemityzm, o awanturnictwo, o demagogię, o herezję, o matactwa, o nadużycie władzy, o niekompetencję, o satanizm, o stronniczość, o tchórzostwo, o zdradę, o złe decyzje, o znęcanie się nad zwierzęciem
oskarżać przed kolegami, przed opinią publiczną
oskarżać w liście, w prasie, w przemówieniu
oskarżać bezkarnie, niesłusznie, pochopnie; łatwo
oskarżać i piętnować, oskarżać i szkalować

Cytaty

	[...] opozycyjne ugrupowania oskarżały rząd o kolaborację, zdradę, świadomą indolencję. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001
	- Nie waż się krzyczeć na Gaallę - wtrącił się niespodziewanie Alewal […]. - Nie masz prawa jej oskarżać. Nic nie wiesz ani nie rozumiesz. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	[...] wybuchła zażarta dyskusja, podczas której (niestety) każdy oskarżał każdego. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu. Księga II, 2002
	Obrzucał go […] najgorszymi obelgami, nazywał zdrajcą i tchórzem. Oskarżał, że potajemnie spiskuje z ugandyjskimi rebeliantami. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oskarżam	oskarżamy
2 os.	oskarżasz	oskarżacie
3 os.	oskarża	oskarżają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oskarżałem +(e)m oskarżał	oskarżałam +(e)m oskarżała	oskarżałom +(e)m oskarżało	oskarżaliśmy +(e)śmy oskarżali	oskarżałyśmy +(e)śmy oskarżały
2 os.	oskarżałeś +(e)ś oskarżał	oskarżałaś +(e)ś oskarżała	oskarżałoś +(e)ś oskarżało	oskarżaliście +(e)ście oskarżali	oskarżałyście +(e)ście oskarżały
3 os.	oskarżał	oskarżała	oskarżało	oskarżali	oskarżały

bezosobnik: oskarżano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oskarżał będę oskarżać	będę oskarżała będę oskarżać	będę oskarżało będę oskarżać	będziemy oskarżali będziemy oskarżać	będziemy oskarżały będziemy oskarżać
2 os.	będziesz oskarżał będziesz oskarżać	będziesz oskarżała będziesz oskarżać	będziesz oskarżało będziesz oskarżać	będziecie oskarżali będziecie oskarżać	będziecie oskarżały będziecie oskarżać
3 os.	będzie oskarżał będzie oskarżać	będzie oskarżała będzie oskarżać	będzie oskarżało będzie oskarżać	będą oskarżali będą oskarżać	będą oskarżały będą oskarżać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oskarżajmy
2 os.	oskarżaj	oskarżajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oskarżałbym bym oskarżał	oskarżałabym bym oskarżała	oskarżałobym bym oskarżało	oskarżalibyśmy byśmy oskarżali	oskarżałybyśmy byśmy oskarżały
2 os.	oskarżałbyś byś oskarżał	oskarżałabyś byś oskarżała	oskarżałobyś byś oskarżało	oskarżalibyście byście oskarżali	oskarżałybyście byście oskarżały
3 os.	oskarżałby by oskarżał	oskarżałaby by oskarżała	oskarżałoby by oskarżało	oskarżaliby by oskarżali	oskarżałyby by oskarżały

bezosobnik: oskarżano by

bezokolicznik: oskarżać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oskarżając

gerundium: oskarżanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oskarżanie	oskarżania
D.	oskarżania	oskarżań
C.	oskarżaniu	oskarżaniom
B.	oskarżanie	oskarżania
N.	oskarżaniem	oskarżaniami
Ms.	oskarżaniu	oskarżaniach
W.	oskarżanie	oskarżania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oskarżający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oskarżający	oskarżający	oskarżający	oskarżające	oskarżająca
D.	oskarżającego	oskarżającego	oskarżającego	oskarżającego	oskarżającej
C.	oskarżającemu	oskarżającemu	oskarżającemu	oskarżającemu	oskarżającej
B.	oskarżającego	oskarżającego	oskarżający	oskarżające	oskarżającą
N.	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającą
Ms.	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oskarżający	oskarżający	oskarżające	oskarżające
D.	oskarżających	oskarżających	oskarżających	oskarżających
C.	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym	oskarżającym
B.	oskarżających	oskarżających	oskarżających	oskarżające
N.	oskarżającymi	oskarżającymi	oskarżającymi	oskarżającymi
Ms.	oskarżających	oskarżających	oskarżających	oskarżających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oskarżany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oskarżany	oskarżany	oskarżany	oskarżane	oskarżana
D.	oskarżanego	oskarżanego	oskarżanego	oskarżanego	oskarżanej
C.	oskarżanemu	oskarżanemu	oskarżanemu	oskarżanemu	oskarżanej
B.	oskarżanego	oskarżanego	oskarżany	oskarżane	oskarżaną
N.	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym	oskarżaną
Ms.	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oskarżani	oskarżani	oskarżane	oskarżane
D.	oskarżanych	oskarżanych	oskarżanych	oskarżanych
C.	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym	oskarżanym
B.	oskarżanych	oskarżanych	oskarżanych	oskarżane
N.	oskarżanymi	oskarżanymi	oskarżanymi	oskarżanymi
Ms.	oskarżanych	oskarżanych	oskarżanych	oskarżanych

odpowiednik aspektowy: oskarżyć

Składnia

Rz_osobowy	+	oskarżać	+	KOGO + (o CO)
Rz_osobowy	+	oskarżać	+	KOGO + (że ZDANIE)

2. przed sądem