UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okraść

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL: okraśdź, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. kraść

1. turystów

Definicja

zabrać bezprawnie, potajemnie i bez zamiaru oddania komuś lub z jakiegoś pomieszczenia wiele rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrabować, ograbić

Połączenia

  • gang, kieszonkowiec, złodziej, włamywacz okradł kogoś/coś, szajka okradła kogoś/coś, (młodociani) przestępcy, nieznani sprawcy okradli kogoś/coś
  • okraść jubilera, klientów, kolekcjonera, pasażera, przechodnia, turystę; bank, dom, firmę, grób, hurtownię, kasę, kiosk, kościół, magazyn, muzeum, sklep, samochód
  • okraść z biżuterii, z dokumentów, z dorobku całego życia, z mienia znacznej wartości, z oszczędności, z pieniędzy, ze sprzętu
  • okraść do cna, okradziony doszczętnie
  • chcieć, próbować, zamierzać okraść
  • okraść i zdewastować coś; włamać się i okraść, napaść na kogoś i okraść
  • okradzione mieszkanie; zostać okradzionym

Cytaty

Wbiegła zapłakana Rachela. - Obrabowali!... Okradli !... - wołała szlochając.

źródło: KJ PWN: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1996

Policja poszukuje mężczyzny, który, podając się za księdza, okradł 71-letnią mieszkankę Piotrkowa Trybunalskiego.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2001-06-04

Przez 40 minut nie było właścicieli mieszkania [...]. Wystarczyło to jednak złodziejom, aby okraść mieszkanie z cennych rzeczy.

źródło: NKJP: (AJ): Przez uchylone okno, Dziennik Polski, 2001-04-06

Turysta jadący pociągiem z Kielc do Zakopanego został okradziony z dokumentów, telefonu komórkowego i pieniędzy.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, Podhale - Kronika policyjna, 2002-10-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnę
okradniemy
2 os. okradniesz
okradniecie
3 os. okradnie
okradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłem
+(e)m okradł
okradłam
+(e)m okradła
okradłom
+(e)m okradło
okradliśmy
+(e)śmy okradli
okradłyśmy
+(e)śmy okradły
2 os. okradłeś
+(e)ś okradł
okradłaś
+(e)ś okradła
okradłoś
+(e)ś okradło
okradliście
+(e)ście okradli
okradłyście
+(e)ście okradły
3 os. okradł
okradła
okradło
okradli
okradły

bezosobnik: okradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnijmy
2 os. okradnij
okradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłbym
bym okradł
okradłabym
bym okradła
okradłobym
bym okradło
okradlibyśmy
byśmy okradli
okradłybyśmy
byśmy okradły
2 os. okradłbyś
byś okradł
okradłabyś
byś okradła
okradłobyś
byś okradło
okradlibyście
byście okradli
okradłybyście
byście okradły
3 os. okradłby
by okradł
okradłaby
by okradła
okradłoby
by okradło
okradliby
by okradli
okradłyby
by okradły

bezosobnik: okradziono by

bezokolicznik: okraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okradłszy

gerundium: okradzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradzenie
okradzenia
D. okradzenia
okradzeń
C. okradzeniu
okradzeniom
B. okradzenie
okradzenia
N. okradzeniem
okradzeniami
Ms. okradzeniu
okradzeniach
W. okradzenie
okradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradziony
okradziony
okradziony
okradzione
okradziona
D. okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionej
C. okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionej
B. okradzionego
okradzionego
okradziony
okradzione
okradzioną
N. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzioną
Ms. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradzeni
okradzeni
okradzione
okradzione
D. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych
C. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
B. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzione
N. okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
Ms. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych

odpowiednik aspektowy: okradać

Składnia

Rz osobowy + okraść +
KOGO/CO + (z CZEGO)

2. państwo

Definicja

przynieść szkodę finansową państwu, obywatelom lub jakiejś grupie społecznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ograbić

Połączenia

  • aferzyści, kombinatorzy, spekulanci; kolonizatorzy okradli, rząd okradł ludzi
  • okraść emerytów i rencistów, najbiedniejszych, naród, nauczycieli, obywateli, państwo, pracowników, skarb państwa
  • okraść z dochodów, z emerytury, z oszczędności, ze wspólnego majątku, z wypracowanych dóbr
  • okraść bezkarnie, z premedytacją
  • oszukać i okraść
  • zostać okradzionym

Cytaty

Nacjonalizując majątki ziemskie i fabryki, komuniści okradli sporą część społeczeństwa.

źródło: NKJP: Rzeczpospolita złodziejska, Dziennik Polski, 2001-09-08

Rodzi się również - chyba retoryczne w naszych warunkach - pytanie, na ile okradli budżet państwa aferzyści w sprawach, których nie wykryto.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.01.1992

Okradzenie rolników z majątku narodowego w żaden sposób nie da się wytłumaczyć racjonalnie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.08.1996

Wiedziemy nędzną egzystencję, zostaliśmy okradzeni i oszukani, poddani uciskowi i prześladowaniom.

źródło: NKJP: Koniec Polski, Dziennik Polski, 2001-09-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnę
okradniemy
2 os. okradniesz
okradniecie
3 os. okradnie
okradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłem
+(e)m okradł
okradłam
+(e)m okradła
okradłom
+(e)m okradło
okradliśmy
+(e)śmy okradli
okradłyśmy
+(e)śmy okradły
2 os. okradłeś
+(e)ś okradł
okradłaś
+(e)ś okradła
okradłoś
+(e)ś okradło
okradliście
+(e)ście okradli
okradłyście
+(e)ście okradły
3 os. okradł
okradła
okradło
okradli
okradły

bezosobnik: okradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnijmy
2 os. okradnij
okradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłbym
bym okradł
okradłabym
bym okradła
okradłobym
bym okradło
okradlibyśmy
byśmy okradli
okradłybyśmy
byśmy okradły
2 os. okradłbyś
byś okradł
okradłabyś
byś okradła
okradłobyś
byś okradło
okradlibyście
byście okradli
okradłybyście
byście okradły
3 os. okradłby
by okradł
okradłaby
by okradła
okradłoby
by okradło
okradliby
by okradli
okradłyby
by okradły

bezosobnik: okradziono by

bezokolicznik: okraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okradłszy

gerundium: okradzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradzenie
okradzenia
D. okradzenia
okradzeń
C. okradzeniu
okradzeniom
B. okradzenie
okradzenia
N. okradzeniem
okradzeniami
Ms. okradzeniu
okradzeniach
W. okradzenie
okradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradziony
okradziony
okradziony
okradzione
okradziona
D. okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionej
C. okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionej
B. okradzionego
okradzionego
okradziony
okradzione
okradzioną
N. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzioną
Ms. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradzeni
okradzeni
okradzione
okradzione
D. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych
C. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
B. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzione
N. okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
Ms. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych

odpowiednik aspektowy: okradać

Składnia

Rz osobowy + okraść +
KOGO/CO + (z CZEGO)

3. kogoś z dobrego imienia

Definicja

pozbawić czegoś, co jest uważane za wartość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pozbawić

Połączenia

  • wojna okradła kogoś z najpiękniejszych lat
  • okraść kogoś z dobrego imienia; z nadziei, z wiary w ludzi, z wiary w sprawiedliwość
  • okradziony z intymności, z marzeń, ze spokoju; z młodości
  • zostać okradzionym

Cytaty

Komunizm jest wciąż żywy, dopóki żyjemy my, jego ofiary, które okradł z tego, co dla człowieka najcenniejsze i tylko raz dane: z czasu.

źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001

A obok twarze z wyrazem bólu, rozpaczy, beznadziei - twarze ludzi gnanych z miejsca na miejsce, okradzionych z przeszłości i przyszłości, wyrzuconych z własnych domów, pozbawionych szansy na szczęście.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Dzieci okradzione z dzieciństwa, nie z własnej winy, stają się często bezwzględnymi przestępcami.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.09.1999

Był zdradzony przez kobietę, porzucony i okradziony z najcenniejszych swych tajemnic, sponiewierany i zhańbiony przez innego mężczyznę.

źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004

Wieczorem wyjechała do swego okradzionego z miłości domu.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnę
okradniemy
2 os. okradniesz
okradniecie
3 os. okradnie
okradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłem
+(e)m okradł
okradłam
+(e)m okradła
okradłom
+(e)m okradło
okradliśmy
+(e)śmy okradli
okradłyśmy
+(e)śmy okradły
2 os. okradłeś
+(e)ś okradł
okradłaś
+(e)ś okradła
okradłoś
+(e)ś okradło
okradliście
+(e)ście okradli
okradłyście
+(e)ście okradły
3 os. okradł
okradła
okradło
okradli
okradły

bezosobnik: okradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradnijmy
2 os. okradnij
okradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradłbym
bym okradł
okradłabym
bym okradła
okradłobym
bym okradło
okradlibyśmy
byśmy okradli
okradłybyśmy
byśmy okradły
2 os. okradłbyś
byś okradł
okradłabyś
byś okradła
okradłobyś
byś okradło
okradlibyście
byście okradli
okradłybyście
byście okradły
3 os. okradłby
by okradł
okradłaby
by okradła
okradłoby
by okradło
okradliby
by okradli
okradłyby
by okradły

bezosobnik: okradziono by

bezokolicznik: okraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okradłszy

gerundium: okradzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradzenie
okradzenia
D. okradzenia
okradzeń
C. okradzeniu
okradzeniom
B. okradzenie
okradzenia
N. okradzeniem
okradzeniami
Ms. okradzeniu
okradzeniach
W. okradzenie
okradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradziony
okradziony
okradziony
okradzione
okradziona
D. okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionego
okradzionej
C. okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionemu
okradzionej
B. okradzionego
okradzionego
okradziony
okradzione
okradzioną
N. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzioną
Ms. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradzeni
okradzeni
okradzione
okradzione
D. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych
C. okradzionym
okradzionym
okradzionym
okradzionym
B. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzione
N. okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
okradzionymi
Ms. okradzionych
okradzionych
okradzionych
okradzionych

odpowiednik aspektowy: okradać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + okraść +
KOGO/CO + z CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj