Chronologizacja
Pochodzenie
stu- (zob. sto) + -lecie (por. st.pol. lato 'rok').
Druga część złożenia nawiązuje najprawdopodobniej do płn.psł. *lět-ьje '(minione) lato; rocznica'
1. wiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Połączenia
- bieżące, mijające, obecne, nasze; kolejne; minione, poprzednie, ubiegłe, zeszłe, ostatnie; przyszłe, następne, nadchodzące, nowe; to; dziewiętnaste, dwudzieste stulecie
- początek, koniec; zima, susza; kontrakt stulecia
- u schyłku stulecia, na przełomie stuleci, po upływie stuleci
Cytaty
|
Począwszy od dziewiętnastego stulecia postępujące uprzemysłowienie coraz bardziej odbiera nam możliwość normalnego oddychania. Mimo prób ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery degradacja środowiska postępuje. źródło: NKJP: Głęboki oddech, Dziennik Polski, 2001-05-12 |
|
|
Początek lat 50. poprzedniego stulecia to ten szczęśliwy okres, w którym wielcy kompozytorzy nie zapominali o pisaniu utworów dla dzieci, komponując dla nich prawdziwe arcydzieła i kształtując tym samym wrażliwość dziecka i umiejętność słuchania muzyki w dorosłym już życiu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.01.2004 |
|
|
W XVIII stuleciu nastąpił rozkwit gorzelnictwa na terenie Galicji; powstało wiele wytwórni wódek gatunkowych. źródło: NKJP: Historia pisna procentami, Dziennik Polski, 2000-12-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | stulecie |
stulecia |
|
| D. | stulecia |
stuleci |
|
| C. | stuleciu |
stuleciom |
|
| B. | stulecie |
stulecia |
|
| N. | stuleciem |
stuleciami |
|
| Ms. | stuleciu |
stuleciach |
|
| W. | stulecie |
stulecia |
2. okres
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | okres |
Połączenia
- całe, długie stulecia
- dwa, trzy, cztery, ... stulecia; półtora stulecia; kilka, parę, wiele stuleci
- trwać od stuleci
- trwać; wypracowany przez stulecia
- raz na stulecie; w ciągu stulecia, w ciągu stuleci, po stuleciach, przed stuleciami, poprzez stulecia, sprzed stuleci
Cytaty
|
Rynek, będący centralnym punktem miasta, towarzyszy nam od wielu wieków, a Kraków jest jednym z niewielu miast, gdzie rynek od początku, przez całe stulecia, pozostał w nie zmienionym kształcie. źródło: NKJP: (PSZ): Magiczne miejsce, Dziennik Polski, 2002-09-09 |
|
|
Powiązanie obłędu z kanikułą przez wiele stuleci dostrzegano także i u ludzi. źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | stulecie |
stulecia |
|
| D. | stulecia |
stuleci |
|
| C. | stuleciu |
stuleciom |
|
| B. | stulecie |
stulecia |
|
| N. | stuleciem |
stuleciami |
|
| Ms. | stuleciu |
stuleciach |
|
| W. | stulecie |
stulecia |
3. rocznica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rocznica |
Połączenia
- jubileusz, obchody stulecia
- obchodzić, świętować, uczcić, upamiętniać stulecie
- z okazji stulecia
Cytaty
|
Ochotnicza Straż Pożarna w Ćmielowie świętowała stulecie istnienia. źródło: NKJP: Agnieszka Wykrota-Przysiwek: To udany rok dla Ostrowca, Echo Dnia, 2005-12-30 |
|
|
Przedstawienie, które jest parafrazą „Wesela” St. Wyspiańskiego, przeniesioną w realia podhalańskie, było już pokazywane w Krakowie podczas dni uświetniających stulecie wielkiego dzieła tego dramaturga. źródło: NKJP: Góralskie wesele w podhalańskich Bronowicach, Dziennik Polski, 2001-08-20 |
|
|
W uznaniu zasług Ernesta Malinowskiego, nie tylko jako inżyniera, ale także bohatera narodowego w wojnie z Hiszpanią, Peru postawiło Polakowi pomnik, który zostanie odsłonięty w stulecie jego śmierci. źródło: NKJP: 32 zł za 10 zł, Dziennik Polski, 1999-02-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | stulecie |
stulecia |
|
| D. | stulecia |
stuleci |
|
| C. | stuleciu |
stuleciom |
|
| B. | stulecie |
stulecia |
|
| N. | stuleciem |
stuleciami |
|
| Ms. | stuleciu |
stuleciach |
|
| W. | stulecie |
stulecia |
Składnia
|
+ | stulecie | + |
CZEGO
|