UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szykować się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Od: szykować

1. na wojnę

Definicja

przygotowywać się do podjęcia jakichś działań

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gotować się, przyszykowywać się, rychtować się, wyszykowywać się

Połączenia

  • armia, firma, grupa, rząd, wojsko, zespół; branża, gmina, miasto, rynek, świat; Europa, Polska, Warszawa szykuje się na coś; goście, ludzie, rodzice; piłkarze, ubezpieczyciele; partie, służby, władze; Niemcy; ptaki szykują się na coś
  • szykować się do kościoła, do pracy, do szkoły; do ślubu, do świąt, do uroczystości, do finału, do skoku, do wyborów, do wystąpienia, do występu
  • szykować się na mecz, na mistrzostwa, na przyjazd kogoś, na wesele; na bitwę, na wojnę; na śmierć
  • szykować się od iluś dni, od miesiąca, od rana, od roku, od iluś tygodni; od maja, od października...
  • powoli szykować się na coś
  • zacząć szykować się na coś

Cytaty

Kola stał przed wielkim lustrem trzydrzwiowej szafy i szykował się do wyjścia na bal.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Do wielkiego rajdu pojazdów zabytkowych w Szampanii szykowałam się od miesięcy.

źródło: NKJP: Katarzyna Kuligowska: Z Legionowa do Francji, Mazowieckie To i Owo, 2004-12-16

Polska szykuje się na przyjazd papieża.

źródło: NKJP: (APP): Pierwsza zagraniczna pielgrzymka, Dziennik Łódzki, 2006-04-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykuję się
szykujemy się
2 os. szykujesz się
szykujecie się
3 os. szykuje się
szykują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałem się
+(e)m się szykował
szykowałam się
+(e)m się szykowała
szykowałom się
+(e)m się szykowało
szykowaliśmy się
+(e)śmy się szykowali
szykowałyśmy się
+(e)śmy się szykowały
2 os. szykowałeś się
+(e)ś się szykował
szykowałaś się
+(e)ś się szykowała
szykowałoś się
+(e)ś się szykowało
szykowaliście się
+(e)ście się szykowali
szykowałyście się
+(e)ście się szykowały
3 os. szykował się
szykowała się
szykowało się
szykowali się
szykowały się

bezosobnik: szykowano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się szykował
będę się szykować
będę się szykowała
będę się szykować
będę się szykowało
będę się szykować
będziemy się szykowali
będziemy się szykować
będziemy się szykowały
będziemy się szykować
2 os. będziesz się szykował
będziesz się szykować
będziesz się szykowała
będziesz się szykować
będziesz się szykowało
będziesz się szykować
będziecie się szykowali
będziecie się szykować
będziecie się szykowały
będziecie się szykować
3 os. będzie się szykował
będzie się szykować
będzie się szykowała
będzie się szykować
będzie się szykowało
będzie się szykować
będą się szykowali
będą się szykować
będą się szykowały
będą się szykować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykujmy się
2 os. szykuj się
szykujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałbym się
bym się szykował
szykowałabym się
bym się szykowała
szykowałobym się
bym się szykowało
szykowalibyśmy się
byśmy się szykowali
szykowałybyśmy się
byśmy się szykowały
2 os. szykowałbyś się
byś się szykował
szykowałabyś się
byś się szykowała
szykowałobyś się
byś się szykowało
szykowalibyście się
byście się szykowali
szykowałybyście się
byście się szykowały
3 os. szykowałby się
by się szykował
szykowałaby się
by się szykowała
szykowałoby się
by się szykowało
szykowaliby się
by się szykowali
szykowałyby się
by się szykowały

bezosobnik: szykowano by się

bezokolicznik: szykować się

imiesłów przysłówkowy współczesny: szykując się

gerundium: szykowanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szykowanie się
szykowania się
D. szykowania się
szykowań się
C. szykowaniu się
szykowaniom się
B. szykowanie się
szykowania się
N. szykowaniem się
szykowaniami się
Ms. szykowaniu się
szykowaniach się
W. szykowanie się
szykowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: szykujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. szykujący się
szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykująca się
D. szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującej się
C. szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującej się
B. szykującego się
szykującego się
szykujący się
szykujące się
szykującą się
N. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującą się
Ms. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykujące się
D. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się
C. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
B. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujące się
N. szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
Ms. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się

odpowiedniki aspektowe: przyszykować się , wyszykować się , naszykować się

Składnia

bez ograniczeń + szykować się +
do CZEGO | na CO

2. o wojnie

Definicja

być spodziewanym na podstawie analizy dotychczasowego rozwoju wypadków

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kroić się, zapowiadać się

Połączenia

  • feta, impreza, przyjęcie, święto, uroczystość, występ, zabawa; gratka, niespodzianka; przewrót, rewolucja, walka, wojna; proces, sprawa (w sądzie); podwyżka, remont, zmiana szykuje się; atrakcje, zwolnienia szykują się

Cytaty

W 2002 r. szykują nam się aż 3 długie weekendy.

źródło: NKJP: Rok leniucha, Mazowieckie To i Owo, 2002-08-01

Niebawem moje urodziny, szykuje się impreza.

źródło: NKJP: Internet

Szykująca się wojna domowa nie miała podtekstu wyznaniowego: głównym przeciwnikiem ultrakatolickiego króla był przecież równie ultrakatolicki wojewoda Zebrzydowski.

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Gdy bracia brali się do bicia, Polityka, 2007-07-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykuję się
szykujemy się
2 os. szykujesz się
szykujecie się
3 os. szykuje się
szykują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałem się
+(e)m się szykował
szykowałam się
+(e)m się szykowała
szykowałom się
+(e)m się szykowało
szykowaliśmy się
+(e)śmy się szykowali
szykowałyśmy się
+(e)śmy się szykowały
2 os. szykowałeś się
+(e)ś się szykował
szykowałaś się
+(e)ś się szykowała
szykowałoś się
+(e)ś się szykowało
szykowaliście się
+(e)ście się szykowali
szykowałyście się
+(e)ście się szykowały
3 os. szykował się
szykowała się
szykowało się
szykowali się
szykowały się

bezosobnik: szykowano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się szykował
będę się szykować
będę się szykowała
będę się szykować
będę się szykowało
będę się szykować
będziemy się szykowali
będziemy się szykować
będziemy się szykowały
będziemy się szykować
2 os. będziesz się szykował
będziesz się szykować
będziesz się szykowała
będziesz się szykować
będziesz się szykowało
będziesz się szykować
będziecie się szykowali
będziecie się szykować
będziecie się szykowały
będziecie się szykować
3 os. będzie się szykował
będzie się szykować
będzie się szykowała
będzie się szykować
będzie się szykowało
będzie się szykować
będą się szykowali
będą się szykować
będą się szykowały
będą się szykować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykujmy się
2 os. szykuj się
szykujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałbym się
bym się szykował
szykowałabym się
bym się szykowała
szykowałobym się
bym się szykowało
szykowalibyśmy się
byśmy się szykowali
szykowałybyśmy się
byśmy się szykowały
2 os. szykowałbyś się
byś się szykował
szykowałabyś się
byś się szykowała
szykowałobyś się
byś się szykowało
szykowalibyście się
byście się szykowali
szykowałybyście się
byście się szykowały
3 os. szykowałby się
by się szykował
szykowałaby się
by się szykowała
szykowałoby się
by się szykowało
szykowaliby się
by się szykowali
szykowałyby się
by się szykowały

bezosobnik: szykowano by się

bezokolicznik: szykować się

imiesłów przysłówkowy współczesny: szykując się

gerundium: szykowanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szykowanie się
szykowania się
D. szykowania się
szykowań się
C. szykowaniu się
szykowaniom się
B. szykowanie się
szykowania się
N. szykowaniem się
szykowaniami się
Ms. szykowaniu się
szykowaniach się
W. szykowanie się
szykowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: szykujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. szykujący się
szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykująca się
D. szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującej się
C. szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującej się
B. szykującego się
szykującego się
szykujący się
szykujące się
szykującą się
N. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującą się
Ms. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykujące się
D. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się
C. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
B. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujące się
N. szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
Ms. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się

Składnia

bez ograniczeń + szykować się +
(KOMU)

3. na kogoś

Definicja

pot. 
przygotowywać się do zatrzymania osoby, która jest o coś podejrzana lub której chce się zrobić jakąś krzywdę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Cytaty

W mieście ludzie straszą się nawzajem:
- Teraz ciebie wezmą jako zakładnika.
- Nie, nie, ja słyszałem, że szykują się na ciebie.

źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Korespondent „Gazety” był świadkiem zdobywania Pierwomajskoje, Gazeta Wyborcza, 1996-01-22

Szykują się na nas - ledwo zdążył to powiedzieć, do chałupy wpadli uzbrojeni Ukraińcy.

źródło: NKJP: Paweł Mazur: I tylko koni żal, Dziennik Bałtycki, 2000-06-16

Najbardziej [...] szykowały się na mnie antysemickie osiołki ze studium przygotowawczego, którym pod względem płciowym w ogóle nieszczególnie się powodziło, a do tego wyczuli, że wolno im będzie nareszcie załatwić kogoś [...].

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykuję się
szykujemy się
2 os. szykujesz się
szykujecie się
3 os. szykuje się
szykują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałem się
+(e)m się szykował
szykowałam się
+(e)m się szykowała
szykowałom się
+(e)m się szykowało
szykowaliśmy się
+(e)śmy się szykowali
szykowałyśmy się
+(e)śmy się szykowały
2 os. szykowałeś się
+(e)ś się szykował
szykowałaś się
+(e)ś się szykowała
szykowałoś się
+(e)ś się szykowało
szykowaliście się
+(e)ście się szykowali
szykowałyście się
+(e)ście się szykowały
3 os. szykował się
szykowała się
szykowało się
szykowali się
szykowały się

bezosobnik: szykowano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się szykował
będę się szykować
będę się szykowała
będę się szykować
będę się szykowało
będę się szykować
będziemy się szykowali
będziemy się szykować
będziemy się szykowały
będziemy się szykować
2 os. będziesz się szykował
będziesz się szykować
będziesz się szykowała
będziesz się szykować
będziesz się szykowało
będziesz się szykować
będziecie się szykowali
będziecie się szykować
będziecie się szykowały
będziecie się szykować
3 os. będzie się szykował
będzie się szykować
będzie się szykowała
będzie się szykować
będzie się szykowało
będzie się szykować
będą się szykowali
będą się szykować
będą się szykowały
będą się szykować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szykujmy się
2 os. szykuj się
szykujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szykowałbym się
bym się szykował
szykowałabym się
bym się szykowała
szykowałobym się
bym się szykowało
szykowalibyśmy się
byśmy się szykowali
szykowałybyśmy się
byśmy się szykowały
2 os. szykowałbyś się
byś się szykował
szykowałabyś się
byś się szykowała
szykowałobyś się
byś się szykowało
szykowalibyście się
byście się szykowali
szykowałybyście się
byście się szykowały
3 os. szykowałby się
by się szykował
szykowałaby się
by się szykowała
szykowałoby się
by się szykowało
szykowaliby się
by się szykowali
szykowałyby się
by się szykowały

bezosobnik: szykowano by się

bezokolicznik: szykować się

imiesłów przysłówkowy współczesny: szykując się

gerundium: szykowanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szykowanie się
szykowania się
D. szykowania się
szykowań się
C. szykowaniu się
szykowaniom się
B. szykowanie się
szykowania się
N. szykowaniem się
szykowaniami się
Ms. szykowaniu się
szykowaniach się
W. szykowanie się
szykowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: szykujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. szykujący się
szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykująca się
D. szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującego się
szykującej się
C. szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującemu się
szykującej się
B. szykującego się
szykującego się
szykujący się
szykujące się
szykującą się
N. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującą się
Ms. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. szykujący się
szykujący się
szykujące się
szykujące się
D. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się
C. szykującym się
szykującym się
szykującym się
szykującym się
B. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujące się
N. szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
szykującymi się
Ms. szykujących się
szykujących się
szykujących się
szykujących się

Składnia

bez ograniczeń + szykować się +
na KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 11.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj