Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. para (wodna)
1.a roślina wodę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- wyparować wilgoć, wodę
Cytaty
|
Fasola gotuje się bardzo długo na małym ogniu, dlatego co pewien czas należy uzupełniać wyparowaną wodę źródło: NKJP: Monika Babcia: Obiad z Expressem, Gazeta Poznańska, 2001-12-12 |
|
|
Grzyby moczą się w mleku, co jest procesem ich ulepszania. Bo schnąc, wyparowały wodę, a teraz pobierają mleko. źródło: Internet: http://cytrynna.wordpress.com |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyparuję |
wyparujemy |
|||
| 2 os. |
wyparujesz |
wyparujecie |
|||
| 3 os. |
wyparuje |
wyparują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałem +(e)m wyparował |
wyparowałam +(e)m wyparowała |
wyparowałom +(e)m wyparowało |
wyparowaliśmy +(e)śmy wyparowali |
wyparowałyśmy +(e)śmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałeś +(e)ś wyparował |
wyparowałaś +(e)ś wyparowała |
wyparowałoś +(e)ś wyparowało |
wyparowaliście +(e)ście wyparowali |
wyparowałyście +(e)ście wyparowały |
| 3 os. |
wyparował |
wyparowała |
wyparowało |
wyparowali |
wyparowały |
bezosobnik: wyparowano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyparujmy |
|
| 2 os. |
wyparuj |
wyparujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałbym bym wyparował |
wyparowałabym bym wyparowała |
wyparowałobym bym wyparowało |
wyparowalibyśmy byśmy wyparowali |
wyparowałybyśmy byśmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałbyś byś wyparował |
wyparowałabyś byś wyparowała |
wyparowałobyś byś wyparowało |
wyparowalibyście byście wyparowali |
wyparowałybyście byście wyparowały |
| 3 os. |
wyparowałby by wyparował |
wyparowałaby by wyparowała |
wyparowałoby by wyparowało |
wyparowaliby by wyparowali |
wyparowałyby by wyparowały |
bezosobnik: wyparowano by
bezokolicznik: wyparować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyparowawszy
gerundium: wyparowanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyparowanie |
wyparowania |
| D. | wyparowania |
wyparowań |
| C. | wyparowaniu |
wyparowaniom |
| B. | wyparowanie |
wyparowania |
| N. | wyparowaniem |
wyparowaniami |
| Ms. | wyparowaniu |
wyparowaniach |
| W. | wyparowanie |
wyparowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyparowany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyparowany |
wyparowany |
wyparowany |
wyparowane |
wyparowana |
| D. | wyparowanego |
wyparowanego |
wyparowanego |
wyparowanego |
wyparowanej |
| C. | wyparowanemu |
wyparowanemu |
wyparowanemu |
wyparowanemu |
wyparowanej |
| B. | wyparowanego |
wyparowanego |
wyparowany |
wyparowane |
wyparowaną |
| N. | wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowaną |
| Ms. | wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyparowani |
wyparowani |
wyparowane |
wyparowane |
| D. | wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowanych |
| C. | wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
wyparowanym |
| B. | wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowane |
| N. | wyparowanymi |
wyparowanymi |
wyparowanymi |
wyparowanymi |
| Ms. | wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowanych |
wyparowanych |
odpowiednik aspektowy: wyparowywać
Składnia
| Rznieżywotny | + | wyparować | + |
CO
|
1.b woda
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odparować |
Połączenia
- płyn wyparował; ciecz, woda wyparuje; rzeka wyparowała; oceany wyparują
Cytaty
|
Gdy woda wyparuje i szpinak zrobi się gęsty, zdejmij go z ognia i odstaw do ostygnięcia. źródło: NKJP: Maja Stella Sawicka: Naleśniki za szpinakiem, Dziennik Polski, 2006-03-09 |
|
|
[...] gdyby dziś ziemskie oceany wyparowały do dna, ciśnienie atmosferyczne na naszej planecie wzrosłoby mniej więcej 270 razy. źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999 |
|
|
Raz, w okresie wielkiej posuchy, kiedy rzeka wyparowała i mieliśmy dłuższą przerwę - udało mi się skończyć w nadbrzeżnym miasteczku kurs kreślarski [...]. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyparuję |
wyparujemy |
|||
| 2 os. |
wyparujesz |
wyparujecie |
|||
| 3 os. |
wyparuje |
wyparują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałem +(e)m wyparował |
wyparowałam +(e)m wyparowała |
wyparowałom +(e)m wyparowało |
wyparowaliśmy +(e)śmy wyparowali |
wyparowałyśmy +(e)śmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałeś +(e)ś wyparował |
wyparowałaś +(e)ś wyparowała |
wyparowałoś +(e)ś wyparowało |
wyparowaliście +(e)ście wyparowali |
wyparowałyście +(e)ście wyparowały |
| 3 os. |
wyparował |
wyparowała |
wyparowało |
wyparowali |
wyparowały |
bezosobnik: wyparowano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyparujmy |
|
| 2 os. |
wyparuj |
wyparujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałbym bym wyparował |
wyparowałabym bym wyparowała |
wyparowałobym bym wyparowało |
wyparowalibyśmy byśmy wyparowali |
wyparowałybyśmy byśmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałbyś byś wyparował |
wyparowałabyś byś wyparowała |
wyparowałobyś byś wyparowało |
wyparowalibyście byście wyparowali |
wyparowałybyście byście wyparowały |
| 3 os. |
wyparowałby by wyparował |
wyparowałaby by wyparowała |
wyparowałoby by wyparowało |
wyparowaliby by wyparowali |
wyparowałyby by wyparowały |
bezosobnik: wyparowano by
bezokolicznik: wyparować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyparowawszy
gerundium: wyparowanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyparowanie |
wyparowania |
| D. | wyparowania |
wyparowań |
| C. | wyparowaniu |
wyparowaniom |
| B. | wyparowanie |
wyparowania |
| N. | wyparowaniem |
wyparowaniami |
| Ms. | wyparowaniu |
wyparowaniach |
| W. | wyparowanie |
wyparowania |
odpowiedniki aspektowe: wyparowywać , parować
2. pieniądze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zdematerializować się, zniknąć |
Połączenia
- milion; sprzęt; entuzjazm wyparował; kasa; radość wyparowała; dziecko wyparowało; pieniądze; ludzie wyparowali; nadzieje wyparowały
- wyparować bez śladu
- wyparować z kasy, z konta
- dosłownie, nagle, szybko wyparować
Cytaty
|
Pieniądze wyparowały z kasy w lipcu tego roku. Policję powiadomił o tym sekretarz miasta Bogdan Munik. źródło: NKJP: (mj): Pieniądze zniknęły, winnych nie znaleziono, Dziennik Polski, 2004-11-03 |
|
|
Po euforii zmian przyszło głębokie rozczarowanie, a nadzieje szybko wyparowały. źródło: NKJP: Cytaty, Polityka, 2000-03-18 |
|
|
Lepiej zapytać: a gdzie się podziało ponad 30 proc. tych, którzy w 2003 roku głosowali w referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii? Było nas wtedy 58 proc.! Gdzież ci ludzie wyparowali ? źródło: NKJP: Jarosław Zalesiński: Polskie Lenistwo Obywatelskie, Dziennik Bałtycki, 2009-06-08 |
|
|
W budynku wągrowieckiego Cechu Rzemiosł Różnych z biurka skradziono jednej z pracownic komórkę. Także komórka wyparowała z torby właścicielki, pozostawionej na chwilę na schodach do piwnicy [...]. źródło: NKJP: (X): Spłonął od zwarcia; Wystawa konserwatora; Bocznie Komórki w cenie, Polska Głos Wielkopolski, 2005-02-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyparuję |
wyparujemy |
|||
| 2 os. |
wyparujesz |
wyparujecie |
|||
| 3 os. |
wyparuje |
wyparują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałem +(e)m wyparował |
wyparowałam +(e)m wyparowała |
wyparowałom +(e)m wyparowało |
wyparowaliśmy +(e)śmy wyparowali |
wyparowałyśmy +(e)śmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałeś +(e)ś wyparował |
wyparowałaś +(e)ś wyparowała |
wyparowałoś +(e)ś wyparowało |
wyparowaliście +(e)ście wyparowali |
wyparowałyście +(e)ście wyparowały |
| 3 os. |
wyparował |
wyparowała |
wyparowało |
wyparowali |
wyparowały |
bezosobnik: wyparowano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyparujmy |
|
| 2 os. |
wyparuj |
wyparujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyparowałbym bym wyparował |
wyparowałabym bym wyparowała |
wyparowałobym bym wyparowało |
wyparowalibyśmy byśmy wyparowali |
wyparowałybyśmy byśmy wyparowały |
| 2 os. |
wyparowałbyś byś wyparował |
wyparowałabyś byś wyparowała |
wyparowałobyś byś wyparowało |
wyparowalibyście byście wyparowali |
wyparowałybyście byście wyparowały |
| 3 os. |
wyparowałby by wyparował |
wyparowałaby by wyparowała |
wyparowałoby by wyparowało |
wyparowaliby by wyparowali |
wyparowałyby by wyparowały |
bezosobnik: wyparowano by
bezokolicznik: wyparować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyparowawszy
gerundium: wyparowanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyparowanie |
wyparowania |
| D. | wyparowania |
wyparowań |
| C. | wyparowaniu |
wyparowaniom |
| B. | wyparowanie |
wyparowania |
| N. | wyparowaniem |
wyparowaniami |
| Ms. | wyparowaniu |
wyparowaniach |
| W. | wyparowanie |
wyparowania |
odpowiednik aspektowy: wyparowywać