UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zgromadzić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. gromada

1. o widzach

Definicja

przyszedłszy pojedynczo, utworzyć w jednym miejscu dużą grupę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zebrać się

Połączenia

  • tłum zgromadził się; grupa ludzi, młodzież zgromadziła się; artyści, fani, gapie, goście honorowi, kardynałowie, kibice, mieszkańcy, młodzi, przechodnie, przeciwnicy, strajkujący, wielbiciele, wierni, zwolennicy zgromadzili się; poczty sztandarowe, znane osobistości zgromadziły się
  • zgromadzić się na chodniku, na dworcu, na lotnisku, na ławkach, na placu, na podwórkach, na rynku, na ulicach, na zebraniach
  • zgromadzić się pod gmachem, pod pałacem, pod sceną, pod sejmem
  • zgromadzić się przed budynkiem, przed pałacem, przed pomnikiem, przed siedzibą, przed stoiskami
  • zgromadzić się w kościele, w jakichś okolicach, w sali, w świątyni
  • zgromadzić się wokół czyjegoś grobu, wokół czyjegoś łóżka
  • zgromadzić się wokół stadionu, wokół świątyni
  • zgromadzić się wzdłuż drogi, wzdłuż trasy, wzdłuż ulicy

Cytaty

Wieczorem zgromadzili się w izbie mężczyźni.

źródło: KWSJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

W 1868 roku w forcie Laramie zgromadzili się przedstawiciele prawie wszystkich szczepów wielkiego narodu Siuksów.

źródło: KWSJP: Zofia Jeżewska: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Manifest carski zapowiedział także amnestię dla więźniów politycznych, l listopada pod warszawskimi więzieniami, w Ratuszu, na Pawiaku, w Cytadeli zgromadziły się tłumy domagające się wypuszczenia aresztowanych.

źródło: KWSJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002

Ludzie zgromadzili się wokół grobu Haririego, swego nowego bohatera.

źródło: KWSJP: Tomasz Wilczek Bejrut: Teraz siostra, Ozon, 2005, nr 3

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zgromadzę się
zgromadzimy się
2 os. zgromadzisz się
zgromadzicie się
3 os. zgromadzi się
zgromadzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zgromadziłem się
+(e)m się zgromadził
zgromadziłam się
+(e)m się zgromadziła
zgromadziłom się
+(e)m się zgromadziło
zgromadziliśmy się
+(e)śmy się zgromadzili
zgromadziłyśmy się
+(e)śmy się zgromadziły
2 os. zgromadziłeś się
+(e)ś się zgromadził
zgromadziłaś się
+(e)ś się zgromadziła
zgromadziłoś się
+(e)ś się zgromadziło
zgromadziliście się
+(e)ście się zgromadzili
zgromadziłyście się
+(e)ście się zgromadziły
3 os. zgromadził się
zgromadziła się
zgromadziło się
zgromadzili się
zgromadziły się

bezosobnik: zgromadzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zgromadźmy się
2 os. zgromadź się
zgromadźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zgromadziłbym się
bym się zgromadził
zgromadziłabym się
bym się zgromadziła
zgromadziłobym się
bym się zgromadziło
zgromadzilibyśmy się
byśmy się zgromadzili
zgromadziłybyśmy się
byśmy się zgromadziły
2 os. zgromadziłbyś się
byś się zgromadził
zgromadziłabyś się
byś się zgromadziła
zgromadziłobyś się
byś się zgromadziło
zgromadzilibyście się
byście się zgromadzili
zgromadziłybyście się
byście się zgromadziły
3 os. zgromadziłby się
by się zgromadził
zgromadziłaby się
by się zgromadziła
zgromadziłoby się
by się zgromadziło
zgromadziliby się
by się zgromadzili
zgromadziłyby się
by się zgromadziły

bezosobnik: zgromadzono by się

bezokolicznik: zgromadzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgromadziwszy się

gerundium: zgromadzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zgromadzenie się
zgromadzenia się
D. zgromadzenia się
zgromadzeń się
C. zgromadzeniu się
zgromadzeniom się
B. zgromadzenie się
zgromadzenia się
N. zgromadzeniem się
zgromadzeniami się
Ms. zgromadzeniu się
zgromadzeniach się
W. zgromadzenie się
zgromadzenia się

odpowiednik aspektowy: gromadzić się

Składnia

Rzosobowy + zgromadzić się +
GDZIE

2. o pieniądzach

Definicja

przyrastając stopniowo, osiągnąć dużą liczbę lub ilość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zebrać się

Połączenia

  • osad, płyn zgromadził się; zanieczyszczenie zgromadziło się

Cytaty

W przypadkach ciężkich oparzeń (np. 40% powierzchni ciała) u chorego może się zgromadzić około 8 litrów płynów obrzękowych.

źródło: KWSJP: Jacek Grzybowski: Biologia rany oparzeniowej, 2001

Na powierzchni brązowego odlewu oprócz pożądanej patyny szlachetnej zgromadziło się sporo szkodliwych zanieczyszczeń.

źródło: KWSJP: Małgorzata Litwin: Kopernik do remontu, Gazeta Miejska, 2002, nr 103

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zgromadzę się
zgromadzimy się
2 os. zgromadzisz się
zgromadzicie się
3 os. zgromadzi się
zgromadzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zgromadziłem się
+(e)m się zgromadził
zgromadziłam się
+(e)m się zgromadziła
zgromadziłom się
+(e)m się zgromadziło
zgromadziliśmy się
+(e)śmy się zgromadzili
zgromadziłyśmy się
+(e)śmy się zgromadziły
2 os. zgromadziłeś się
+(e)ś się zgromadził
zgromadziłaś się
+(e)ś się zgromadziła
zgromadziłoś się
+(e)ś się zgromadziło
zgromadziliście się
+(e)ście się zgromadzili
zgromadziłyście się
+(e)ście się zgromadziły
3 os. zgromadził się
zgromadziła się
zgromadziło się
zgromadzili się
zgromadziły się

bezosobnik: zgromadzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zgromadźmy się
2 os. zgromadź się
zgromadźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zgromadziłbym się
bym się zgromadził
zgromadziłabym się
bym się zgromadziła
zgromadziłobym się
bym się zgromadziło
zgromadzilibyśmy się
byśmy się zgromadzili
zgromadziłybyśmy się
byśmy się zgromadziły
2 os. zgromadziłbyś się
byś się zgromadził
zgromadziłabyś się
byś się zgromadziła
zgromadziłobyś się
byś się zgromadziło
zgromadzilibyście się
byście się zgromadzili
zgromadziłybyście się
byście się zgromadziły
3 os. zgromadziłby się
by się zgromadził
zgromadziłaby się
by się zgromadziła
zgromadziłoby się
by się zgromadziło
zgromadziliby się
by się zgromadzili
zgromadziłyby się
by się zgromadziły

bezosobnik: zgromadzono by się

bezokolicznik: zgromadzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgromadziwszy się

gerundium: zgromadzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zgromadzenie się
zgromadzenia się
D. zgromadzenia się
zgromadzeń się
C. zgromadzeniu się
zgromadzeniom się
B. zgromadzenie się
zgromadzenia się
N. zgromadzeniem się
zgromadzeniami się
Ms. zgromadzeniu się
zgromadzeniach się
W. zgromadzenie się
zgromadzenia się

odpowiednik aspektowy: gromadzić się

Składnia

Rznieżywotny + zgromadzić się +
GDZIE

Frazeologizmy

czarne chmury zgromadziły się nad kimś/czymś
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj