Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | arcybiskup |
arcybiskupi |
ndepr |
| arcybiskupy |
depr | ||
| D. | arcybiskupa |
arcybiskupów |
|
| C. | arcybiskupowi |
arcybiskupom |
|
| B. | arcybiskupa |
arcybiskupów |
|
| N. | arcybiskupem |
arcybiskupami |
|
| Ms. | arcybiskupie |
arcybiskupach |
|
| W. | arcybiskupie |
arcybiskupi |
ndepr |
| arcybiskupy |
depr |
Pochodzenie
łac. archiepiscopus
z gr. archiepískopos
Od: arcy- (z gr. archi- 'główny, naczelny; pierwotny, początkowy', por. gr. archḗ 'początek') i biskup (zob.).
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Połączenia
- błogosławiony; wielki; były, emerytowany, ówczesny; czarnoskóry; greckokatolicki, katolicki, prawosławny, rzymskokatolicki; francuski; papieski arcybiskup; arcybiskup polski, ormiański; gdański, gnieźnieński, krakowski...
- arcybiskup metropolita (krakowski, lubelski, wrocławski...), nominat, senior
- arcybiskup diecezji krakowskiej, opolskiej...; Krakowa, Lwowa; Aten, Filadelfii, Mediolanu, Paryża...; Adam Sapieha, Damian Zimoń, Józef Życiński...; Sawa
- arcybiskup i kardynał, arcybiskup i metropolita, arcybiskup i nuncjusz (apostolski, papieski); arcybiskupi i biskupi
- ksiądz arcybiskup, Jego Ekscelencja arcybiskup; nuncjusz apostolski arcybiskup
- apel, oświadczenie, podpis, słowa, wypowiedź; decyzja, inicjatywa; list; godność; nominacja; nazwisko, postać; fundacja, poparcie; nagrobek, pomnik; rzecznik, sekretarz, zwolennik; siedziba; śmierć; imienia; zdaniem; pod przewodnictwem, z udziałem arcybiskupa; działalność; dwór, pałac, posiadłość, rezydencja; własność arcybiskupów
- list do arcybiskupa; audiencja, wizyta u arcybiskupa
- nominacja na arcybiskupa
- rozmowa z arcybiskupem
- arcybiskup celebrował, koncelebrował, odprawił mszę, nabożeństwo; dokonał czegoś, przewodniczył czemuś; przybył dokądś; podkreślił, stwierdził, uważa, uznał coś; erygowany, prowadzony, wyznaczony przez arcybiskupa
- zawdzięczać coś arcybiskupowi
- aresztowanie arcybiskupa
- być, zostać arcybiskupem;
- mianowany arcybiskupem
- adresowany, skierowany do arcybiskupa
- spotkać się z arcybiskupem
- z rąk biskupa, na czele z arcybiskupem
Cytaty
|
[...]robotnicy z Nowej Huty, wraz z ówczesnym arcybiskupem krakowskim Karolem Wojtyłą, przez kilkanaście lat walczyli o wybudowanie kościoła parafialnego w tej nowej dzielnicy Krakowa. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994 |
|
|
Homilię wygłosił metropolita lubelski arcybiskup Józef Życiński. źródło: NKJP: (PAP): Brońcie wartości, Dziennik Polski -- Kraj, 2000-09-02 |
|
|
Święcenia kapłańskie przyjął w 1950 r. Na biskupa został wyświęcony w 1977, a papież Paweł VI, doceniając go jako „wybitnego mistrza teologii”, powołał Josepha Ratzingera na arcybiskupa Monachium i następnie obdarzył go godnością kardynała. źródło: NKJP: Mistrz teologii, Dziennik Polski -- Kraj, 1999-04-20 |
|
|
Po niechlubnej śmierci prymasa, o której opowiadaliśmy podczas wizyty w Jabłonnie - ostatnim właścicielem Skierniewic został arcybiskup gnieźnieński, wcześniej biskup warmiński, znany poeta Ignacy Krasicki. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski, Znane i nieznane : rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001 |
|
|
- Niech żyje Papież! Wiwatujący tłum witał Papieża wracającego do rezydencji arcybiskupów. źródło: NKJP: Andrzej Stawiarski, Mikołaj Lizut, Cezary Łazarewicz, Renata Gluza: 1,5 miliona na Błoniach, Gazeta Wyborcza, 1997-06-09 |