Chronologizacja
Pochodzenie
Kalka łac. śred. rosarium ‘ts.’ (od łac. rosārius ‘różany’), niem. Rosenkranz ‘różaniec’, dosłownie ‘wieniec różany’. Do niego został przyrównany sznur paciorków, a następnie także seria modlitw do Najświętszej Panny Marii.
1.a modlitwa
Definicja
Noty o użyciu
Używany w nazwach własnych, np. Katolickie Stowarzyszenie Różańca Świętego, Krucjata Różańca Rodzinnego.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | modlitwa |
Połączenia
- wspólny różaniec; różaniec święty
- różaniec i koronka do Miłosierdzia Bożego
- cząstka, część (chwalebna), tajemnice różańca; Rok Różańca Świętego
- mówić odmówić / odmawiać, zmówić / zmawiać różaniec;
- odmówienie / odmawianie różańca
Cytaty
|
Papież zachęca wszystkich do gorliwego odmawiania różańca świętego, tak indywidualnie, jak i we wspólnocie, aby wyjednać u Boga łaski, których Kościół i ludzkość szczególnie potrzebują. źródło: NKJP: (Watykan): W Dzień Misyjny, Dziennik Polski - Świat, 2003-02-22 |
|
|
Była w domu wspólna modlitwa poranna, wieczorna, w niedzielę Anioł Pański, a po sumie czytanie Pisma Świętego i wspólny różaniec. źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Mówi to, co myślą Polacy, Gazeta Wyborcza, 1997-08-02 |
|
|
Dużą dostałeś pokutę? - Cały różaniec i dwa razy litanię do Najświętszej Panny. - A ja dostałam tylko litanię do Serca Jezusowego [...]. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980 |
|
|
Byłem przy grobie naszego Wielkiego Papieża, Jana Pawła II. I modląc się, cały różaniec ofiarowałem w intencji strażaków. źródło: NKJP: Adam Ligiecki: Strażacka setka, Echo Dnia, 2006-05-09 |
|
|
Pielgrzymka odbędzie się w październiku i zostanie podzielona na trzy etapy, nawiązujące do tajemnic różańca św. Tajemnice radosne pielgrzymi rozważać będą w Krakowie, tajemnice bolesne - w Lourdes, natomiast tajemnice chwalebne w Fatimie. źródło: NKJP: Dziennik Polski - Kraków, 2001-07-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | różaniec |
różańce |
|
| D. | różańca |
różańców |
|
| C. | różańcowi |
różańcom |
|
| B. | różaniec |
różańce |
|
| N. | różańcem |
różańcami |
|
| Ms. | różańcu |
różańcach |
|
| W. | różańcu |
różańce |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b przedmiot
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | koronka |
Połączenia
- długi, ogromny; bursztynowy, drewniany; perłowy; pamiątkowy, papieski różaniec
- różaniec Jana Pawła II
- różaniec i krzyżyk, różaniec i książeczka do nabożeństwa
- koraliki, paciorki, ziarna, ziarnka różańca
- chwycić, nosić, trzymać, wyjmować, wziąć; podarować, wręczyć / wręczać komuś; poświęcić różaniec
- modlić się na różańcu
Cytaty
|
[...]leżałem przykryty prześcieradłem na łóżku siostry Marii, urszulanki, a ona siedziała przy mnie, przesuwała w palcach paciorki różańca i modliła się [...]. źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001 |
|
|
Gdy usłyszałam, że Rafał miał wypadek, rzuciłam się na kolana, chwyciłam różaniec. Ale paciorki rozsypały mi się w dłoniach na kawałki. źródło: NKJP: Wanda Dybalska: Ręce, nogi i serce, Gazeta Wyborcza, 1995-09-12 |
|
|
W prawej dłoni umarły trzymał różaniec, przyciskając go - jakby w obronnym geście - do swego serca. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Pamiątką po ogródku, który pielęgnowała matka założycielka [...]- jest wydzielona obecnie część ogrodu z drzewem dereniowym. Z pestek jego owoców siostry robią różańce. źródło: NKJP: (MAŁ): Św. Franciszek ze skalniaka, Dziennik Polski - Kraków, 1998-05-29 |
|
|
Jan Paweł II poświęcił wczoraj ponad tysiąc różańców, zebranych od łódzkich uczniów [...]. źródło: NKJP: Mądrość wyboru, Dziennik Polski - Świat, 2003-01-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | różaniec |
różańce |
|
| D. | różańca |
różańców |
|
| C. | różańcowi |
różańcom |
|
| B. | różaniec |
różańce |
|
| N. | różańcem |
różańcami |
|
| Ms. | różańcu |
różańcach |
|
| W. | różańcu |
różańce |
2. nabożeństwo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nabożeństwo |
Połączenia
- cały, półgodzinny; wieczorny różaniec; różaniec fatimski
- msza święta i różaniec
- odprawić / odprawiać, prowadzić różaniec
- chodzić, przychodzić na różaniec
- uczestniczyć w różańcu
Cytaty
|
Tradycyjnie od godz. 15 prowadziłem różaniec w Kaplicy Niepokalanego Serca Matki Bożej. źródło: NKJP: Rafał Gratkowski: Podhale pamięta i pilnuje charyzmy, Dziennik Polski - Podhale, 2001-05-12 |
|
|
Dziś w kaplicy nie odprawia się już mszy, jednak ludzie przychodzą tam na majówki, na różaniec. źródło: NKJP: Celina Woryna: Dzwoń, ile będziesz mogła, Dziennik Polski - Kraków, 2003-07-04 |
|
|
Uroczystości zakończy wieczorny różaniec fatimski. źródło: NKJP: (BH): Prymas w Krośnie, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2000-09-14 |
|
|
[...]katedra, około piątej po południu, przed Różańcem, była zupełnie pusta. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych : eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993 |
|
|
O godzinie 17.30 odprawiony zostanie różaniec. źródło: NKJP: Dziennik Polski - Podhale, 2000-10-11 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | różaniec |
różańce |
|
| D. | różańca |
różańców |
|
| C. | różańcowi |
różańcom |
|
| B. | różaniec |
różańce |
|
| N. | różańcem |
różańcami |
|
| Ms. | różańcu |
różańcach |
|
| W. | różańcu |
różańce |