UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ochraniać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. ochronić

Definicja

nie dopuszczać do tego, by komuś stało się coś złego lub by coś uległo uszkodzeniu bądź zniszczeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bronić, chronić

Połączenia

  • BOR, policja ochrania; oddziały, służby, żołnierze ochraniają
  • ochraniać demonstrantów, premiera, prezydenta, rząd; ambasadę, budynek, dom, interesy, lokal, majątek, obiekt, port lotniczy, radiostację, samochód, transport; ciało, głowę, organizm, serce, skórę, włosy
  • ochraniać od klęsk, od powodzi
  • ochraniać przed deszczem, przed grabieżą, przed niszczącym działaniem czegoś, przed represjami, przed termitami, przed zarazą

Cytaty

Poprzednicy Clintona nie mieli tak luksusowej sytuacji. Musieli prowadzić zbrojenia, ochraniać sojuszników, szli od konfrontacji do konfrontacji.

źródło: KWSJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996

Istnieje w Nairobi specjalna firma [...], która specjalizuje się w ochranianiu domostw przed termitami.

źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981

Do pokonania mamy drobiazg – musimy przekonać do naszych racji majora [...], dowódcę batalionu ochraniającego dzielnicę rządową.

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Robotnicy w czasie wszystkich protestów nigdy nie niszczyli wypracowanego przez siebie mienia. Przeciwnie, starali się je ochraniać przed stratami.

źródło: KWSJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Wedle tradycji święty Florian jest patronem strażaków, kupców bławatnych, piwowarów i kominiarzy. Ochrania ludzi od klęsk ognia, wojny, powodzi, nieurodzaju i burzy.

źródło: NKJP: Andrzej Klimm: Święty Florian, Lokalna, 2002-06-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ochraniam
ochraniamy
2 os. ochraniasz
ochraniacie
3 os. ochrania
ochraniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ochraniałem
+(e)m ochraniał
ochraniałam
+(e)m ochraniała
ochraniałom
+(e)m ochraniało
ochranialiśmy
+(e)śmy ochraniali
ochraniałyśmy
+(e)śmy ochraniały
2 os. ochraniałeś
+(e)ś ochraniał
ochraniałaś
+(e)ś ochraniała
ochraniałoś
+(e)ś ochraniało
ochranialiście
+(e)ście ochraniali
ochraniałyście
+(e)ście ochraniały
3 os. ochraniał
ochraniała
ochraniało
ochraniali
ochraniały

bezosobnik: ochraniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ochraniał
będę ochraniać
będę ochraniała
będę ochraniać
będę ochraniało
będę ochraniać
będziemy ochraniali
będziemy ochraniać
będziemy ochraniały
będziemy ochraniać
2 os. będziesz ochraniał
będziesz ochraniać
będziesz ochraniała
będziesz ochraniać
będziesz ochraniało
będziesz ochraniać
będziecie ochraniali
będziecie ochraniać
będziecie ochraniały
będziecie ochraniać
3 os. będzie ochraniał
będzie ochraniać
będzie ochraniała
będzie ochraniać
będzie ochraniało
będzie ochraniać
będą ochraniali
będą ochraniać
będą ochraniały
będą ochraniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ochraniajmy
2 os. ochraniaj
ochraniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ochraniałbym
bym ochraniał
ochraniałabym
bym ochraniała
ochraniałobym
bym ochraniało
ochranialibyśmy
byśmy ochraniali
ochraniałybyśmy
byśmy ochraniały
2 os. ochraniałbyś
byś ochraniał
ochraniałabyś
byś ochraniała
ochraniałobyś
byś ochraniało
ochranialibyście
byście ochraniali
ochraniałybyście
byście ochraniały
3 os. ochraniałby
by ochraniał
ochraniałaby
by ochraniała
ochraniałoby
by ochraniało
ochranialiby
by ochraniali
ochraniałyby
by ochraniały

bezosobnik: ochraniano by

bezokolicznik: ochraniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ochraniając

gerundium: ochranianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ochranianie
ochraniania
D. ochraniania
ochraniań
C. ochranianiu
ochranianiom
B. ochranianie
ochraniania
N. ochranianiem
ochranianiami
Ms. ochranianiu
ochranianiach
W. ochranianie
ochraniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ochraniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ochraniający
ochraniający
ochraniający
ochraniające
ochraniająca
D. ochraniającego
ochraniającego
ochraniającego
ochraniającego
ochraniającej
C. ochraniającemu
ochraniającemu
ochraniającemu
ochraniającemu
ochraniającej
B. ochraniającego
ochraniającego
ochraniający
ochraniające
ochraniającą
N. ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
ochraniającą
Ms. ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
ochraniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ochraniający
ochraniający
ochraniające
ochraniające
D. ochraniających
ochraniających
ochraniających
ochraniających
C. ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
ochraniającym
B. ochraniających
ochraniających
ochraniających
ochraniające
N. ochraniającymi
ochraniającymi
ochraniającymi
ochraniającymi
Ms. ochraniających
ochraniających
ochraniających
ochraniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ochraniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ochraniany
ochraniany
ochraniany
ochraniane
ochraniana
D. ochranianego
ochranianego
ochranianego
ochranianego
ochranianej
C. ochranianemu
ochranianemu
ochranianemu
ochranianemu
ochranianej
B. ochranianego
ochranianego
ochraniany
ochraniane
ochranianą
N. ochranianym
ochranianym
ochranianym
ochranianym
ochranianą
Ms. ochranianym
ochranianym
ochranianym
ochranianym
ochranianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ochraniani
ochraniani
ochraniane
ochraniane
D. ochranianych
ochranianych
ochranianych
ochranianych
C. ochranianym
ochranianym
ochranianym
ochranianym
B. ochranianych
ochranianych
ochranianych
ochraniane
N. ochranianymi
ochranianymi
ochranianymi
ochranianymi
Ms. ochranianych
ochranianych
ochranianych
ochranianych

odpowiednik aspektowy: ochronić

Składnia

bez ograniczeń + ochraniać +
KOGO/CO + (przed KIM/CZYM | od CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj