Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. strzec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- ustrzec dzieci, klientów, kraj, miasto, rękopisy, biżuterię
- ustrzec od cierpienia, od grzechu, od klęski, od najgorszego, od samotności, od trosk, od zagłady, od złego
- ustrzec przed błędami, przed infekcją, przed kradzieżą, przed niebezpieczeństwem, przed nieszczęściem, przed zejściem na złą drogę; przed wandalami, przed złymi ludźmi
Cytaty
Dla oszczędnej i moralnej ks. Apolonii rozrzutność i rozwiązłość niewiernego męża były przyczyną wiecznej udręki. Czyniła też wszystko, aby ustrzec od wad ojcowskich ukochanego jedynaka. źródło: KWSJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960 |
|
Stalingrad, wstrzymując na sobie potęgę bolszewicką, pozwolił na zorganizowanie obrony na tyłach, ustrzegł Niemcy od pewnej klęski. źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1957 |
|
Czy potrafię ją ustrzec od zetknięcia z chorymi, których sam widok przeraża? źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Listy Nikodema, 1951 |
|
Miała żal do generała. Uważała, że ojciec powinien był ustrzec synów przed nieszczęściem. źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
Analiza przytoczonych elementów programowania i projektowania, przeprowadzona umiejętnie i odpowiednim czasie, może ustrzec przed podejmowaniem błędnych decyzji. źródło: KWSJP: Marian Bartnicki: Inwestować taniej i z większymi efektami, prasa, 1959 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ustrzegę |
ustrzeżemy |
|||
2 os. |
ustrzeżesz |
ustrzeżecie |
|||
3 os. |
ustrzeże |
ustrzegą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ustrzegłem +(e)m ustrzegł |
ustrzegłam +(e)m ustrzegła |
ustrzegłom +(e)m ustrzegło |
ustrzegliśmy +(e)śmy ustrzegli |
ustrzegłyśmy +(e)śmy ustrzegły |
2 os. |
ustrzegłeś +(e)ś ustrzegł |
ustrzegłaś +(e)ś ustrzegła |
ustrzegłoś +(e)ś ustrzegło |
ustrzegliście +(e)ście ustrzegli |
ustrzegłyście +(e)ście ustrzegły |
3 os. |
ustrzegł |
ustrzegła |
ustrzegło |
ustrzegli |
ustrzegły |
bezosobnik: ustrzeżono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ustrzeżmy |
|
2 os. |
ustrzeż |
ustrzeżcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ustrzegłbym bym ustrzegł |
ustrzegłabym bym ustrzegła |
ustrzegłobym bym ustrzegło |
ustrzeglibyśmy byśmy ustrzegli |
ustrzegłybyśmy byśmy ustrzegły |
2 os. |
ustrzegłbyś byś ustrzegł |
ustrzegłabyś byś ustrzegła |
ustrzegłobyś byś ustrzegło |
ustrzeglibyście byście ustrzegli |
ustrzegłybyście byście ustrzegły |
3 os. |
ustrzegłby by ustrzegł |
ustrzegłaby by ustrzegła |
ustrzegłoby by ustrzegło |
ustrzegliby by ustrzegli |
ustrzegłyby by ustrzegły |
bezosobnik: ustrzeżono by
bezokolicznik: ustrzec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ustrzegłszy
gerundium: ustrzeżenie
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ustrzeżenie |
ustrzeżenia |
D. | ustrzeżenia |
ustrzeżeń |
C. | ustrzeżeniu |
ustrzeżeniom |
B. | ustrzeżenie |
ustrzeżenia |
N. | ustrzeżeniem |
ustrzeżeniami |
Ms. | ustrzeżeniu |
ustrzeżeniach |
W. | ustrzeżenie |
ustrzeżenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ustrzeżony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ustrzeżony |
ustrzeżony |
ustrzeżony |
ustrzeżone |
ustrzeżona |
D. | ustrzeżonego |
ustrzeżonego |
ustrzeżonego |
ustrzeżonego |
ustrzeżonej |
C. | ustrzeżonemu |
ustrzeżonemu |
ustrzeżonemu |
ustrzeżonemu |
ustrzeżonej |
B. | ustrzeżonego |
ustrzeżonego |
ustrzeżony |
ustrzeżone |
ustrzeżoną |
N. | ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżoną |
Ms. | ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ustrzeżeni |
ustrzeżeni |
ustrzeżone |
ustrzeżone |
D. | ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
C. | ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
ustrzeżonym |
B. | ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżone |
N. | ustrzeżonymi |
ustrzeżonymi |
ustrzeżonymi |
ustrzeżonymi |
Ms. | ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
ustrzeżonych |
odpowiednik aspektowy: strzec
Składnia
![]() |
+ | ustrzec | + |
KOGO/CO +
przed KIM/CZYM | od CZEGO
|