UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmarszczyć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. marszczyć

1. twarz

Definicja

ściągnąć skórę twarzy w taki sposób, że utworzą się na niej wgłębienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	rozmarszczyć
	hiperonimy:	ściągnąć, wykrzywić

Połączenia

zmarszczyć brew, czoło, twarz

Cytaty

Pawlakowa wsunęła rękę do kieszeni drelichowego płaszcza i nie znalazłszy tam notesu, zmarszczyła czoło.

źródło: KWSJP: Władysław Rymkiewicz: Notes, Wieś, 1953, nr 387

Wyka zmarszczył swoje wspaniałe brwi i powiedział: Dobrze, nie musi Pan autoryzować, wierzę Panu.

źródło: KWSJP: Krzysztof Mętrak: Bez związku, Literatura, 1984, nr 2

Ola zmarszczyła nos niechętnie.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmarszczę	zmarszczymy
2 os.	zmarszczysz	zmarszczycie
3 os.	zmarszczy	zmarszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłem +(e)m zmarszczył	zmarszczyłam +(e)m zmarszczyła	zmarszczyłom +(e)m zmarszczyło	zmarszczyliśmy +(e)śmy zmarszczyli	zmarszczyłyśmy +(e)śmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłeś +(e)ś zmarszczył	zmarszczyłaś +(e)ś zmarszczyła	zmarszczyłoś +(e)ś zmarszczyło	zmarszczyliście +(e)ście zmarszczyli	zmarszczyłyście +(e)ście zmarszczyły
3 os.	zmarszczył	zmarszczyła	zmarszczyło	zmarszczyli	zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmarszczmy
2 os.	zmarszcz	zmarszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłbym bym zmarszczył	zmarszczyłabym bym zmarszczyła	zmarszczyłobym bym zmarszczyło	zmarszczylibyśmy byśmy zmarszczyli	zmarszczyłybyśmy byśmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłbyś byś zmarszczył	zmarszczyłabyś byś zmarszczyła	zmarszczyłobyś byś zmarszczyło	zmarszczylibyście byście zmarszczyli	zmarszczyłybyście byście zmarszczyły
3 os.	zmarszczyłby by zmarszczył	zmarszczyłaby by zmarszczyła	zmarszczyłoby by zmarszczyło	zmarszczyliby by zmarszczyli	zmarszczyłyby by zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono by

bezokolicznik: zmarszczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmarszczywszy

gerundium: zmarszczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmarszczenie	zmarszczenia
D.	zmarszczenia	zmarszczeń
C.	zmarszczeniu	zmarszczeniom
B.	zmarszczenie	zmarszczenia
N.	zmarszczeniem	zmarszczeniami
Ms.	zmarszczeniu	zmarszczeniach
W.	zmarszczenie	zmarszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmarszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczona
D.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonej
C.	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonej
B.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczoną
N.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczoną
Ms.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmarszczeni	zmarszczeni	zmarszczone	zmarszczone
D.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych
C.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym
B.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczone
N.	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi
Ms.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych

odpowiednik aspektowy: marszczyć

Składnia

Rz_żywotny

zmarszczyć

2. materiał

Definicja

zrobić zagięcia i fałdy w materiale

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pomarszczyć, przymarszczyć
	antonimy:	rozmarszczyć

Cytaty

Czy przed przyszyciem taśmy bocznej trzeba zmarszczyć materiał?

źródło: Internet

Zszywając boki na wysokości brzuszka, nadmiar materiału mogłabym zmarszczyć po bokach, a potem szyć normalnie.

źródło: Internet

Strój dolnośląski damski posiada czerwoną, mocno zmarszczoną spódnicę, fartuch z białego haftu, krótki dopasowany żakiecik z zielonego sukna z dużym ozdobnym kołnierzem, na głowie czepek wykończony jest koronką, z tyłu głowy kokardą.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmarszczę	zmarszczymy
2 os.	zmarszczysz	zmarszczycie
3 os.	zmarszczy	zmarszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłem +(e)m zmarszczył	zmarszczyłam +(e)m zmarszczyła	zmarszczyłom +(e)m zmarszczyło	zmarszczyliśmy +(e)śmy zmarszczyli	zmarszczyłyśmy +(e)śmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłeś +(e)ś zmarszczył	zmarszczyłaś +(e)ś zmarszczyła	zmarszczyłoś +(e)ś zmarszczyło	zmarszczyliście +(e)ście zmarszczyli	zmarszczyłyście +(e)ście zmarszczyły
3 os.	zmarszczył	zmarszczyła	zmarszczyło	zmarszczyli	zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmarszczmy
2 os.	zmarszcz	zmarszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłbym bym zmarszczył	zmarszczyłabym bym zmarszczyła	zmarszczyłobym bym zmarszczyło	zmarszczylibyśmy byśmy zmarszczyli	zmarszczyłybyśmy byśmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłbyś byś zmarszczył	zmarszczyłabyś byś zmarszczyła	zmarszczyłobyś byś zmarszczyło	zmarszczylibyście byście zmarszczyli	zmarszczyłybyście byście zmarszczyły
3 os.	zmarszczyłby by zmarszczył	zmarszczyłaby by zmarszczyła	zmarszczyłoby by zmarszczyło	zmarszczyliby by zmarszczyli	zmarszczyłyby by zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono by

bezokolicznik: zmarszczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmarszczywszy

gerundium: zmarszczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmarszczenie	zmarszczenia
D.	zmarszczenia	zmarszczeń
C.	zmarszczeniu	zmarszczeniom
B.	zmarszczenie	zmarszczenia
N.	zmarszczeniem	zmarszczeniami
Ms.	zmarszczeniu	zmarszczeniach
W.	zmarszczenie	zmarszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmarszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczona
D.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonej
C.	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonej
B.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczoną
N.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczoną
Ms.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmarszczeni	zmarszczeni	zmarszczone	zmarszczone
D.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych
C.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym
B.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczone
N.	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi
Ms.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych

odpowiednik aspektowy: marszczyć

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

zmarszczyć

3. wodę

Definicja

utworzyć na powierzchni wody niewielkie wgłębienia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pomarszczyć

Połączenia

wiatr zmarszczył
zmarszczył wodę

Cytaty

Powiał wiatr od rzeki, zmarszczył wodę, szarpnął gałęziami, z gałęzi migotliwą kurzawą poleciały liście.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Ryba pluśnie za owadem, zmarszczy wodę letni wiatr [...].

źródło: NKJP: Internet

Łódź nabierała rozpędu. Jej uniesiony dziób pruł taflę lekko zmarszczonej wody.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmarszczę	zmarszczymy
2 os.	zmarszczysz	zmarszczycie
3 os.	zmarszczy	zmarszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłem +(e)m zmarszczył	zmarszczyłam +(e)m zmarszczyła	zmarszczyłom +(e)m zmarszczyło	zmarszczyliśmy +(e)śmy zmarszczyli	zmarszczyłyśmy +(e)śmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłeś +(e)ś zmarszczył	zmarszczyłaś +(e)ś zmarszczyła	zmarszczyłoś +(e)ś zmarszczyło	zmarszczyliście +(e)ście zmarszczyli	zmarszczyłyście +(e)ście zmarszczyły
3 os.	zmarszczył	zmarszczyła	zmarszczyło	zmarszczyli	zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmarszczmy
2 os.	zmarszcz	zmarszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarszczyłbym bym zmarszczył	zmarszczyłabym bym zmarszczyła	zmarszczyłobym bym zmarszczyło	zmarszczylibyśmy byśmy zmarszczyli	zmarszczyłybyśmy byśmy zmarszczyły
2 os.	zmarszczyłbyś byś zmarszczył	zmarszczyłabyś byś zmarszczyła	zmarszczyłobyś byś zmarszczyło	zmarszczylibyście byście zmarszczyli	zmarszczyłybyście byście zmarszczyły
3 os.	zmarszczyłby by zmarszczył	zmarszczyłaby by zmarszczyła	zmarszczyłoby by zmarszczyło	zmarszczyliby by zmarszczyli	zmarszczyłyby by zmarszczyły

bezosobnik: zmarszczono by

bezokolicznik: zmarszczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmarszczywszy

gerundium: zmarszczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmarszczenie	zmarszczenia
D.	zmarszczenia	zmarszczeń
C.	zmarszczeniu	zmarszczeniom
B.	zmarszczenie	zmarszczenia
N.	zmarszczeniem	zmarszczeniami
Ms.	zmarszczeniu	zmarszczeniach
W.	zmarszczenie	zmarszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmarszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczona
D.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczonej
C.	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonemu	zmarszczonej
B.	zmarszczonego	zmarszczonego	zmarszczony	zmarszczone	zmarszczoną
N.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczoną
Ms.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmarszczeni	zmarszczeni	zmarszczone	zmarszczone
D.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych
C.	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym	zmarszczonym
B.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczone
N.	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi	zmarszczonymi
Ms.	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych	zmarszczonych

odpowiednik aspektowy: marszczyć

Składnia

Rz_nieżywotny

zmarszczyć

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024