UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kształtować

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kształtuję
kształtujemy
2 os. kształtujesz
kształtujecie
3 os. kształtuje
kształtują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kształtowałem
+(e)m kształtował
kształtowałam
+(e)m kształtowała
kształtowałom
+(e)m kształtowało
kształtowaliśmy
+(e)śmy kształtowali
kształtowałyśmy
+(e)śmy kształtowały
2 os. kształtowałeś
+(e)ś kształtował
kształtowałaś
+(e)ś kształtowała
kształtowałoś
+(e)ś kształtowało
kształtowaliście
+(e)ście kształtowali
kształtowałyście
+(e)ście kształtowały
3 os. kształtował
kształtowała
kształtowało
kształtowali
kształtowały

bezosobnik: kształtowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kształtował
będę kształtować
będę kształtowała
będę kształtować
będę kształtowało
będę kształtować
będziemy kształtowali
będziemy kształtować
będziemy kształtowały
będziemy kształtować
2 os. będziesz kształtował
będziesz kształtować
będziesz kształtowała
będziesz kształtować
będziesz kształtowało
będziesz kształtować
będziecie kształtowali
będziecie kształtować
będziecie kształtowały
będziecie kształtować
3 os. będzie kształtował
będzie kształtować
będzie kształtowała
będzie kształtować
będzie kształtowało
będzie kształtować
będą kształtowali
będą kształtować
będą kształtowały
będą kształtować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kształtujmy
2 os. kształtuj
kształtujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kształtowałbym
bym kształtował
kształtowałabym
bym kształtowała
kształtowałobym
bym kształtowało
kształtowalibyśmy
byśmy kształtowali
kształtowałybyśmy
byśmy kształtowały
2 os. kształtowałbyś
byś kształtował
kształtowałabyś
byś kształtowała
kształtowałobyś
byś kształtowało
kształtowalibyście
byście kształtowali
kształtowałybyście
byście kształtowały
3 os. kształtowałby
by kształtował
kształtowałaby
by kształtowała
kształtowałoby
by kształtowało
kształtowaliby
by kształtowali
kształtowałyby
by kształtowały

bezosobnik: kształtowano by

bezokolicznik: kształtować

imiesłów przysłówkowy współczesny: kształtując

gerundium: kształtowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kształtowanie
kształtowania
D. kształtowania
kształtowań
C. kształtowaniu
kształtowaniom
B. kształtowanie
kształtowania
N. kształtowaniem
kształtowaniami
Ms. kształtowaniu
kształtowaniach
W. kształtowanie
kształtowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kształtujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kształtujący
kształtujący
kształtujący
kształtujące
kształtująca
D. kształtującego
kształtującego
kształtującego
kształtującego
kształtującej
C. kształtującemu
kształtującemu
kształtującemu
kształtującemu
kształtującej
B. kształtującego
kształtującego
kształtujący
kształtujące
kształtującą
N. kształtującym
kształtującym
kształtującym
kształtującym
kształtującą
Ms. kształtującym
kształtującym
kształtującym
kształtującym
kształtującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kształtujący
kształtujący
kształtujące
kształtujące
D. kształtujących
kształtujących
kształtujących
kształtujących
C. kształtującym
kształtującym
kształtującym
kształtującym
B. kształtujących
kształtujących
kształtujących
kształtujące
N. kształtującymi
kształtującymi
kształtującymi
kształtującymi
Ms. kształtujących
kształtujących
kształtujących
kształtujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kształtowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kształtowany
kształtowany
kształtowany
kształtowane
kształtowana
D. kształtowanego
kształtowanego
kształtowanego
kształtowanego
kształtowanej
C. kształtowanemu
kształtowanemu
kształtowanemu
kształtowanemu
kształtowanej
B. kształtowanego
kształtowanego
kształtowany
kształtowane
kształtowaną
N. kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
kształtowaną
Ms. kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
kształtowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kształtowani
kształtowani
kształtowane
kształtowane
D. kształtowanych
kształtowanych
kształtowanych
kształtowanych
C. kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
kształtowanym
B. kształtowanych
kształtowanych
kształtowanych
kształtowane
N. kształtowanymi
kształtowanymi
kształtowanymi
kształtowanymi
Ms. kształtowanych
kształtowanych
kształtowanych
kształtowanych

Pochodzenie

Od: kształt

1. rzeźbę

Definicja

nadawać czemuś określony kształt

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  formować, modelować

Połączenia

  • kształtować rzeźbę; bicepsy, muskulaturę

Cytaty

[...] aktywność geologiczna Księżyca praktycznie ustała 2,5-3 miliardy lat temu. Dzięki temu zachowały się na jego powierzchni ślady najwcześniejszych procesów, które kształtowały planety ziemskie.

źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie, czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999

Oryginalne są również narzędzia, jakimi pracuje. Komplet instrumentów dentystycznych kupił, by kształtować i wykańczać rzeźby.

źródło: NKJP: Aleksandra Matuszczyk - Kotulska: Do pieca z tym, Nowiny Raciborskie, 2002-03-20

Miał stały karnet na cotygodniowe wizyty w siłowni, gdzie pod kierunkiem osobistego trenera kształtował swoją muskulaturę.

źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

Składnia

bez ograniczeń + kształtować +
CO

2. charakter

Definicja

powodować nabranie określonych cech

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Relacje znaczeniowe

synonimy:  formować, wykształcać

Połączenia

  • jakiś czynnik, element, mechanizm, rynek, środowisko kształtuje; media, nauczyciele, rodzice kształtują coś
  • kształtować człowieka, dziecko; ceny, charakter, dochody, ducha, duchowość, gust, koszty, mentalność, myślenie, opinie, osobowość, otoczenie, płace, poglądy, politykę, postawy, przyszłość, rzeczywistość, społeczeństwo, styl, sumienie, środowisko, świadomość, tożsamość, umysł, ustrój, wizerunek, wrażliwość, wydatki, wyobraźnię, życie; dyscyplinę, odpowiedzialność, otwartość, siłę; właściwości, wynagrodzenie, uczucia, umiejętności, więzi, wzorce, zainteresowania, zdolności, zachowania, zatrudnienie
  • kształtować przepisami
  • kształtować coś u młodzieży, u podopiecznych, u uczniów
  • kształtować coś wśród pracowników, wśród uczniów
  • kształtować aktywnie, dowolnie, elastycznie, umiejętnie
  • chcieć kształtować
  • kształtować i rozwijać; kreować i kształtować

Cytaty

To był czas [...] bardzo istotnych dla mnie spotkań artystycznych, które kształtowały mnie jako aktora.

źródło: NKJP: Jolanta Ciosek: Spotkania i opowieści, Dziennik Polski, 2005-10-29

Sport wymaga zdyscyplinowania, ambicji. Przede wszystkim kształtuje charakter.

źródło: NKJP: Rusza profilaktyczny projekt, Co Tydzień Jaworzno, 2004-02-26

Jeszcze w lecie 1945 r. żywił nadzieję, że w ścisłej współpracy z Rooseveltem i Stalinem będzie mógł kształtować przyszłość powojennej Europy.

źródło: NKJP: Jan Ciechanowski: Na pożarcie, Gazeta Wyborcza, 1995-05-18

Opisane postępowanie kształtuje u dzieci postawę konsumpcyjną: najpierw w odniesieniu do przedmiotów, a następnie do osób i relacji.

źródło: NKJP: Małgorzata Więczkowska: Manga i anime, Wychowawca, 2002, nr 115-116

Mieszkanie, tak jak inne dobra, staje się towarem, a jego cenę kształtuje rynek.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.04.1992

Składnia

bez ograniczeń + kształtować +
KOGO/CO
bez ograniczeń + kształtować +
(u KOGO | w KIM) + CO
Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj