UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

numer

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk

Pochodzenie

łac. numerus 'liczba'

niem. Nummer

1. liczba

Definicja

liczba umieszczana na kimś, na czymś, określająca kolejne miejsce, wielkość, rozmiar, gatunek

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Połączenia

  • wysoki numer; numer startowy; nieparzysty, parzysty; drugi, czwarty, trzeci...

Cytaty

Zwycięzcą turnieju okazał się rozstawiony z pierwszym numerem startowym Zdzisław Żarow z Wolbromia.

źródło: NKJP: (PAN): Szachowe mistrzostwa, Dziennik Polski, 2005-06-22

BRUNA - Przepraszam, ale ciekawa jestem, co się robi z czymś takim. Co można zrobić z czymś, co ma taką cerę jak ona, trzydziesty dziewiąty numer buta i osiem kilo nadwagi. Czy to się je?
LIS - Zgadła pani.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

Składnia

bez ograniczeń + numer +
JAKI
bez ograniczeń + numer +
CZEGO

Skróty

nr

2. konta

Definicja

zestawienie cyfr identyfikujące to, co jest nim oznaczane

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Połączenia

  • ośmiocyfrowy, siedmiocyfrowy numer
  • numer faksu, konta, telefonu
  • zmienić; podać, wpisać; wykręcić/wykręcać numer

Cytaty

Kolejnym warunkiem otrzymania dopłaty jest podanie numeru konta bankowego, dlatego rolnicy powinni jak najszybciej otworzyć sobie rachunki bankowe.

źródło: NKJP: (DOM): Czas na wnioski, Gazeta Krakowska, 2003-10-18

W najbliższych dniach wprowadzony zostanie numer telefonu 186, wspólny dla wszystkich punktów informacji turystycznej na terenie całej Słowacji.

źródło: NKJP: (MAG): Transgraniczna informacja, Tygodnik Podhalański, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

Składnia

bez ograniczeń + numer +
CZEGO

Skróty

nr

3. tabliczka

Definicja

tabliczka, blaszka, kartonik oznaczone kolejną liczbą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Połączenia

  • numer rejestracyjny
  • powiesić, przykręcić, zawiesić numer

Cytaty

Zdewastowane auto bez numerów rejestracyjnych zostało porzucone w Puszczy Bukowej.

źródło: NKJP: Zdarzyło się, Głos Szczeciński, 2006

Nie musiał nawet sprawdzać, czy nad wejściem do lokalu wisi numer 15.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

Skróty

nr

4. czasopisma

Definicja

egzemplarz wydawanego okresowo czasopisma, oznaczony kolejną liczbą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa

Połączenia

  • grudniowy, listopadowy, styczniowy, wrześniowy...; archiwalny, nowy numer
  • numer kwartalnika, miesięcznika, rocznika, tygodnika; czasopisma, gazety, periodyku
  • zamykać numer

Cytaty

Z pewnym opóźnieniem przeczytałem marcowy numer miesięcznika „Więź” , a w nim 200 stron odpowiedzi na ankietę o „błędy i zaniedbania Kościoła, błędy i zaniedbania nas samych”.

źródło: NKJP: Błędy i zaniedbania, Gazeta Wyborcza, 1996-09-19

W serwisie Google Book Search znajdziemy teraz nie tylko książki, ale również archiwalne numery popularnych niegdyś czasopism.

źródło: NKJP: Marcin Maj: Archiwalne czasopisma w Google, Dziennik Internautów, 2008-12-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

Składnia

bez ograniczeń + numer +
CZEGO

Skróty

nr

5. popisowy

Definicja

jedna z kolejnych części programu artystycznego lub widowiska

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Połączenia

  • popisowy; rytmiczny, szybki numer; numer cyrkowy, kabaretowy, rewiowy
  • grać, wykonywać jakiś numer

Cytaty

Tylko Juliusz Machulski sobie zażartował, proponując dowcipny numer kabaretowy z pointą, że dzięki Solidarności może nie mamy drugiej Japonii, ale mamy japońskie sushi.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Podręczny katalog wzruszeń, Polityka, 2005-09-17

Przypominam sobie, że w jednym z filmów Harveyki popisowym numerem rewiowym granej przez nią bohaterki był przejazd po linie nad głowami widzów, który kończył się nieszczęśliwym upadkiem tuż przed sceną, ach!

źródło: NKJP: Rafał Stanowski: Dziewczyny, które kochaliśmy, Dziennik Polski, 2008-01-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

6. zrobić

Definicja

pot. 
działanie zaskakujące swoją nietypowością albo sprytem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • niezły numer
  • odwalić; robić, wywinąć, zrobić (komuś) numer

Cytaty

Taki skromny, nieśmiały mężczyzna wyczynia niezłe numery. Świntuszy, rubaszny i frywolny jest - wieczorem lub nocą.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Dziś już nie przejdzie stary numer, polegający na tym, że filmuje się artystę w dalszym planie, a potem same dłonie na klawiszach, oczywiście należące do wynajętego pianisty.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Pan Chopinowski, Polityka, 2002-03-02

Aleś nam wywinął numer! Żeby w szpitalu dostać zawału! Niby zaoszczędziliśmy na transporcie, może dostaniesz medal...

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

7. człowiek

Definicja

pejorat. 
człowiek, którego zachowanie często odbiega od uznawanego za normalne w danej społeczności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  aparat, model, numerant

Połączenia

  • niezły numer
  • ale numer

Cytaty

Kiedy przyjechałem do Lisowa kilka lat temu i rozmawiałem ze starym, trzęsącym się Tarapatką [...], pochylił się nieznacznie, puścił do mnie oko i powiedział:
- Ach, pana babcia to był numer ...

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008

Geny robią swoje. Sam najlepiej znasz naszą porąbaną rodzinkę. Dziadzia Kroll też był niezły numer, pamiętasz?

źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

8. z prostytutką

Definicja

pot. 
stosunek płciowy, odbywany z prostytutką lub w ogóle w pośpiechu i w miejscu do tego nieprzeznaczonym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • szybki numer
  • numer w pokoju hotelowym, w samochodzie, w toalecie, w windzie
  • na jeden numer

Cytaty

Jolka wydała mu się w sam raz na szybki numer, chociaż gdyby coś było nie tak, może być też któraś z pozostałych dwóch.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007

Już sobota wieczór się zaczyna, myśli krążą w głowie, zarąbista dziewczyna. [...] Pójdzie jak po lodzie, potem numer w samochodzie, hej.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

9. hotelowy

Definicja

pokój hotelowy opatrzony kolejną liczbą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Połączenia

  • numer hotelowy

Cytaty

Zapytałam: - Gdzie się pan zatrzymał?
- Hotel „Polonia”. Numer 136. Czy mogę panią czekać u siebie

źródło: NKJP: Tadeusz Dołęga Mostowicz: Pamiętnik Pani Hanki, 2001

Ostatnie spojrzenie do lustra w hotelowym numerze i lekkim krokiem w dół po schodach.

źródło: NKJP: Elżbieta Przybył: Mężczyzna w białym kapeluszu, Akant, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. numer
numery
D. numeru
numerów
C. numerowi
numerom
B. numer
numery
N. numerem
numerami
Ms. numerze
numerach
W. numerze
numery

Frazeologizmy

ktoś wybiera numer
ktoś nakręca numer
ktoś wybrał numer
ktoś nakręcił numer
ktoś wyciął numer komuś
ktoś wykręcił numer komuś
numer jeden II
numer jeden I
numer kierunkowy
numer taktyczny
numer wewnętrzny
telefon nie odpowiada
numer nie odpowiada
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj